Réttur - 01.03.1939, Side 73

byggingar landsins, til endurrei-snarinnar þarf á fé að
halda. Og peningarnir bíða í London og París, reiðu-
búnir til að ávaxtast. í stað þess að hjálpa lýðræði
Spánar og reka hina fasistisku árásarheri úr landi,
vilja fjármálamenn Englands og Frakklands kaupa
Franco að stríði loknu. Og það er alltaf hægara að
heimta inn renturnar af lánsfénu, en að standa í póli-
tískum stórræðum út af Miðjarðarhafsdeilum og lýð-
ræðinu og frelsinu o. s. frv. Þessi makráði hugsunar-
háttur hins ellihruma enska og franska auðvalds hefir
mótað alla afstöðu hinna vestrænu stórvelda til Spánar.
í árslok 1938 hóf Franco hina miklu sókn sína í Kata-
lóníu. Nú átti að láta til skarar skríða og hertaka Barce-
lona. Óslitinn straumur hergagna og hermanna frá
ftalíu og Þýzkalandi stælti sókn þessa, en lýðveldis-
mönnum voru allar bjargir bannaðar. Franco varð að
sóa bæði mannslífum og hergögnum til að brjóta á bak
aftur vörn lýðveldismanna, sem var frábær að hetju-
skap og herkænsku. En loks gátu þeir ekki lengur við-
nám veitt, og í lok janúarmánaðar var Barcelona unn-
in, en her lýðveldismanna hörfaði undan í góðri reglu
og bjóst til áframhaldandi varnar. Með töku Barcelona
var allur Norður-Spánn á valdi fasistanna, Frakkar
höfðu fengið Hitler og Mussolini sem nábúa við Pýr-
eneafjöll í skotmáli við iðnaðar- og verzlunarbæi Frakk-
lands.
Eins og nokkurskonar forleikur að hernámi Kata-
lóníu, var för Chamberlains til Rómar um áramótin.
Einu sinni létti þessi ógæfa heimsins og Bretaveldis
heimdraganum, í þetta skipti til að „skipa málum“ Mið-
jarðarhafsins. Það mun án efa hafa verið ætlun Cham-
berlains að miðla málum milli ftalíu og Frakklands, þ.
e. a. s. leggja að Frökkum að gera nokkrar ívilnanir
gagnvart kröfum ítala. Þessu varð þó afstýrt. Frakkar
voru ekki tilleiðanlegir til að undirskrifa nýjan „Mún-
chen-sáttmála“ um Miðjarðarhafið. Á yfirborðinu var
ekki sýnilegur neinn árangur af viðræðum Chamber-
73