Réttur - 01.01.1987, Qupperneq 5

og heimsendingu matar.
f>að er mikilvægt, eins og segir í mark-
miðsgrein laganna, að vistun á stofnun
verði veitt í samræmi við þörf og ástand
hins aldraða og á því þjónustustigi sem
eðlilegt er. Til þess að svo megi verða
þarf þörf aldraðra í hverju sveitarfélagi
að vera þekkt, og stjórnendur stofnana
þurfa að vera fúsir til að láta mat á þörf
ráða hverjir fá vist.
Lög um málefni aldraðra fela starfsliði
heilsugæslustöðva og félagsmálastarfs-
mönnum þetta mat. Þar er svo fyrir mælt
að við heilsugæslustöðvar skuli starfa
þjónustuhópar aldraðra sem m.a. sinni
þessu verkefni. Slíkir hópar starfa nú
víða á landinu. í Reykjavík hefur ekki
verið komið upp starfhæfum hópi, og er
það slæmt þar sem einmitt hér í fjölmenn-
inu er brýn þörf á samræmdu mati til þess
að úthiutun vistrýma geti orðið réttlát.
Þeir sem eru 67 ára og eldri eiga rétt á
greiðslum frá almannatryggingum, en
undir þeim greiðslum stendur ríkissjóður
að hluta. Sumir eiga auk þess rétt á lífeyr-
isgreiðslum úr sérsjóðum en oftast er þar
um smáar upphæðir að ræða enn sem
komið er. Það er eitt af stórverkefnunum
sem bíða að samræma þennan misjafna
lífeyrisrétt og almannatryggingakerfið.
Þegar kemur að vistun á dvalarheimili
greiða almannatryggingar uppbót á ellilíf-
eyri, ef tekjur hins aldraða hrökkva ekki
til að greiða vistina, og það gera þær
sjaldnast. Sá sem fær einhver eftirlaun
þarf því að láta þau ganga upp í vistgjald-
ið áður en uppbót er veitt, en fær að
halda eftir vasapeningum. Komi að vistun
á sjúkrastofnun taka sjúkratryggingar við
greiðslunni á vistgjaldi að fullu, en á móti
kemur að almennur ellilífeyrir fellur nið-
ur að frátöldum smávægilegum vasapen-
ingum. Sá sem á rétt á eftirlaunum úr líf-
eyrissjóði fær aftur á móti að halda þeim
þegar á sjúkrastofnun er komið.
Lögin ætlast til að á þessu verði breyt-
ing þannig að greiðslur verði með sama
hætti hvort sem um dvalarheimili eða
hjúkrunarheimili er að ræða, en hinn
aldraði haldi eftir til eigin þarfa 25% af
tekjum, meðan hann er svo hress að hann
getur verið á dvalarheimili, en 15% þeg-
ar heilsunni hefur hrakað svo að hjúkrun-
arvistar er þörf. Séu eigin tekjur litlar eða
engar átti að sjá til þess að vasapeningar
væru ofan við ákveðið lágmark.
Þetta ákvæði hefur þó ekki komið til
framkvæmda vegna þess að það hefði
valdið ríkissjóði nokkrum útgjöldum til
að byrja með, en eftir eitthvert árabil
hefði dregið úr kostnaði sjúkratrygginga
og byrðin færst að nokkru yfir á lífeyris-
sjóði.
Það er verðugt verkefni fyrir Alþýðu-
bandalagið að varðveita og bæta þessi
lög. Á aðra er ekki að treysta.
5