Réttur - 01.03.1939, Side 72

Frakkland. ítölsk blöð og tímarit létu mjög dólgslega;
þessar vikur og höfðu í hótunum, að ef Frakkar feng-
ist ekki að samningaborðinu góðfúslega, þá yrði þeir
sóttir með valdi vopnanna. Þau minntu Frakkland á,
að fífill þess væri ekki eins fagur eftir Múnchen-sátt-
málann sem fyrir og að nú yrði það að gæta hófs; hin
pólitísku afglöp Frakklands í Munchen hafa aldrei orð-
ið berari en á þessum dögum, er Ítalía hóf landakröfur
á hendur Frakklandi við Miðjarðarhaf. En ætlun Ítalíu
var þó fyrst í stað ekki sú að fá þessum kröfum fram-
gengt. Kröfurnar voru settar fram til þess að neyða
England og Frakldand til að gefa Franco stríðsréttindi
og Ítalíu tækifæri til að setja hafnbann á Lýðveldis-
Spán. Spánska deilan, hinn mikli harmleikur Pýrenea-
skagans var að nálgast lokaþáttinn.
Barátta lýðveldismanna á Spáni mun hljóma í fram-
tíðinni sem máttugasti hetjuóður um frelsisbaráttu okk-
ar tíma. Á Spáni hefir ekki aðeins verið barizt um örlög
lýðræðisins þar, heldur um framtíð lýðræðisins yfir-
leitt og um völdin á Miðjarðarhafi. England á sjálfan
spánska lykilinn að hinni miklu verzlunar- og hafskipa-
leið Miðjarðarhafsins, Gíbraltar. Samgöngur Frakk-
lands við nýlendur sínar á norðurströnd Afríku eru
fram með ströndum Spánar og Baleareyjanna, sem nú
eru í höndum ítala, sem geta skotið í kaf hverja franska
kænu, er leggur frá suðurströnd Frakklands. Ef Spánn
fellur í hendur óvina Englands og Frakklands, þá er
höggvið á líftaug beggja þessara stórvelda. Maður skyldi
því ætla, að þessi ríki gerðu allt sem í þeirra valdi stæði
til þess að afstýra slíkum voða. Þannig hugsar að
minnsta kosti maðurinn, sem fengið hefir einhverja til-
sögn í almennri landafræði. En þannig hugsa ekki hin-
ir spöku feður hinna vestrænu lýðræðisríkja. Þeir sjá
rjúkandi rústir Spánar, brunnar borgir, eyðilagðar
verksmiðjur. Þetta eru handavark fasistanna, í þessu
lýsir sér hinn skapandi máttur fasismans. Þeir geta
aðeins rifað niður og breytt byggðum í flag. Til upp-
72