Réttur - 01.03.1939, Page 13

styðja og styrkja þær af alefli. Fyrst og fremst þarf
ríkið að sjá fyrir nægilegu fjármagni til framkvæmd-
anna, svo að hægt sé að gera allt þannig úr garði frá
upphafi, að þessi iðnaður geti orðið svo árangursríkur,
að hann þurfi ekki að verða baggi á þjóðinni. Enn-
fremur ætti að vera hægt að gera framleiðsluna ár-
angursbetri, þar sem um fá fyrirtæki er að ræða — og
stór, a. m. k. á íslenzkan mælikvarða. En í neyzluvöru-
iðnaðinum, sem rætt er um hér að framan, eru fyrir-
tækin tiltölulega mörg, og framleiðslan oft rekin með
handverksfyrirkomulagi.
Hliðstætt fyrirtæki þeim, sem ég hér hefi nefnt, þótt
það sé nokkuð annars eðlis, er hitaveita fyrir Reykja-
vík, sem nauðsynlegt er að hrinda í framkvæmd sem
fyrst.
Er samt ekki augljóst, að áhrif þessa framleiðslu-
tækja- og byggingarefnaiðnaðar á lífskjör alþýðunnar
verða þau sömu og tollverndaðrar framleiðslu innlends
neyzluvöruiðnaðar? Verður ekki framleiðslan á fram-
leiðslutækjunum dýrari innanlands — en ef þau væru
flutt inn? Og versnar þá ekki að sama skapi aðstaða
þeirra framleiðslugreina, sem framleiða fyrir erlendan
markað ?
í þessum spurningum er fólgið þýðingarmikið atriði.
Hærra verð á lífsnauðsynjum verkalýðsins (t. d. vegna
þess innlenda neyzluvöruiðnaðar, sem rætt er um að
framan), hefir í för með sér hærri framleiðslukostnað
fyrir framleiðslutækja- og byggingarefnaiðnaðinn, —
að öðru jöfnu — ef lífskjör verkalýðsins eiga ekki að
versna.
Skilyrði þessara iðnaðargreina reka sig þá beinlínis á
innlenda neyzluvöruiðnaðinn, sem hér er um að ræða.
Ég hefi hér skipt innlenda iðnaðinum í þrennt, með til-
liti til áhrifa hans á þj óðarbúskapinn og lífskjör al-
þýðunnar. Og mér finnst áríðandi að sá innlendi iðnað-
ur, sem hér rís upp, verði fyrst og fremst af tveim síð-
ari tegundunum.
13