Réttur - 01.02.1942, Blaðsíða 23

um og ekki alveg eins fagurt og hann hafð'i haldið.
En það er ekki hægt að gleðjast yfir yndisleik og
fögnuði lífsins, án þess að hryggjast af ófegurð þess
og þjáningum, ekki elska frið án þess að hata stríð.
Það er að vísu hægt aö elska lífið með hálfum huga
og beygja sig auðmjúklega fyrir óskiljanlegum vís-
dómsráðstöfvmum, en stinga svefnþorn þeirri tilfinn-
ingu, sem kennd er við réttlæti. En Jóhannes gat
aldrei trúað því, að það sem honum sýnist vera
svart, væri hvítt. Og það er líka lægt aö hata af
hálfum huga, láta sér nægja að mögla yfir mót-
ganginum, njóta aldrei þess er gefst og finna sér
einskonar fró í bölsýninni, en þá verður líka að skera
hugsjónirnar niður við trog. Þessi kostur var Jóhann-
esi jafnvel ennþá fjær.
„Þú ert maður of stór, þú ert maöur of dýr, til
að minnka við afslátt og svik”.
Það er ekki hægt að halda viö hugsjónir eins og
portkonur. Hugsjóna verður ekki notið nema þeim sé
e'inhverju fórnað, ef þörf gerist.
„Að slá skjaldborg um réttlætið, maður viö mann,
það er menningin, íslenzka þjóð“.
Og því er þessi friðelskandi daladrengur komSnn
í „stríð gegn stríðinu”.
„Vér neitum, vér hrópum stríð gegn stríöinu bræð'-
ur! Stríð fyrir blómin, börnin og þeirra mæður,
bóndann og konu hans — frelsisstríð allra manna”.
Hér skal ekki fullyrt, hvemig farið hefði, ef Jó-
hannes hefði gerzt bóndi í Laxárdal og aldrei kynnzt
ritum marxista. Ef til vill hefði hann orðið gott
skáld e'igi að síður. Sennilega þó ekki miklu meira
en Sigurður á Amarvatni og fráleitt fremri en Guð-
mundur á Sandi, þar sem honum tekst bezt. Sósíal-
isminn hefur ekki einungis dýpkað skilning og þrosk-
að mannvit Jóhannesar, heldur og stælt þrótt hans.
23