Réttur - 01.05.1967, Blaðsíða 55

Roque Dalton, Yictor Miranda
BYLTINGARHREYFINGIN
í LATNESKU AMERÍKU
I marztnánuði s. 1. mörkuðu vopnaviðskipli
milli herflokka skæruliða í Bólivíu og her-
sveita ríkisstjórnarinnar upphaf vopnaðrar
hyltingarbaráttu í syðri hluta meginlandsins.
Og á sama tíma gerðu skæruliðar i Kolumhíu
livað eftir annað skyndiáhlaup gegn hernum
þar í landi.
2. apríl unnu vinstri öflin í Chile mark-
verðan sigur í bæjarstjórnarkosningum.
Um miðjan apríl komu forsetar Veslurálfu
saman í fyrsta sinn síðan 1956 lil þess að
ganga frá áætlun imperialista lil mótvægis
bylt'ingaröflunum í latnesku Ameríku.
í júlímánuöi verður efnt til ráðstefnu Sam-
hjálparstofnunar latnesku Ameriku til þess að
ræða vandamál og horfur byltingai'baráttunn-
ar á meginlandinu.
Þessir atburðir og ástandið á meginlandinu
yfirhöfuð helga nauðsynina sem á þvi er að
menn meti hlullægt árangur byltingar- og
gagnbyltingaraflanna undanfarln ár. Hefur
ráðastétlunum í Vesturálfu tekizt að stemma
stigu við byltingarhreyfingunni sem lct svo
kröftuglega til sín taka í byrjun þessa ára-
lugs? Hver eru einkenni þeirrar byltingar-
hreyfingar sem nú er komin á skrið í latnesku
Ameríku og livers árangurs má af henni
vænta?
dálun okkar með þessari grein cr að svara
þcssum spurningum — og vekja máls á helztu
deiluefnunum, sem lúta að hlutlægum, póli-
tískum aðslæðum byltingarbaráltunnar í
latnesku Ameríku.
Við tölum hér í einu orði um byltinguna í
lalnesku Ameríku cins og meginlandið sé ein
óskipl lieild. Enda þótt því fari fjarri aö ríki
þessi séu öll samkennileg, eru sameiginlegir
drættir í þjóðlífi þeirra svo margir að við
teljum okkur heimilt að fjalla um vandamál
byltingarhreyfingarinnar í heild. Meðal þess-
ara samkenna teljum við þessi þrjú skipta
mestu máli:
1.1 Stigið scin latneska Ameríka liejur náð í
ejnhagsþróun, miðað við önnur lönd. bjóðar-
tekjur á hvern íbúa nema um 441) $, en það
liggur nærri meðaltali þjóðartekna á livern
jarðarbúa. Aftur á móti eru þjóðartekjurnar
tvisvar til þrisvar sinnum hærri en í öðrum
lilutum „Jiriðja heimsins“ (Mið-Afriku, Ná-
lægari Austurlöndum og SA-Asíu), og íjórum
til fimm sinnuni lægri cn í háþróuðum auð-
valdsrikjum.
2. ) Tímanleg samstilling byllingarbarátt-
unnar í hinutn ýtnsu löndum meginlandsins.
Flóð og fjara byltingarhreyfingarinnar, hvort
sem hún tekur á sig form lýðræðis eða skæru-
hernaðar, hefur runnið lfkt og bylgja frá
einu landinu til annars. (Vitanlega gengur
hreyfingin ekki jafnl yfir öll þessi lönd, hin
háþróaðri og vanþróaðri; hin fyrrnefndu hafa
einkuin geysimikil álirif á hin síðarnefndu).
3. ) Hið saineinaða arðráns- og kúgunar-