Réttur - 01.05.1967, Blaðsíða 24

HIN SIGURSÆLA
UPPREISN
Með uppreisninni í Pelrograd 6.—7. nóv-
einber og síðan sigri byltingarinnar um ger-
vallt Rússland, er lilað brotið í veraldarsög-
unni, mestu tímamótin í mannkynssögunni
mörkuð. Verkamenn og bændur, kúgaðar
stéttir aðals og auðvalds, hafa í fyrsta skipti
í sögunni náð völdunum í sínar hendur lil þess
að halda þeim varanlega.
I*að er allri alþýðu heims, sem berst fyrir
frclsi sínu og sósíalisma, mikil nauðsyn að
kryfja til mergjar, hvernig a því stóð, að
byltingin tókst á þessum stað og þessari
stundu, og álta sig til fulls á öllum aðstæðum,
er einnig valda mörgu af þeim erfiðleikum,
sem fram komu við up]>byggingu sósíalism-
ans síðan.
Látum oss íhuga slultlegá einn þáttinn i
þessu heimssögulega einvígi afþýðu og yfir-
stélta, er markar með sigri alþýðunnar þessi
mikilvægu timamót.
Ein höfuðforsendan fyrir því, að byltingin
taikisl, var, að nógu slór hluli verkainanna,
bænda og hermanna væri sannfærður um, að
það væri rétl og óhjákvæmilegt — til ])ess að
fullnægja kröfum þeirra um brauð, jörð og
frið, — að fá ráðum þeirra — sovjetunum —■
öll völd í hendur. Það að móta þessa slefnu:
— samlaga hugmyndir Roishevikkaflokksins
svo vonum og hagsmunum þessa vinnandi
fjiilda, að hann fylgdi þeim til baráttu upp á
líf og dauða, einmitt á þessu sögulega augna-
hliki — það var verk flokksins. En það að
úlhugsa og móta slíka stefnu og gera hana að
sameign flokksins, hnitmiða augnablikskröfur
ólikra alþýðustétta við eitt aðalatriði: valda-
tökuna, er framkvæma yrði einmitt á þessum
fáu tlögum, — það var verk forystunnar, hinna
fáu, er úrslitaákvarðanirnar, pólitískar og
hernaðarlegar, hvíldu á. Flokkur verkalýðsins
felur ekki í sjálfum sér öryggi réttrar forystu,
hann er ekki sem slikur trygging þess, að engu
sögulegu tækifæri sé sleppt. I}ar ræður það úr-
slilum, hvort þær persónur, sem forystu flokks-
ins skipa á hverjum tíma, hafi þá hæfileika til
að hera að sjá alla möguleika, sem bjóðast
við hvert sérstakt ástand söguþróunarinnar,
og kunna og megna að grípa bezta möguleik-
ann og hagnýta hann til fulls. Og þótt við
marxistar undirstrikum sem hið almenna lög-
mál söguþróunarinnar höfuðhlutverk fjöldans,
vinnandi stéttanna, í því að móla þróun sög-
unnar, framvindu mannfélagsins, — þá verð-
ur ekki hjá því komizl að leggja áherzlu á, að
það sem úrslitum ræður um, að valdalaka al-
þýðunnar skyldi takast, byltingin heppnast,
einmitt á þessum tíma, en ekki t. d. áralugum
síðar, — er að öllum likindum pólitískri snilli,
hugkvaunni og dirfsku eins manns að þakka:
Lenins. Þær hugmyndir hans og bardagaað-
ferðir, sem hann gagnsýrir flokkinn með, frá
því að hann kemur til Petrograd í apríl 1917,
gera flokknum og alþýðunni kleift að sigra
þann 6. og 7. nóvember 1917.
Lenin reil síðar í lífinu þessi orð: „Það er
ekki nóg að vera byltingarmaður og baráttu-
maður fyrir sósialismann almennt; ]jað er
einnig nauðsynlegt að kunna á hverju augna-
bliki að finna þann sérstaka hlekk í keðjunni,
sem grípa verður í af öllum mætti manns til
þess að halda allri keðjunni á réttum slað og
undirbúa af fullri einbeitni að taka í næsta
hlekk.“ — Einn bezli og viðurkenndasti sagn-
fræðingur Rreta, G. Rarraclough prófessor i
Oxford, segir um Lenin í sambandi við þenn-
an eiginleika, er Lenin þarna ræðir um: „Fá-
ir menn í veraldarsögunni hafa jafnast á við
Lenin, enginn farið fram úr honum, einmitt
hvað þennan hæfileika snertir, sem úrslilum
ræður.“*
Þegar við hugleiðum þann möguleika, að
þennan sjaldgæfa forystuhæfileika hefði skorl,
Lenins t. d. ekki notið við, og þá hugsanlegu
* G. Barraclougli: Au introduction to Contempor-
ari History.
80