Réttur - 01.11.1967, Page 10

sem arabískar þjóSir eru að rísa — og oft gegn
eigin einvöldum.
Þess má minnast að þegar ítalska auðvaldið
undir forystu Mussolinis réðst á Abyssiníu
1935, þá var eðlilega samúð alþýðu í heim-
inum með Abyssiníu, þótt svartan einvald
hefði. Og því verður og að skilja þá afstöðu
nú, sem Arabalöndin hafa. Þau eru að verjast
árás, sem þau álíta að heimsvaldasinnar, auð-
hringamir, standi á bak við. En jafn fráleit og
forkastanleg er öll sú afstaða hjá hrokafullum
arabiskum valdhöfum, sem heimta að ísraels-
ríki sé þurrkað út og eigi engan tílverurétt.
Aðstaðan í ísrael
Það væri fljótræðí að yfirfæra þá samúð,
sem þjóðflokkur Gyðinga á skilið yfir á núver-
andi valdhafa í ísrael. Það væri að ýmsu leyti
eins og að láta þá Búa, er nú beita negra í
Suður-Afríku og alla lýðræðissinna þar harð-
stjórn, njóta samúðar sökum þess að fyrir 68
árum voru Búar ofsótt hetjuþjóð er barðist fyrir
frelsi sínu.
Auðvald Bandaríkjanna hefur efnahagsleg
tök á ísrael. Árlega fær ísrael nú 250 milljónir
dollara (rúmar 14000 millj. kr.). í gjafir og lán
o. s. frv. frá Vesturveldunum. Það samsvarar
125 dollurum (12 þús. kr.) á ári á hvern íbúa
ísraels. Slíkt er meir en meðaltekjur íbúa ým-
issa Arabalanda á ári. Og þessi „aðstoð" fengi
ísrael vart, ef Ísraelsríki væri andvígt auðvaldi
Vesturheims.
Afstaða yfirvalda í ísrael gagnvart Aröbum
þar einkennist að vissu leyti af þjóðflokks-
hroka. Arabar eru meðhöndlaðir sem annars
flokks menn. Og víss atriði í löggjöf Israels eru
harla viðsjárverð. Þannig getur t. d. fólk af
stofni Gyðinga og Araba ekki gifst í ísrael,
sökum þess að einungis kirkjuleg hjónabönd
eru þar gild og þau fara fram eftir Móse-lögum,
sem banna Gyðingum að giftast „útlending".
Skólar fyrir böm Araba og Gyðinga eru að-
skildir. Börn af „blönduðum" hjónaböndum,
sem stofnað hefur verið til utan ísraels, lenda
í miklum erfiðleikum. — Allt minnir þetta vini
Gyðinga óþægilega á hjúskaparlöggjöf nasista
og „apartheid" í Suður-Afríku.
En hinu má heldur ekki gleyma, er menn
fordæma þessar aðfarir, hvílíkt óskaplegt þjóð-
ernislegt átak Gyðingar hafa gert með stofnun
Ísraelsríkis, með því að gera hebresku aftur
að talmáli, með því að koma upp mikilli menn-
ingarmiðstöð (sem einnig stundar arabisk
fræði), — og hvílík félagsleg afrek hafa verið
unnin með stofnun samvinnubúanna: Kibbuts-
anna, og þróun hins sérkennilega verkalýðs-
félagsskapar í landinu. — En allt þetta afsakar
ekki þann þjóðflokkshroka, sem lýsir sér í af-
stöðu valdhafanna til Araba, — og er bein-
línis l.ættulegur tilveru ísraels.
Eitt enn gerir lausn þessara vandamála enn
erfiðari. Það er að Aröbum fjölgar miklu fljótar
en Gyðingum. Er sú staðreynd notuð sem rök
gegn því að veita Aröbum jafnrétti innan
Israelsríkis, því þeir myndu þá brátt verða þar
í meirihluta. Væri hinsvegar ekki hömlun á
blöndun þessara skyldu þjóða mætti ætla að
Gyðingar hæfu Araba upp á sitt menningar-
stig og slík blöndun gæti orðið þeim öryggi um
að halda þessu ríki, sem í höfuðatriðum byggð-
ist á þjóðarerfð Gyðinga, þótt ýmislegt úr erfð
Araba bættist þar í.
Það liggur mikið víð að hægt verði að leysa
þessi miklu vandamál til frambúðar. Og það
verður vart öðruvísi gert en með því að stefna
að vináttu Gyðinga og Araba á grundvelli
samstarfs og gagnkvæmrar viðurkenningar og
þyrftu báðír aðilar að breyta mjög um stefnu
svo slíkt kraftaverk gæti gerst.
Urræðin
Það skal hugrekki til að kveða upp úr með
hin skynsamlegustu úrræði til að sætta þessar
þjóðir, — ekki sizt innan ísraels, logandi í þjóð-
arhroka og sigurvímu.
Sá maður, sem framar öllum öðrum hefur
boðið hverskonar hleypidómum og hættum
byrginn til að benda á leið til sætta, er Meir
190