Réttur - 01.02.1942, Page 46

og ólmar á að líta og töluðu óskiljanlegar tungur.
Það voru indóevrópskar þjóðir. Þær voru enn ægi-
legri en hjarömenn eyöimerkurinnar og voru aflögu- J
færar um fátt í mennngu. En eina gjöf gáfu þær
Suðurlöndum: þær fluttu með sér hestinn og her-
vagninn. Upp frá því var Miðjarðarhafið og lönd
þess um langan aldur róstusamasti hluti jarðkringl-
unnar. Þannig hafa hinar sundurleitustu kynkvisl-
ir runnið til Miðjarðarhafs, öld eftr öld. Þetta sól-
bjarta háf hefur tekið við þeim öllum, og flestum
hefur það komið til nokkurs þroska. Það steypti þær
í sitt mót, skinnklædd villimennskan klæddist iíni
þess og purpura, andleg og listræn menning þess
tamdi huga þeirra og hönd. En Miðjaröarhafiö sigr-
aði ekki aöeins sigui’vegara sína. Það sigraði að lok-
xun allan heiminn. Öll sú menning, sem viö erum
miður heppilegu nafni vanir aö kalla vestræna, er
runnin frá ströndum Miðjaröarhafs eða nágrenni
þess. Hún barst þaðan til frænda vorra og forfeðra
á Noröurlöndum fyrir þúsimdum ára. Við höfum
sótt til Miöjarðarhafs heimsmynd þá, er Evrópa
hugnaöi sér við öldum samán. Þangað sóttum við
guði vora, hugmyndir vorar um lífið bæði þessa
heims og annars, siðfræðireglur og boöorö.
Það eru söguríkar og helgar slóðir fornrar menn-
ingar, þar sem vígvélar stórveldanna geysa nú í lofti,
á legi og á láði. Útvarpsfregnir kvöldsihs rifja upp
mosavaxinn skólalærdóm, sem maður las í æsku um
þessi glæsilegu æskuár mannkynsins við Miðjarðar-
haf. En hin eilífu leiktjöld Miðjarðarhafssögunnar
láta sér finnast fátt um þennan gauragang, sem við
erum fjarlægir sjónai'vottar að. Þau hafa séö og lif-
að svo marga harmleki, þau hefur aldrei skort
dramatíska list. Hafa ekki hervegnar egyfzku Faraó-
anna og Assýríukonunga troöið hér menn og mál-
leysingja undir hjólum sínum? Hvar eru þeir nú,
46