Morgunblaðið - 02.08.2006, Blaðsíða 26

Ingibjörg Þórðardóttir, stríðsfréttamaðurhjá breska ríkisútvarpinu, BBC, í Líb-anon, sagði í samtali við Morgunblaðið ígærkvöldi að neyðarástand hefði skapast í
höfuðborginni Beirút vegna átaka Ísraelshers og
liðsmanna Hizbollah-hreyfingarinnar.
„Þeir starfsmenn Sameinuðu þjóðanna sem við
höfum rætt við segja að algert neyðarástand ríki í
borginni,“ sagði Ingibjörg. „Þeir búast við hinu
versta. Þótt ennþá sé til drykkjarvatn er ekkert
rennandi vatn sem fólkið getur notað til að þvo
sér.“
Ingibjörg segir hundruð þúsunda flóttamanna
hafast við í Beirút.
„Hjálparstarfsmenn hafa miklar áhyggjur af
því að sjúkdómar kunni að brjótast út þegar
svona mikið af fólki safnast saman á einum stað.
Börn eru farin að veikjast og aðeins hægt að veita
fyrstu hjálp.
Ég ræddi til dæmis við Mona Hammam, sem
stjórnar neyðaraðstoð SÞ í Líbanon, og hún sagði
ekki hægt að nota of sterk orð til að lýsa því
hversu alvarlegt ástandið væri.
Hún sagði það algert brot á öllum mannrétt-
indum að láta óbreytta borgara þjást með þess-
um hætti. Hún sagði jafnframt grun leika á því að
Ísraelsher hefði gert árás á sjúkrahúsið í bænum
Bent Jbail.“
Ræddi við lækni í borginni
Aðspurð um umfang hjálparstarfsemi í borg-
inni sagðist Ingibjörg hafa rætt við lækni hjá Am-
erican University Medical Clinic sem hefði kvart-
að undan skorti á eldsneyti.
„Læknirinn, sem vildi ekki láta nafns síns get-
ið, sagði sjúkrastofu þeirra hafa eldsneyti til að
framleiða orku í þrjár vikur til viðbótar. Hann
sagði þegar búið að slökkva á loftræstingunni til
að spara orku sem myndi í besta falli duga í þenn-
an tíma. Þegar eldsneytið verður búið verður
ekki hægt að dæla vatni, svo að ástandið er mjög
alvarlegt.“
Ingibjörg sagði von á meira eldsneyti til borg-
arinnar.
„Tvö olíuskip á vegum SÞ eru á leiðinni til Líb-
anons. Annað fer til Tripoli, hitt til borgarinnar
Zouk. Talsmenn samtakanna segja hins vegar að
eldsneytið muni aðeins endast í nokkra daga. Að
auki liggja flutningar landleiðina víða niðri, enda
öll landamæri sunnan borgarinnar Tripoli lokuð.
Það er eins til eins og hálfs tíma bið eftir elds-
neyti á bensínstöðvum í höfuðborginni, þar sem
það er til.“
Eins og komið hefur fram í fyrri viðtölum
Morgunblaðsins við Ingibjörgu hafa skólar í Bei-
rút tekið á móti flóttafólki. Ingibjörg segir nú
Líbönsk kona mótmælir hernaði Ísraela í Líbanon fyrir utan höfuðstöðvar Sameinuðu þjóðanna í Beirú
„Algjört brot á öllum
mannréttindum“
I
f
m
a
a
h
v
g
s
þ
k
a
f
h
a
b
S
l
l
v
b
e
a
s
m
h
t
v
t
þ
h
s
B
I
á
þ
H
v
þ
i
s
l
Hjálparstofnanir segja neyðarástand hafa skapast í Beirút,
höfuðborg Líbanons, vegna átaka Ísraelshers og Hizbollah-
hreyfingarinnar. Baldur Arnarson ræddi við Ingibjörgu
Þórðardóttur um hjálparstarf í borginni.
hins vegar ljóst að skólarnir geti ekki tekið við
fleira fólki.
„Við ræddum við talsmenn hjálparstofnunar-
innar Rafik Hariri, stofnunar sem aðstoðar flótta-
fólk. Þeir sögðu alla skóla yfirfulla. Í einum skól-
anum eru 950 manns en aðeins sex baðherbergi
og engar sturtur. Þetta er í takt við fullyrðingar
hjálparstofnana um að Beirút sé yfirfull og að
fólk sé byrjað að fara til Tripoli til að fá húsaskjól.
Samt er talið að 30.000 manns séu á leiðinni til
Beirút, vegna þess að borgin sé öruggari en
svæði sunnan við hana. Þrátt fyrir allt er borgin
tiltölulega örugg, enda hafa engar árásir verið
gerðar í henni frá því á þriðjudag í síðustu viku.
Við hjá BBC erum því örugg hér. Við heyrum að-
eins í ísraelskum herþotum. Ég veit þó ekki hvort
það endist.“
Bílalestir með hjálpargögn
tefjast vegna pappírsvinnu
Að sögn Ingibjargar fullyrða talsmenn hjálp-
arstofnana að sex bílalestir með hjálpargögn hafi
tafist vegna þeirrar kröfu Ísraelshers að fá
skýrslur um ferðir þeirra 72 klukkustundum fyrir
brottför. b
26 MIÐVIKUDAGUR 2. ÁGÚST 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
LÍBANON er að sögn Ingibjargar Þórð-
ardóttur blaðamanns algjörlega háð inn-
flutningi á erlendu eldsneyti og því hafi
það haft gríðarleg áhrif á samgöngur í
landinu að lokað skuli hafa verið fyrir all-
ar helstu aðflutningsleiðir til landsins.
Hún segir einn viðmælanda sinn í gær
hafa tekið það dæmi af skortinum, að 20
lítrar af eldsneyti seldust nú á 75 Banda-
ríkjadali í Beirút, eða á sem svarar 5.440
íslenskum krónum (272 krónur líterinn).
Ingibjörg segir ástandið í borginni Tý-
rus mun verra. Þar kosti far með leigubíl
til Beirút allt að þúsund Bandaríkjadali,
eða um 73.000 krónur. Að hennar sögn er
því mjög erfitt fyrir venjulegt fólk að flýja
frá suðurhluta landsins.
Hún segir jafnframt hjálparstofnanir
farnar að óttast að spítalar í landinu muni
senn skorta eldsneyti til að halda uppi
eðlilegri rafmagnsframleiðslu, þótt þeir
njóti forgangs fram yfir almenning.
Farið í leigubíl
á 73.000 kr.
MIKILVÆGI
STOFNFRUMURANNSÓKNA
Eins og fram kom í frétt í Morg-unblaðinu í gær verður heim-ilt „að einrækta fósturvísa til
stofnfrumurannsókna verði drög að
frumvarpi um breytingu á lögum um
tæknifrjóvgun samþykkt, auk þess
sem heimilt verður að nota til stofn-
frumurannsókna fósturvísa sem bún-
ir eru til með glasafrjóvgun í æxlun-
arskyni en nýtast ekki í þeim
tilgangi“.
Hér er verið að rýmka nokkuð þær
heimildir sem þegar hafa verið fyrir
hendi við öflun stofnfrumna í rann-
sóknaskyni. Morgunblaðið hefur áð-
ur lýst þeirri skoðun að erfitt sé að
„færa siðferðisleg rök fyrir því að í
samfélögum þar sem fóstureyðingar
og glasafrjóvganir eru leyfðar sé
staðið gegn rannsóknum á stofnfrum-
um“, eins og sagði í leiðara í byrjun
ágúst 2001. Þar var þó jafnframt
ítrekað að „tryggja verður með öllum
tiltækum ráðum að rétt sé staðið að
öflun og meðhöndlun fósturvísanna
og strangar reglur settar til að fyr-
irbyggja misnotkun á þessu rann-
sóknarsviði sem vissulega snertir
viðkvæma þætti mannlegrar tilvist-
ar“. Þrátt fyrir að hér sé verið að
rýmka heimildir eru þær ótvírætt
innan þeirra marka sem réttlætan-
legar eru, enda segir í hagsmunamati
sem ákvæði frumvarpsins eru grund-
völluð á, að einungis sé verið að nýta
umframfósturvísa; fósturvísa sem
verða til við glasafrjóvgunarmeðferð-
ir, en nýtast ekki þar. Einræktunin er
einungis heimil í fjórtán daga, eða
fram að þeim tíma sem fer að móta
fyrir svonefndri frumrák. Einræktun
er miðar að því að skapa nýja ein-
staklinga er hins vegar alfarið bönn-
uð.
Stofnfrumurannsóknir hafa orðið
tilefni mikilla umræðna og einnig
deilna á undanförnum árum, þrátt
fyrir að niðurstöður rannsókna sýni
ótvírætt að hægt er að lina eða lækna
ýmsa sjúkdóma fyrir þeirra tilstilli.
Miklar vonir eru því bundnar við
auknar rannsóknir á þessu sviði. Ef
líkn og jafnvel lækningu fyrir fjölda
alvarlega sjúkra manna er hægt að
finna með því að nýta lífsýni – eða
„hráefni“ – sem annars hefði verið
eytt, þá hlýtur að vera bæði siðferð-
islega rétt og mannúðlegt að gera
það. Ef frumvarp þetta verður að lög-
um, þá mun það gefa mörgum von um
betra líf eða lengra líf jafnvel þótt
eðli málsins samkvæmt þurfi stjórn-
völd að vera vakandi fyrir því að þessi
siðferðislega viðkvæmi efniviður sé
meðhöndlaður af tilhlýðilegri virð-
ingu.
SRI LANKA OG FRIÐARGÆSLA
Átökin á milli tamílsku tígranna(LTTE) og stjórnarhersins á Sri
Lanka harðna frá degi til dags og
hafa kostað fjölda manns lífið. Þetta
er mikið áhyggjuefni, því fátt ef
nokkuð bendir til þess, að draga muni
úr átökum á næstunni.
Vopnahléssáttmáli á milli stríðandi
fylkinga hefur verið við lýði í landinu
frá því í febrúar 2002, en þar til sá
sáttmáli öðlaðist gildi, fyrir milli-
göngu Norðmanna, hafði borgara-
styrjöld ríkt í landinu í 19 ár, eða allt
frá því í júlímánuði 1983, og kostað
yfir 65 þúsund manns lífið.
Við Íslendingar höfum lagt okkar
af mörkum við friðargæslu á Sri
Lanka með því að senda friðargæslu-
liða til landsins, sem taka þátt í starfi
norrænu eftirlitssveitarinnar, Sri
Lanka Monitoring Mission (SLMM),
sem hefur eftirlit með því að deiluað-
ilar brjóti ekki sáttmálann um vopna-
hlé. Brotin á þeim rúmu fjórum árum
sem sáttmálinn hefur verið í gildi eru
fjölmörg á báða bóga, en þó hafa tam-
ílsku tígrarnir framið mikinn meiri-
hluta brotanna, samkvæmt niður-
stöðum yfirmanns SLMM.
Það er rétt hjá Ulf Ericsson, yf-
irmanni SLMM, að það myndi hafa í
för með sér hörmulegar afleiðingar
fyrir alla íbúa Sri Lanka ef allsherj-
arstríð brytist út í landinu á nýjan
leik.
En engu að síður virðist sú hætta
blasa við, að slíkt geti gerst. Í því ljósi
þurfum við Íslendingar að endur-
skoða afstöðu okkar til þátttöku í
friðargæslu á þessu fjarlæga átaka-
svæði. Það hafa Danir, Finnar og nú
síðast Svíar þegar gert og hafa
ákveðið að kalla fulltrúa sína í SLMM
heim. Stjórnvöld þessara landa hafa
tekið ákvörðun um heimkvaðningu
friðargæsluliðanna vegna hótana
tamílsku tígranna, um að öryggi full-
trúa frá Evrópusambandslöndum
verði ekki lengur tryggt af hálfu
tígranna. Þessi harðnandi afstaða
LTTE í garð friðargæsluliða frá Dan-
mörku, Finnlandi og Svíþjóð er af-
leiðing þess að Evrópusambandið
hefur skilgreint Liberation Tigers of
Tamil Eelam (LTTE) sem hryðju-
verkasamtök. Sú skilgreining hleypti
friðarviðræðum á milli deiluaðila í bál
og brand og viðbrögð þessara þjóða
eru að sjálfsögðu þau, að kalla full-
trúa sína heim.
Það er afar hæpið að hægt sé að
réttlæta að Íslendingar fjölgi sínum
fulltrúum í friðargæslusveitinni, eins
og Þorfinnur Ómarsson, talsmaður
SLMM, sagði í samtali við Morgun-
blaðið á laugardag, að líklegt væri að
gert yrði. Vandséð er raunar í hvers
umboði talsmaður eftirlitssveitarinn-
ar slær fram slíkum staðhæfingum.
Það er íslenskra stjórnvalda og þá ut-
anríkisráðherra að taka slíka ákvörð-
un, ef hún á annað borð er tekin. Þátt-
taka okkar Íslendinga í þessu
friðargæsluverkefni byggðist í upp-
hafi ekki síst á því, að samkvæmt
vopnahléssáttmálanum skyldi komið
á samnorrænni friðargæslusveit und-
ir forystu Norðmanna sem hefði eft-
irlit með því að deiluaðilar héldu sátt-
málann. Við brotthvarf þriggja
Norðurlandaþjóða hafa forsendur
verkefnisins gjörbreyst. Að því þarf
Valgerður Sverrisdóttir utanríkis-
ráðherra að huga, þegar hún tekur
ákvörðun um frekari þátttöku Íslend-
inga í verkefninu.