Morgunblaðið - 16.01.2006, Blaðsíða 24

24 MÁNUDAGUR 16. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
HVAR voruð þið, hraustu, hamingjusömu, vinnuglöðu
Íslendingar, þegar ómagarnir fóru í sína árlegu kröfu-
göngu, sem alltaf er háð í myrkri og óveðri í desem-
ber, þegar allir eru á kafi í lífsgæðakapphlaupinu rétt
fyrir jól? Ekki komuð þið og studduð þá, eins og þið
eruð dugleg að mæta í bæinn í ágúst og styðja sam-
kynhneigða, sem geta þó unnið fyrir sér eins og hverj-
ir aðrir (án þess að ég hafi neitt á móti þeim). Vantar
kannski skrautvagna og karlmenn klædda og málaða
eins og konur? Eða trúða og skrípalæti? Eða gott veð-
ur?
Hvernig er að geta ekki látið klippa sig eða farið til
tannlæknis eða keypt sér gleraugu og aldrei brugðið
undir sig betri fætinum og lyft sér upp? („Til hvers,
eru þeir ekki alltaf í fríi?“) Ég veit það ekki, ég á svo
hraustan og duglegan mann, en ég hef ekki getað
unnið fyrir nauðþurftum mínum sjálf og það er sárt.
Kæra þjóð (og þá meina ég allir, sem eru svo
heppnir að hafa heilsu og getu til að vinna fyrir
LAUNUM), ég hef lengi ætlað að senda þér línu og
læt nú loksins verða af því.
Ég var að koma úr vinnunni, þar sem ég er nýbyrj-
uð að vinna 12 tíma á viku, sinni veiku og slösuðu
fólki, en sú vinna er að sjálfsögðu illa launuð og mjög
gefandi og ég þakka almættinu fyrir að geta það. Síð-
an brá ég mér í bæinn og hellti úr skálum reiði minn-
ar yfir saklausa konu (konu, auðvitað) sem er svo
óheppin að vinna hjá Ómagastofnun Íslands á Lauga-
vegi. Ég er nefnilega ein af þeim, sem fengu þetta
einstaka bréf á aðventunni, þar sem mér er uppálagt
að skila hluta af ómagabótunum sem ég fékk á liðnu
ári. Og hvers vegna? Jú, vegna þess að maðurinn
minn hafði hækkað í launum í takt við hækkandi verð-
lag. Ég sjálf hafði ekki hækkað um eina krónu, fékk
nákvæmlega upp á eyri sömu upphæð í desember og
ég fékk í janúar enda eru aumingjabætur ekki tengd-
ar framfærsluþörf á nokkurn veg. Ég fékk 2.800 krón-
ur í launauppbót en maðurinn 26.000 að frádregnum
skatti. Einnig skyldi ég skila tekjuáætlun fyrir næsta
ár og áætla hve mikið maðurinn minn kynni að hækka
í launum á því ári (sem ég veit auðvitað ekkert um!).
Ómagar skulu vera fátækir, ef það er nokkur leið.
Mér líður eins og hreppsómagarnir lýstu því fyrir
100 árum, eins og ég sé að stela einhverju af ein-
hverjum, þetta er svo niðurlægjandi og skammarlegt!
Hvernig skyldi aldraða fólkinu líða, sem er búið að
skila sínu vinnuframlagi og greiða í þessa sjóði alla
starfsævina? Það er náttúrulega óþarfi að hafa
áhyggjur af hugtaki eins og sjálfsvirðingu í þessu ný-
ríka landi, eða því að geta ekki treyst því að mega
eyða naumt skömmtuðum bótunum. En ég skal aldrei,
aldrei láta þetta buga mig. Hvað sem heilsa mín og yf-
irvöld reyna að beygja mig ætla ég að vera glöð og
þakklát fyrir allt það góða sem lífið hefur þrátt fyrir
allt gefið mér. Ég ætla að reyna að vinna, þótt lítið sé
og vanmetið, af því að það er hollara fyrir mig og þótt
ég fái bakreikninga fyrir að reyna að vera upprétt
manneskja. Það er nefnilega ennþá þessi hreppsómag-
astimpill á þeim sem hafa ekki heilsu til að vinna í
þessu samfélagi.
Hvernig væri að skammast sín svolítið og breyta
bótum í laun, hvetja fólk til að reyna að vinna (hver
tapar á því?) og draga svolítið úr þessari ömurlegu fá-
tækt sem margir þurfa að lifa við í þessu alls-
nægtaþjóðfélagi? Við getum það, vilji er allt sem þarf!
SIGRÍÐUR GUNNARSDÓTTIR,
Hraunbæ 17, Reykjavík.
Hvar varst þú?
Frá Sigríði Gunnarsdóttur:
NÚ EÐA aldrei,
má ætla að aldr-
aðir og öryrkjar
sjái hve stjórn-
völdum er hjart-
anlega sama um
líðan þeirra og
afkomu. Á sama
tíma og valds-
menn stórhækka
laun sín og fyr-
irtæki sem háð eru þjóðinni, van-
virða hana með ofurbruðli, safnar
Tryggingastofnun í skuldir fyrir
viðskiptavini sína. Skuldunum er
nær enginn réttur fyrir og ættu að
falla niður, þó ekki væri nema fyrir
kæruleysi og klúður stofnunarinnar.
Henni var í lófa lagið að safna ekki
glóðum elds að höfði fólksins.
Skráphörðum embættis-
mannakjarnanum er sama um aldr-
aða og sjúka. Aðalatriðið er að
þóknast ráðandi stjórnmálamönn-
um, svo háu launin þeirra skreppi
ekki saman. Á sínum tíma kallaði
Vilmundur Gylfason veruleikafirrta
embættismenn möppudýr. Það virð-
ist sígilt. Skömm er Trygginga-
stofnun, að leiða gamalt fólk, sem
ekki má vamm sitt vita, í skulda-
gildru.
Fólkið sem byggir afkomu sína á
greiðslum frá stofnuninni telst fá of
mikið, þó það hafi vart til hnífs og
skeiðar. Aðalsmerki núverandi
stjórnvalda er misrétti. Þau draga
frá því sem ekkert er og mismuna
fólki sem mest. Eina vörn verst
setta fólksins er að óska eftir að
stofnunin greiði þeim launin sem
þingheimi finnst sæma þeim til
handa. Það er að miða samanlagða
greiðslu við skattleysismörkin.
Þannig borgar skatturinn meiri-
hluta skuldarinnar, meðan fólkið
þrengir ólarnar og bíður betra
þings.
ALBERT JENSEN
trésmíðameistari,
Sléttuvegi 3, Reykjavík.
Aldraðir borgi skuldina
Frá Albert Jensen:
Albert Jensen
ÞAÐ kemur fyrir í lífi okkar mann-
anna að við sjáum eitthvað eða upp-
lifum sem okkur finnst óskiljanlegt.
Ég man t.d. eftir því þegar ég var
unglingur að ég sá drukkinn mann
kveikja í fimmþúsund króna seðlum
inni á veitingahúsinu Fógetanum.
Þegar maðurinn var að kveikja í síð-
asta fimmþúsundkallinum þá þyrmdi
yfir mig óskilningurinn. Hví var hann
að þessu? Var hann að ná sér í at-
hygli? Var hann að mótmæla ein-
hverju? Ég verð ennþá hissa á þess-
ari bálför þegar ég hugsa um þetta
þótt langt sé um liðið. Ég verð ger-
samlega skilningsvana enda aðgerðin
fábjánaleg og óskiljanleg.
Það sama má segja um nýju Hring-
brautina sem búið er að leggja í gegn-
um svæði 101. Það er alveg sama hvar
troðið er niður allstaðar blasir við
óskilningurinn. Ég ætla að nefna
nokkur dæmi.
Ég þarf t.d. að fara reglulega út í
Garðabæ frá heimili mínu að Ásvalla-
götu og ég er töluvert lengur að því
en fyrir breytingu. Um er að kenna
umferðarteppu sem hefst hjá Vals-
heimilinu og endar fyrir framan Að-
albyggingu Landspítalans. Þetta er
vandamál sem var ekki til staðar fyrir
breytingu Hringbrautar.
Fólk er lengur að keyra frá A til B
eftir nýju Hringbrautinni! Sú stað-
reynd að tveggja akreina vegur
breikkar á kafla og þrengist síðan aft-
ur er að mati færustu umferðarfræð-
inga verri heldur
en jafn breiður
vegur sem er sam-
felldur. Þetta vita
einnig ökumenn
sem eru vanir að
keyra þarna.
Forsenda þess-
arar færslu
Hringbrautar-
innar er stækkun
Landspítalans. Þessi forsenda er
röng því að stór spítali á ekkert erindi
í miðbæinn. Miðbærinn er nefnilega
ekki í miðju höfðuborgarsvæðisins.
Miðbærinn var einu sinni í miðjunni
en það var fyrir áratugum en er það
ekki lengur. Þetta ætti borgarstjóra
að vera ljóst. Það er beinlínis rudda-
legt gagnvart íbúum Reykjavíkur
sem búa annarstaðar en í 101 og107
að spítalinn skuli vera svo afskekktur.
Forsenda færslu Hringbrautarinnar
er óskiljanleg og vitlaus.
Þegar flugvallarmálið var í hámæli
var mikið talað um hve verðmætt
landið í 102 væri. R-listafólk sagði að
landið sem flugvöllurinn tæki væri
tugmilljarða virði. Sama fólk stóð
samt að þeirri óskiljanlegu ákvörðun
að leggja 6 akreina hraðbraut yfir
þetta rándýra land. 6 akreina hrað-
braut þvert í gegnum Þekkingar-
þorpið hans Dags B. Eggertssonar!
Nú vona ég að Dagur skilji eins og
aðrir þeir sem stóðu að þessar vit-
lausu ákvörðun að það er ekki bara
landið undir þessum 6 akreinum sem
er ónýtt. Það vill enginn búa í ná-
grenni við þessa óhræsis akbraut!
Þekkingarþorpið er Blekkingarþorp
R-listans. Nýja Hringbrautin er frá
öllum hliðum séð algerlega óskilj-
anleg.
Þegar umræðan um flugvall-
arsvæðið náði einhverju risi var talað
um að reyna að ná einhverri samfellu
frá flugvallarsvæðinu og Þingholt-
unum. Stórt samfellt svæði fyrir fólk
en ekki bíla. Hugmyndir um blandaða
og þétta byggð sem reyndi að ná fram
vinalegu andrúmslofti Þingholtanna.
Þessi draumsýn verður fyrir bí ef
þessi óhræsis 6 akreina akbraut sker
í sundur svæðið milli 101 og flugvall-
arsvæðisins. Hvernig má það vera að
allt þetta vel meinandi fólk gat komist
að þessari óskiljanlegu niðurstöðu
sem færsla Hringbrautar er?
Kallinn sem ég sá kveikja í aur-
unum hafði afsökun, hann var drukk-
inn. Nú trúi ég því ekki að þessi
ákvörðun um færslu Hringbrautar
hafi verið tekin í ölvunarástandi inn á
Ölstofu Kormáks og Skjaldar en sú
hugmynd læðist þó að manni svo vit-
laus er hún. Þetta er algerlega óskilj-
anleg framkvæmd alveg eins og hjá
fulla kallinum á Fógetanum sem
kveikti í peningunum sínum. Að eyða
dýrasta og flottasta byggingarlandi
borgarinnar undir 6 akreina hrað-
braut undirstrikar yfirgripsmikið
þekkingarleysi R-listans á skipulags-
málum.
TEITUR ATLASON,
Ásvallagötu 27, Reykjavík.
Blekkingarþorpið 102 Reykjavík
Frá Teiti Atlasyni:
Teitur Atlason
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
NÝLEGA hefur
komið fram gagnrýni á
fyrirhugaða byggingu
háskólasjúkrahúss
(Landspítala – há-
skólasjúkrahúss –
LSH) við Hringbraut.
Ýmis rök hafa verið
talin til eins og að það sé mun betra
að koma sjúkrahúsi fyrir í Fossvogi,
betra sé að dreifa sjúkrahúsum um
bæinn frekar en að sameina þau, það
sé rangt að reisa sjúkrahús í mið-
bænum eða að tenging við Háskóla
Íslands (HÍ) skipti engu máli. Við
erum ósammála öllum þessum atrið-
um og fögnum heilshugar fyrirhug-
aðri byggingu háskólasjúkrahúss við
Hringbraut, í nánd við Háskóla Ís-
lands.
Flest rök hníga að því að framtíð-
aruppbyggingu LSH sé best fyrir
komið við Hringbraut. Rök þessi
voru m.a. sett fram af Ingibjargarn-
efndinni svonefndu en niðurstöður
nefndarinnar voru vel kynntar á sín-
um tíma þó hvorki almenningur né
fjölmiðlar hafi þá sýnt málinu mik-
inn áhuga. En hver eru rökin fyrir
því að LSH og Háskóli Íslands eigi
samleið? LSH er ekki aðeins sjúkra-
hús heldur háskólastofnun sem
gegnir mikilvægu hlutverki í mennt-
un nema í fjölmörgum greinum heil-
brigðis- og lífvísinda. Öll kennsla í
læknisfræði, hjúkrunarfræði, líf-
eindafræði, geislafræði og sjúkra-
þjálfun fer fram í samvinnu LSH og
HÍ. Kennarar í þessum greinum eru
oft starfsmenn beggja stofnana og
nemendur sækja menntun sína til
þeirra beggja. Ekki er unnt að slíta
þátt LSH frá þætti HÍ í þessari
kennslu. Auk kennslunnar stunda
starfsmenn þessara stofnana rann-
sóknir á ýmsum sviðum heilbrigðis-
og lífvísinda og er LSH ein öflugasta
rannsóknarstofnun landsins með
fjölda öflugra vísindamanna innan-
borðs. Margir þeirra eru einnig
starfsmenn Háskóla Íslands eða
tengjast þeirri stofnun með ein-
hverjum hætti. Þetta svið rannsókna
er eitt þróttmesta svið vísindarann-
sókna hér á landi. Rannsóknir og
fræðastörf á LSH efla starfsemi
sjúkrahússins og auka þekking-
argrunn starfsmanna. Erlendis eru
gæði sjúkrahúsa oftast metin út frá
tengslum vísinda- og fræðastarfa við
klíníska starfsemi. Þetta er gert þar
sem þessi beinu tengsl leiða til betri
heilbrigðisþjónustu við sjúklinga
sem þangað leita og meiri framfara
þegar til langs tíma er litið. Því má
gera ráð fyrir að gæði LSH sem
sjúkrastofnunar muni aukast á svip-
aðan hátt þegar tengsl þessi verða
efld. Tenging LSH við Háskóla Ís-
lands og stofnanir hans skiptir því
LSH afar miklu máli hvað menntun,
vísindi og nýsköpun varðar. Á und-
anförnum árum hefur verið unnið
markvisst að því að skerpa tengsl
þessara stofnana og gera þau sýni-
legri. Af umræðunni undanfarið er
þó ljóst að hér er enn verk að vinna.
Stór hluti hins nýja sjúkrahúss er
ætlaður undir háskólastarfsemi og
er m.a. gert ráð fyrir að Tilrauna-
stöð HÍ í meinafræði að Keldum
verði flutt í þetta húsnæði auk ým-
issar annarrar starfsemi HÍ sem nú
er dreifð víðs vegar um borgina.
Þetta skapar grundvöll fyrir lang-
þráðri samþjöppun þessarar starf-
semi HÍ sem og tengsl þeirra við
LSH. Slík samþjöppun skapar gríð-
arleg tækifæri fyrir þá sem stunda
rannsóknir í heilbrigðis- og lífvís-
indum. Með því að færa rannsóknir
þessar á einn stað skapast bein
tengsl milli þeirra eininga og rann-
sóknahópa við LSH og HÍ sem
starfa á þessu sviði. Til verður um-
hverfi þar sem kennarar, sérfræð-
ingar og nemendur eiga greiðan að-
gang hver að öðrum til viðræðna og
samvinnu. Í slíku umhverfi er auð-
veldara að byggja upp rann-
sóknatengt framhaldsnám og sam-
nýting tækja, aðstöðu og hugmynda
skapar suðupott nýsköpunar. Ná-
vistin skapar þannig jarðveg sem
leiðir til nýjunga í vísindum og tækni
og eflir menntun og þjálfun nem-
enda. Tengslin milli HÍ og LSH eru
báðum stofnunum nauðsynleg og því
er afar mikilvægt að LSH sé stað-
settur eins nærri HÍ og mögulegt er.
Mikilvægast er þó að þetta eflir
rannsóknasamfélagið og samkeppn-
ishæfni þess. Fyrir sjúkrahúsið og
sjúklingana þýðir þetta að til staðar
verður öflug þekking á sviði líf- og
læknisfræði en þannig eru lögð drög
að læknisfræði til framtíðar. Sam-
bærilegar breytingar er verið að
gera víða um heim þar sem grunn-
rannsóknir í heilbrigðis- og lífvís-
indum eru að færast inn á sjúkra-
húsin til að auka möguleika á
hagnýtingu rannsókna og nýsköp-
unar.
Þessu til viðbótar má benda á
áætlaða uppbyggingu hátækniiðn-
aðar og sprotafyrirtækja í Vatns-
mýrinni. Slík tengsl háskóla-
starfsemi og nýsköpunar er
mikilvæg leið til að skapa grundvöll
að framsæknu nútímaþjóðfélagi. Við
horfum björtum augum til þeirrar
framtíðaruppbyggingar heilbrigðis-
og lífvísinda í nánum tengslum við
háskólastarfsemi og þekkingar- og
hátækniiðnað. Slíkur kjarni er lík-
legur til að skapa frjóar hugmyndir,
betra heilbrigðiskerfi og veita aukn-
um krafti í uppbyggingu á nútíma-
borgarsamfélagi í Reykjavík.
Háskólasjúkrahús
– Rétt hugsað
á réttum stað
Eiríkur Stein-
grímsson og Magn-
ús Karl Magnússon
fjalla um byggingu
nýs háskólasjúkra-
húss
’Við horfum björtumaugum til þeirrar fram-
tíðaruppbyggingar heil-
brigðis- og lífvísinda í
nánum tengslum við há-
skólastarfsemi og þekk-
ingar- og hátækniiðn-
að.‘
Eiríkur Steingrímsson
Eiríkur er prófessor við læknadeild
Háskóla Íslands og Magnús er læknir
við LSH. Báðir stunda vísinda-
rannsóknir í heilbrigðis- og
lífvísindum.
Magnús K. Magnússon