Morgunblaðið - 17.08.2006, Page 27

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. ÁGÚST 2006 27
MENNING
STRADIVARIUSARNIR eru
ómetanlegir og þar af leiðandi erf-
itt að setja í fragtina eða gegn-
umlýsingartækin, og sellóin þurfa
auka sæti í vélinni. Suma hluta
málmblásturshljóðfæranna mætti
jafnvel flokka sem morðvopn. Það
hefur aldrei verið auðvelt að
ferðast með hljóðfæri.
En hertar reglur vegna meintra
tilrauna til hryðjuverka um borð í
flugvélum milli Englands og
Bandaríkjanna hafa síður en svo
gert stöðuna auðveldari, eins og
fram kemur í grein New York
Times nú í vikunni.
Hætt við ferð
Í greininni segir að þó nokkrar
sinfóníuhljómsveitir og kamm-
ersveitir frá Bandaríkjunum hafi
lent í vandræðum vegna hins
herta eftirlits. Þannig hafi klass-
ísku hljómsveitirnar í Fíladelfíu,
Pittsburgh, Minnesota og St.
Luke þurft að breyta ferðaáætl-
unum sínum vegna ástandsins, en
sú síðastnefnda átti til að mynda
að leika á Edinborgarhátíðinni og
BBC Proms í Royal Albert Hall
um síðustu helgi; ferð sem hafði
verið í undirbúningi um margra
mánaða skeið. Ekkert varð af för-
inni, að endingu vegna þess að
hætt var við flugið sjálft, en ýmis
ljón voru á veginum fram að því,
meðal annars að hljómsveitin á
ekki sérstaka flutningsgáma fyrir
hljóðfæri, eins og margar stærri
hljómsveitir eiga.
Slíkir gámar eru þó fyrst og
fremst ætlaðir stærstu hljóð-
færunum sem ekki verða auð-
veldlega flutt með öðrum hætti;
hörpu og slagverki svo tekið sé
dæmi, en margir hljóðfæraleikarar
sem leika á minni hljóðfæri vilja
síður setja þau í gámana. Helst
vilja þeir taka hljóðfærin með sér
í handfarangur, en vegna þeirra
reglna sem komust á í tengslum
við hryðjuverkaáætlanirnar í
síðustu viku má lítið sem ekkert af
handfarangri taka með sér um
borð í flugvélar. Þær reglur
komust einnig á hér á landi, fyrir
farþega til Bandaríkjanna.
Beðinn að fjarlægja strengina
Í tilefni af umfjöllun sinni um
vandræði hljómsveitanna hafði
New York Times samband við
nokkra klassíska tónlistarmenn og
höfðu margir þeirra hinar
skrautlegustu sögur að segja af
ferðalögum sínum með hljóðfærin.
Þannig greindi fiðluleikarinn
Pinchas Zukerman frá því hvernig
flugvallarstarfsmenn hefðu eitt
sinn beðið hann að fjarlægja
strengina úr fiðlunni sinni, sem
var smíðuð árið 1742 af Guarneri
del Gèsu.
„Ég hef átt í ótrúlegustu við-
ræðum á nokkrum flugvöllum,“
sagði hann í samtali við blaðið,
meðan hann beið eftir flugi ásamt
eiginkonu sinni, sellóleikaranum
Amöndu Forsyth. „Þeir vilja
stinga höndunum inn í hljóðfærið
mitt og segja það vera hluta af
vinnu sinni.“
Eiginkona hans tók í sama
streng, en sagði sellóleikara þó
hafa það langverst. „Við kaupum
flugsæti með sellóinu, og samt er
komið fram við mann eins og
glæpamann.“
Hið sama gildir ef ferðast er
með selló í flugvélum Icelandair,
þá þarf að panta sér sæti fyrir
hljóðfærið, að því er fram kemur á
heimasíðu fyrirtækisins.
Mega ekki skilja
hljóðfærin við sig
Margir tónlistarmenn vilja ekki
skilja hljóðfæri sín við sig í
fragtina, en aðrir einfaldlega
mega það ekki samningum sam-
kvæmt. Þannig neyddist hljóm-
sveit rússneska Bolshoi-leikhúss-
ins til að senda bæði
hljóðfæraleikara og hljóðfæri eftir
öðrum leiðum frá Rússlandi til
Englands í síðustu viku, lestum,
skipum og rútum, vegna þess að
samningum samkvæmt mega
hljóðfæraleikararnir ekki skilja
verðmæt hljóðfærin við sig.
Ferðalög | Hert hryðjuverkaeftirlit í flugvélum hefur áhrif
Erfitt að ferðast
með hljóðfærin
Reuters
Fæstir vildu setja Stradivarius-fiðluna sína í flugfragt. Á myndinni sést
franski fiðlusmiðurinn Etienne Vatelot með tvær slíkar.
Eftir Ingu Maríu Leifsdóttur
ingamaria@mbl.is
„VIÐ reynum að vera mjög fersk í
efnisskrárvali og það er markmiðið
að bjóða upp á eitthvað sem er virki-
lega forvitnilegt og vandað. Það er
mest lagt upp úr því. Og að það efni
sem við erum með sé aðgengilegt.
Við viljum að almenningur geti kom-
ið og heyrt eitthvað við sitt hæfi án
þess þó að við séum nokkuð að slá af
kröfum,“ segir Örn Magnússon,
skipuleggjandi Berjadaga, Tónlist-
arhátíðar í Ólafsfirði. Hátíðin hefst
annað kvöld og er þetta í áttunda
sinn sem hún er haldin.
Mozart, þjóðlög og miðaldir
Berjadagar standa yfir alla
helgina og að sögn Arnar er ramm-
inn utan um hátíðina orðinn nokkuð
fastmótaður. Inn í hann sé svo sífellt
verið að setja nýja og ferska hluti.
„Þessir föstu punktar eru upphafs-
tónleikar, svo eru tónleikar í sveit-
inni á Kvíabekk, einnig í kirkjunni
hér í Ólafsfirði og svo lokatónleikar.
Tónleikarnir eru mjög fjölbreyttir
frá ári til árs. Við reynum að láta
hverja tónleika hafa sinn andblæ.
Reyndar eru fyrstu tónleikarnir allt-
af mjög metnaðarfullir kamm-
ertónleikar, það breytist ekkert og
lokatónleikarnir eru alltaf afar
skemmtilegir.“
Upphafstónleikarnir verða í
Tjarnarborg annað kvöld kl. 20:30.
Þeir eru helgaðir afmælisbarninu
W.A. Mozart en í ár eru 250 ár frá
fæðingu hans. „Þar ætlum við að
flytja píanókvartett, aríu og klarin-
ettkvintettinn fræga. Tónleikarnir
fara fram við kertaljós eftir að Her-
dís Egilsdóttir hefur sett hátíðina,“
segir Örn. Flytjendur á tónleikunum
eru fjölmargir, þar með talinn hann
sjálfur en hann er píanóleikari. Sér-
stakur gestur þetta kvöld er klarin-
ettleikarinn Albert Osterhammer en
hann er alinn upp á heimaslóðum
tónskáldsins.
Á laugardaginn verða tvennir tón-
leikar. Þeir fyrri hefjast kl. 15 og eru
í Kvíabekkjarkirkju. „Á forna höf-
uðbólinu okkar hérna í Ólafsfirði.
Þar erum við með tónlist frá miðöld-
um auk þjóðlaga. Það verður leikið á
forn hljóðfæri, langspil, lýru og lýru-
kassa, eða sinfón. Það er eiginlega
vonlaust að útskýra það hljóðfæri al-
mennilega. Fólk verður bara að
koma og hlusta. Þetta eru þau hljóð-
færi sem notuð voru þegar verið var
að leika þessa tónlist fyrr á öldum.“
Strengleikar og finnskt þema
Um kvöldið, kl. 20:30 verða svo
svokallaðir „Strengleikar“ í Ólafs-
fjarðarkirkju. Strengjakvartettinn
sem mætir á Berjadaga sér um þá
tónleika en kvartettinn skipa þau
Guðný Guðmundsdóttir fiðluleikari,
Gunnar Kvaran sellóleikari, Pálína
Árnadóttir fiðluleikari og Unnur
Sveinbjarnardóttir víóluleikari.
„Þau munu leika listir sínar og það
verður mjög gaman. Það er mikill
fengur að fá þau Gunnar og Guðnýju
á Berjadaga, en andi þeirra hefur þó
svifið yfir vötnum hér frá upphafi
þar sem þau hafa kennt flestum
fiðlu- og sellóleikurum sem hér hafa
komið fram. Síðan er finnskt harm-
ónikuþema á sunnudaginn kl. 15 í
Ólafsfjarðarkirkju,“ segir Örn en þá
verður Tatu Kantomaa með sína
sólótónleika og leikur finnska músík
að hluta til auk tónlistar frá Rúss-
landi og löndunum þar í kring.
„Svo er það lokakvöldið, Berja-
blátt lokakvöld í Tjarnarborg kl.
20:30, þar sem þátttakendur hátíð-
arinnar verða á léttu nótunum. Þar
verður finnskur tangó í stóru hlut-
verki. Fyrir hlé er fjölbreytt dag-
skrá þar sem m.a. annars munu
heyrast lög frá alpalöndunum, en
seinni hluti tónleikanna er helgaður
tangó, mest finnskum tangó sem
Tatu Kantomaa hefur útsett fyrir
Salonsveit Berjadaga og Guð-
mundur Ólafsson leikari syngur.
Þetta eru nýjar þýðingar bæði eftir
Guðmund sjálfan og Böðvar Guð-
mundsson. Svo endar þetta allt sam-
an auðvitað með mikilli gleði.“
Mikil berjamenning
Örn segir að brottfluttir Ólafsfirð-
ingar hafi verið, og séu nú, þátttak-
endur í dagskrá Berjadaga. Leik-
arinn Guðmundur Ólafsson sé til
dæmis frá Ólafsfirði. „Baldvin
Tryggvason var hér heiðursgestur
fimmta árið sem við héldum hátíð-
ina. Við leggjum ekkert upp með það
að vera hér með brottflutta Ólafs-
firðinga en það er alltaf eitthvað um
það. Ég er nú sjálfur Ólafsfirðingur
þó svo að ég búi í Reykjavík. Auðvit-
að er töluvert um það að fólk sé ætt-
að héðan og sæki hingað. En tónlist-
arhátíðin Berjadagar er fyrir alla
landsmenn og unnendur fagurra
lista,“ segir Örn og útskýrir að lok-
um hvers vegna sé við hæfi að hátíð-
in heiti Berjadagar. „Okkur datt í
hug fyrir níu árum að setja á stofn
tónlistarhátíð hér og okkur langaði
að tengja þetta eitthvað árstíðinni.
Þeim tíma sem við myndum velja
fyrir hátíðina. Þegar ágúst kom til
tals þá er það mánuður hér sem er
mikið til helgaður berjunum. Hér er
mikil berjamenning og okkur lang-
aði til að viðburðurinn væri skipu-
lagður þannig að fólk gæti notið
náttúrunnar og listarinnar.“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Frá æfingu Salonsveitar Berjadaga fyrir lokakvöld tónlistarhátíðarinnar.
Tónlist | Berjadagar í Ólafsfirði
Forn hljóðfæri,
finnskur tangó
og fleira
Eftir Jón Gunnar Ólafsson
jongunnar@mbl.is
Allar nánari upplýsingar um Berja-
daga má nálgast á www.olafs-
fjordur.is/berjadagar.
SUÐURGATA 7, 101 REYKJAVÍK • www.hibyli.is • hibyli@hibyli.is
Til sölu eða leigu bjart og
opið 302 fm verslunarhús-
næði á götuhæð í hjarta
Hafnarfjarðar.
Húsið er laust hinn
1. september 2006.
Hentar fyrir verslun, einnig
tilvalið fyrir veitingastað.
Ingibjörg Þórðardóttir lögg. fasteignasali
STRANDGATA 24 - HAFNARFIRÐI
Allar nánari upplýsingar á skrifstofu.
ÚT ER KOMIN hjá Bókaútgáfunni
Hólum bókin Fimmtíu sumur í
Hrafnkelsdal. Bókin er gefin út til
minningar um hjónin Aðalstein
Jónsson og Ingi-
björgu Jóns-
dóttur en þau
bjuggu á Vað-
brekku í Hrafn-
kelsdal frá vori
1922 til hausts
1971. Í bókinni,
sem er 357 blað-
síður að stærð,
eru margvíslegir
textar, bæði frumsamdir og end-
urbirtir. Rakin er byggðasaga Vað-
brekku og birtir allmargir textar frá
fyrri tíð. Þá er rakin búskaparsaga
Aðalsteins og Ingibjargar. Birtir eru
ýmsir textar eftir Aðalstein; frá-
sagnaþættir, blaða- og tímarits-
greinar auk einnar fræðigreinar, og
eftir Ingibjörgu birtist einn frá-
söguþáttur. Ritinu fylgir nafnaskrá
og heimildaskrá yfir þau rit sem
vitnað er til eða textar teknir úr.
Fimmtíu sumur
í Hrafnkelsdal