Réttur - 01.03.1939, Blaðsíða 26

Það er sérkennandi dráttur í svip hinnar nýju stór-
veldastyrjaldar, að hún er ekki enn orðin almenn styrj-
öld, heimsstyrjöld. Árásarríkin heyja stríð, sem bein-
línis skerða hagsmuni friðsömu ríkjanna, fyrst og
fremst Englands, Frakklands og Bandaríkjanna, en
þau láta alltaf undan og gefa eina ívilnunlna eftir aðra.
Þannig sjáum vér nýskiptingu heimsins gerast, ný-
skiptingu áhrifasvæðanna á kostnað friðsömu ríkjanna,
án þess að þau ríki reyni á nokkurn hátt að hindra
skiptinguna, veita henni meira að segja einskonar sam-
þykki.
Hverjar mundu orsakir þessa einhliða og einkenni-
lega eðlis hinnar nýju stórveldastyrjaldar?
Hvernig má það vera, að friðsömu ríkin, eins voldug
og þau eru, láta svo fúslega vígi sín falla á vald frið-
rofunum og afneita skuldbindingum sínum þeim til
geðs?
Verður þetta skýrt með veikleika friðsömu ríkjanna.
Nei, enganveginn. Hin friðsömu lýðræðisríki eru til
samans áreiðanlega sterkari en fasistaríkin, bæði þjóð-
hagslega og hernaðarlega.
Hvernig ber þá að skilja hina sífelldu undanlátssemi
þeirra við árásarríkin?
Það væri til dæmis1 hægt að skýra hana sem ótta við
byltingu, er kynni að brjótast út, ef farið væri í stríð og
stríðið yrði að heimsstyrjöld. Stjórnmálamenn borgar-
anna muna, að upp úr fyrstu stórveldastyrjöldinni sigr-
aði byltingin í einu stærsta ríki heimsins. Þeir óttast
að upp úr nýrri heimsstyrjöld sigri byltingin í einu
landi eða fleiri.
En sem stendur er þetta ekki eina ástæðan og ekki
einu sinni aðalástæðan. Aðalástæðan er sú, að flest frið-
sömu ríkin, með England og Frakkland í fararbroddi,
hafa horfið frá stefnu sameiginlegs öryggis, stefnu
sameiginlegra varna gegn árásarríkjunum, og tekið af-
stöðu hluttekningarleysis, afstöðu hlutleysis.
26