Réttur - 01.08.1986, Page 1

69. árgangur
1986 — 3. hefti
Það eru liðin rúm 45 ár síðan hervald Bandaríkjanna sölsaði undir sig
yfirráðin yfir íslandi, hertók land vort í skjóli ofbeldis. Það þarf hver ís-
lendingur að vita hvernig þetta vald hefur öðlast ítökin í þjóð vorri og
drottnunina í landi voru til þess að finna til þeirrar skyldu hvers frjáls-
borins íslendings að heimta land sitt úr hers höndum og fá að ráða því
sjálfir og einir.
Það var í júní 1941 að auðvald Bandaríkjanna krafðist þess af Bretum að
þeir kúguðu fslendinga til að biðja um vernd Bandaríkjanna — og herráðið
bandaríska var þá með hugmynd um að gera ísland að voldugri herstöð sinni
til 99 ára.
Þegar íslenska ríkisstjórnin varð ekki strax við þessari „beiðni“ Breta
sakir tregðu forsætisráðherra, settu Bretar íslensku ríkisstjórninni þá
úrslitakosti 24. - 25. júní að ef ríkisstjórnin bæði ekki um vernd Banda-
ríkjanna innan 24 tíma yrðu allar siglingar frá íslandi og til íslands
stöðvaðar og þjóðin svelt inni. Þá beygði ríkisstjórnin sig — og gerði svo-
kallaðan varnarsamning, sem hún hafði þó enga lagalega heimild til. Slíka
samninga getur enginn nema Alþingi og þjóðhöfðinginn gert (sbr. 21. gr.
stjórnarskrárinnar).
Síðan hertók bandarískur her íslend 7. júlí 1941 — og svo var Alþingi kall-
að saman 9. júlí og meirihluti þess látinn samþykkja afsalið til Bandaríkjanna.
Sumir samþykktu nauðugir, (sjá: greinargerð Sigurðar Hlíðars). Sósíalistar
greiddu atkvæði á móti.
113