Réttur - 01.01.1948, Blaðsíða 46

46
RÉTTUR
um, ekki fyrst og fremst fyrir málstað sósíalismans, heldur
fyrir málstað hins borgaralega norska konungsríkis. Allar
erfðir þessa ríkis, illar sem góðar, mynda svipaða skel um
vitund hans og einangrunin í æsku: vörn gegn ofbeldinu.
Þegar hann snýr loks frelsaður lieim í konungsríkið aftur,
er allt, sem snertir við þessari skel, orðið ofbeldi.
Arnulf Överland hóf skáldferil sinn á „hátíð einmana-
leikans“, þar sem óttinn og dauðinn stóðu gestinum fyrir
beina. Skap hans brauzt þó út úr þeim hljóða sal um stund
— út í baráttu „þeirra smáu“. En ormur tortryggninnar hélt
áfram að naga hjartaræturnar: hræðslan við svik lífsins.
Innst inni trúir hann aldrei á fólkið, heldur fáa útvalda.
Tímabundið ris hans í skjóli rússnesku byltingarinnar og
sósíalismans er bundið persónulegri uppreisn gegn fátækt
og einangrun æskunnar. Byltingarþörf hans stígur ekki upp
úr hinu nýja sálardjúpi félagsverunnar. Fjögurra ára eintal
við sjálfan sig gefur hinni gömlu sérhyggju listamannsins
loksins verðugt skotmark: hann hefur verið svikinn.
Nú er Arnulf Överland kominn aftur heim til móður
sinnar sálugu, sem trúði því ekki, að eitt sinn myndi allur
stéttamunur hverfa. Hann er orðinn góða barnið, sem ekki
er lengur í andstöðu við „þá stóru“ í þjóðfélaginu. Það var
lán, að hann skyldi „ganga menntaveginn", en ekki í „al-
þýðuskóla".
Og nú er Norræna félagið búið að bjóða honum hingað
til íslands. Það er einmitt í tilefni af því, sem ég hef nú reynt
að varpa ofurlitlu ljósi yfir liinn merkilega feril þessa fyrr-
verandi samherja. Sá ferill er næsta lærdómsríkur fyrir hvern
sósíalista. Hann sýnir, hversu gífurlega reynir á skilning
þeirra og þrek, sem nú standa öndverðir í „andskotaflokk-
inum miðjum“.
Það er ekki skáldið Arnulf Överland, sem Norræna félag-
ið býður heim í vor. Hann á ekki fyrst og fremst að lesa hin
fögru kvæði sín fyrir íslendinga. Hann á fyrst og fremst að
halda fyrirlestra um járntjaldið og stóru ljótu rússagrýluna,