Réttur - 01.01.1964, Blaðsíða 60

60
U É T T U K
hafa einnig bræðslur* í Brasilíu, Ítalíu, Bretlandi, Noregi, Svíþjóð,
Japan og Indlandi, og verksmiðjur til fullvinnslu í öðrum löndum.
1961 var framleiðsla þeirra 40% af framleiðslu auðvaldsheimsins
og meiri en allra sósíalistisku landanna. Þeir afskrifa hratt eignir
sínar.Gróði þeirra miðaður við fjárfestingu er áætlaður milli 26
og 34%. Frá 1938 til 1959 hækkaði almennt verðlag í Bandaríkjun-
um um 138%. A sama tíma tvöfaldaðist verðið á því hauxiti, sem
framleitt var í Bandarikjunum. En verðið á því hauxiti, sem var
flutt inn frá Surinam og brezka Guiana, stóð í stað.
Amerísku aluminium-hringarnir eru nú að reyna að ná tökum
á fossafli nýfrjálsu Afríku-þjóðanna. Stundum neyðast þeir til að
semja hagstætt fyrir þær, en stundum tekst þeim að féfletta þær.
Kaiser og Reynolds hafa t. d. gert samning við ríkisstjórnina í
Ghana um mikið raforkuver og aluminiumbræðslu, er bræðir
100900 smálestir á ári, og á að vera till)úin 1965. — I Surinam
hefur Alcoa samið við ríkisstjórnina þar um virkjun og 60000
smálesta aluminium-framleiðslu með miklu lakari kjörum fyrir
ríkisstjórnina þar. — I Astralíu eru miklar aluminium-framkvæmd-
ir, bæði af hálfu Alcoa, Kaiser og franska auðfélagsins Pechiney.
Þá hefur Alcoa samið um að koma upp aluminiumbræðslu í Mexico
og Reynolds samið við Venesuela.
I Guineu í Afríku hafa ýmsir aluminium-hringar myndað samtök,
sem heita Fria og ráðast þar í risafyrirtæki, er framleiðir hauxit
þar og fullvinnur aluminium. I Fria eru: Amerískir hringar með
helming hlutafjárins og auk þess brezka Aluminiuin Company Ltd.,
franska félagið Pechiney og hið svissneska Aluminium Industrie
Aktiengesellsclmft (AIAG), (en það er þetta síðastnefnda félag,
sem íslenzka ríkisstjórnin stendur í samningum við). Það er gert
ráð fyrir 400 þúsund smálesta framleiðslu í Guineu og yrði þá
Guinea þriðji mesti aluminium-framleiðandi heims. Rafmagn þar
yrði mjög ódýrt og aluminium þaðan gæti orðið hið ódýrasta í
heimi. En á öðrum stað í Guineu er Altd (Kanada-hringurinn) að
verki, í Boké og á Los-eyjunum er unnið hauxit og flutt til Kanada,
aðeins á árinu 1958 nam það 457 þúsund smálestum og er áætlað
að þær bauxit-námur verði þurrausnar 1970. Með slíkri græðgi
þurrausa auðhringarnir auðlindir Afríku.
* Svo kallaðar þær verksmiðj ur, er vinna aluminium-inálm úr aluminiumoxyd.