Morgunblaðið - 06.02.2006, Side 15

„Það er oft þannig að
álitið er að gamalt fólk
geti ekki lyft neinu,“ seg-
ir Margrét.
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. FEBRÚAR 2006 15
„FÓLK um sextugt sem aldrei hefur
hreyft sig getur alltaf byrjað og það
getur alltaf haldið áfram að bæta
sig. Það er röng hugsun að halda að
það taki því ekki að byrja að hreyfa
sig af því að maður sé orðinn of
gamall!“ segir Margrét Jóhanns-
dóttir, sem hefur sérhæft sig í
íþróttum aldraðra. „Reglubundin
hreyfing er nauðsynleg öldruðum
til að geta framkvæmt athafnir dag-
legs lífs, eins og að versla í matinn,
elda, þrífa og klæða sig. Með hækk-
uðum aldri dregur úr vöðvastyrk og
þoli og þ.a.l. verða hinar daglegu at-
hafnir eldra fólki eins og erfiðis-
verk.“
Félagslega hliðin er ekki síður
mikilvæg og hreyfing getur spilað
þar stórt hlutverk. „Ef æft er í hóp eykur
það félagsvirkni þar sem fólk hittist og
spjallar um daginn og veginn. Samveran
getur líka hjálpað einstaklingum sem hafa
einangrast,“ segir Margrét. Henni er starf
sitt mjög hugleikið og hún hefur ákveðnar
skoðanir á því sem viðkemur öldruðum.
„Ég lít þannig á að það á að vera gaman að
eldast og þó að fólk sé komið á efri ár er líf-
ið ekki búið og það er aldrei of seint að
byrja að hreyfa sig.“
Margrét bendir á að aldraðir eru sí-
stækkandi hópur í þjóðfélaginu. „Það væri
til hagsbóta fyrir þjóðfélagið að hvetja
aldraða til að hreyfa sig. Íþróttamiðstöðvar
og bæjarfélög mættu alveg reyna að laða til
sín fólk sem komið er yfir 65 ára aldur með
því að bjóða upp á hópleikfimi og tækja-
kennslu.“
Mikill ávinningur af hreyfingunni
Áhugi Margrétar á málefnum aldraðra
kviknaði á öðru ári í námi hennar í Íþrótta-
kennaraháskóla Íslands á Laugarvatni. „Til
okkar kom öldrunarlæknir sem hélt
nokkra fyrirlestra,“ segir hún. „Hann sagði
okkur frá rannsóknum sem hann hafði gert
á hreyfingu aldraðra. Þar kom fram hversu
mikill ávinningur er af hreyfingunni. Mér
fannst þetta svo spennandi af því að þetta
var alveg ný hlið á málefnum aldraðra. Út
frá þessu kviknaði áhugi minn af því að um-
ræðan um aldraða er nefnilega oft mest-
megnis neikvæð.“
Lokaverkefni Margrétar í ÍKÍ var að
kanna áhrif sunds á líkamsfærni aldraðra
en síðan lá leiðin í framhaldsnám í Dan-
mörku.
„Ég hafði heyrt að í Óðinsvéum hefðu
verið gerðar góðar rannsóknir á eldra fólki
og ég sótti þess vegna um þar og fékk. Svo
var ég svo ljónheppin að lenda sem hálf-
gerður lærlingur hjá prófessor sem er
þekktur vísindamaður innan öldrunarfræð-
innar fyrir rannsóknir sínar á eldra fólki.“
Virk þjálfun
Margrét er með meistaragráðu í íþrótta-
og heilsufræði og starfar á Heilsustofnun
NLFÍ í Hveragerði. „Það er oft álitið að
gamalt fólk geti ekki bætt líkamsfærni eða
líkamsstyrk,“ segir hún. „Við erum með
fólk í öldrunarendurhæfingu og þjálfunin
sem fæst á HNLFÍ er mjög virk,“ bætir hún
við. „Um er að ræða leikfimi og jafnvæg-
isæfingar en það er líka æft í tækjasal þar
sem búið er til prógramm fyrir hvern og
einn og það er líka boðið upp á vatns-
leikfimi.“ Gönguferðir er farið í daglega
undir eftirliti og Margrét segir að flest
eldra fólkið sem dvelst á HNLFÍ geti not-
fært sér þær. „Þannig að þetta er mikil og
virk þjálfun.“
Margvíslegar ástæður liggja að baki
komu fólks í Hveragerði. „Eldra fólk kem-
ur til að rífa sig upp úr sínu daglega
munstri, fá umhverfisbreytingu og fé-
lagsskap og til að auka líkamsstyrk.“ Hún
segir að fólk sé mjög jákvætt eftir dvölina í
Hveragerði og því líði mjög vel.
Aldrei of seint að byrja
Margrét Jóhannsdóttir er með meistaragráðu í
íþrótta- og heilsufræði og hefur sérhæft sig í
íþróttum fyrir aldraða.
Morgunblaðið/Kristinn
 HREYFING | Fyrir fólk á öllum aldri
„ÉG BYRJAÐI að æfa frjálsar íþróttir þegar
ég var níu ára,“ segir Valgerður Jónsdóttir, til-
vonandi íþróttakennari, núverandi lög-
reglumaður og ævarandi áhugamaður um
frjálsar íþróttir. „Ég er alin upp í sveit, pabbi
bæði æfði og þjálfaði og því lá beint við að ég
færi þessa leið. Enn þann dag í dag tölum við
pabbi mest saman um íþróttir. Í sveitinni er
það líka þannig að maður er gjarnan á ferðinni
upp um fjöll og firnindi. Ég æfði lengi framan
af eingöngu frjálsar, en hef svo sem prófað ým-
islegt annað líka,“ segir Valgerður. „Núna
hleyp ég þrisvar til fjórum sinnum í viku,
gjarnan Stífluhringinn, fer svo í Árbæjarþrek
og lyfti í smástund og svo er voða gott að enda í
sundlauginni.“ Valgerði finnst hreyfingin sem
lífsstíll alveg nauðsynleg. „Tilfinningin er svo
góð þegar maður er búinn að hreyfa sig. Mað-
ur verður allur miklu hressari. Það er svo mik-
ill munur þegar maður hefur ekkert hreyft sig
í eina eða tvær vikur og fer svo tvisvar, þrisvar
með stuttu millibili; maður verður eins og allt
önnur manneskja, ferskari.“
Íslenskur sveitamatur
Þó að ástundun íþrótta og sérstakt mat-
aræði fari mjög oft saman er enginn stóri sann-
leikur í sambandi við mat hjá Valgerði. „Þar
sem ég er nú alin upp í sveit vil ég bara íslensk-
an sveitamat. Mér finnst pasta vont en kjöt-
súpa er í algjöru uppáhaldi. Á hinn bóginn líð-
ur mér ekki vel þegar ég er búin að borða
hamborgara og franskar og geri þess vegna lít-
ið af því.“ Hún neitar sér heldur ekki um sæl-
gæti en tekur fram að allt sé best í hófi.
Valgerður starfar sem lögreglumaður í
Reykjavík. „Þegar ég var 12 ára ákvað ég að
verða lögreglumaður. Ekki spyrja mig hvers
vegna. Ég hef búið mér til tékklista yfir hluti
sem ég ætla að gera í lífinu og lögreglustarfið
er á þeim lista. Ég byrjaði í Húsavíkurlögregl-
unni en hef verið lögreglumaður í Reykjavík
síðan í fyrrahaust.“ Lögreglustarfið getur ver-
ið krefjandi og „það kallar á að maður sé í
þokkalegu líkamlegu ástandi, maður veit aldr-
ei hvenær maður þarf að taka á sprett á eftir
einhverjum eða lyfta einhverju þungu. Það er
svo margt sem kemur til“, segir hún.
Það var nánast skyndiákvörðun hjá Valgerði
á sínum tíma að venda sínu kvæði í kross og
fara í Íþróttakennaraháskóla Íslands á Laug-
arvatni. „Vinkona mín hringdi í mig einn dag-
inn og spurði mig hvort við ættum ekki að
skella okkur í ÍKÍ og ég hringdi í hana daginn
eftir og sagði jú, að ég væri til í það.“ Um þess-
ar mundir er Valgerður í æfingakennslu í Fjöl-
braut í Ármúla og það er hluti af náminu í ÍKÍ.
Daðrar við stangarstökkið
Valgerður keppir núna fyrir HSÞ sem
komst upp í fyrstu deild síðasta sumar. „Þegar
HSÞ var komið upp í fyrstu deild var kallað í
alla sem hafa keppt fyrir hönd félagsins í gegn-
um tíðina. Ég keppti í stangarstökki síðasta
sumar, hef reyndar ekki gert það áður, en tók
það að mér til að prófa hvort ég gæti fikrað mig
eitthvað þarna upp. Ungmennafélagsandinn er
við lýði og ég geri þetta bara til að vera með, er
eiginlega bara að daðra við stangarstökkið en
ekki með neina stóra drauma,“ segir Val-
gerður og er svo rokin í næsta verkefni.
Daðrar við
stangarstökk
Valgerði Jónsdóttur,
frjálsíþróttakonu,
lögreglumanni og nema í
ÍKÍ, líður best ef hún get-
ur stundað góða hreyf-
ingu og borðað kjarngóð-
an íslenskan sveitamat.
Morgunblaðið/ÞÖK
febrúar
Daglegtlíf
„ÞEGAR ég hugsa mig um þá tengjast allir þeir hlutir
sem eru mér kærir því fólki sem mér er eða var kært,“
segir Sigríður Pétursdóttir dagskrárgerðarmaður.
„Þetta eru hlutir sem strákurinn minn hefur búið til og
gefið eða hlutir sem ömmur mínar hafa arfleitt mig að
og svo er það trúlofunarhringurinn, sem maðurinn minn
gaf mér á jóladag fyrir tveimur árum. Hann lét bræða
hann úr gullkeðju, sem hann var búinn að ganga með
um hálsinn í 20 ár frá því hann fór í útskriftarferð til
Taílands. Þá keypti hann sér gullkeðju og þegar hann
ákvað að biðja mín lét hann bræða hana niður og fékk
Torfa gullsmið til að smíða úr henni hring eftir hans
höfði.
Ég var alveg grunlaus. Ég stóð úfin í eldhúsinu um
morguninn, útkámuð í súkkulaði og rjóma, þegar hann
rétti mér litla öskju með loki sem líktist einna helst
nælu. Ég hélt í fyrstu að þetta væri enn ein jólagjöfin og
ætlaði aldrei að kveikja á perunni. Hann þurfti virkilega
að hafa fyrir því að koma mér í skilning um um hvað
væri að ræða. Svo ákvað hann að henda sér á „skelj-
arnar“ og bera upp bónorðið. Þá áttaði ég mig loks á að
í öskjunni var trúlofunarhringur. Mér finnst sérstakt að
ganga með hann á fingrinum af því að hann er búinn til
úr keðju sem hann var búinn að ganga svo lengi með um
hálsinn. Við giftum okkur svo í júlí í fyrrasumar.“
Hálsfestin varð
trúlofunarhringur
 HLUTUR MEÐ SÖGU
Eftir Sigrúnu Ásmundar
sia@mbl.is