Morgunblaðið - 17.08.2006, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. ÁGÚST 2006 35
MINNINGAR
þeir voru nokkrir á þessum dögum
sem voru til í að leggja umtalsvert á
sig fyrir sveitina, var eldmóður hans
og fórnfýsi í garð Svansins meiri en
annarra og átti sér vart takmörk.
Hann gekk í öll störf sem vinna
þurfti, hvatti aðra til dáða og lét á sér
skilja með ótvíræðum hætti ef honum
þótti menn ekki gera skyldu sína.
Áhugi Sæbjörns og metnaður fyrir
hönd sveitarinnar, einkum eftir að
hann gerðist stjórnandi hennar, var
slíkur, og þar með kröfur þær sem
hann gerði bæði til sjálfs sín og ann-
arra félaga, að sumum eldri félögum
reyndist torvelt að samræma þær
skyldum sínum við fjölskyldur og
vinnuveitendur. En í skörð þeirra
sem heltust úr lestinni reyndist
vandalaust að fylla með nýjum kyn-
slóðum blásara sem Sæbjörn átti
drjúgan hlut í að mennta.
Ég verð Sæbirni Jónssyni ævin-
lega þakklátur fyrir að hafa beint mér
inn á þessa braut. Valgerði og afkom-
endum þeirra vottum við Edda samúð
og biðjum þeim Guðs blessunar.
Jóhann Gunnarsson.
Sumir búa yfir þeim þrótti og skap-
ferli að geta afkastað margfalt meiru
en meðalmanninum er fært. Einn
þeirra var Sæbjörn Jónsson tromp-
etleikari, hljómsveitarstjóri og tón-
menntakennari, sem nú er látinn
langt um aldur fram. Tónlistarferill
hans var glæsilegur og afrekin mörg.
Hann kenndi mörgum af okkar bestu
tónlistarmönnum, stjórnaði margs
konar hljómsveitum og blés í trompet
með Sinfóníunni. Mesta afrek hans er
þó stofnun Stórsveitar Reykjavíkur
1992, sem hann stjórnaði þar til heils-
an gaf sig. Síðustu tónleikarnir hans
með sveitinni voru sumarið 2002, er
seinni geislaplatan er hann stjórnaði
með Stórsveitinni, Í Reykjavíkur-
borg, kom út; Reykjavíkurlög í út-
setningum Veigars Margeirssonar,
sem var einn af máttarstólpum Stór-
sveitarinnar meðan hann bjó hérlend-
is og blés á fyrstu Stórsveitarskífunni
sem einfaldlega hét Stórsveit Reykja-
víkur og kom út 1995. Þar braut Sæ-
björn blað í íslenskri djasssögu.
Þótt Stórsveit Reykjavíkur verði
helsti bautasteinn Sæbjörns má ekki
gleyma Tónmenntaskólasveitum
hans eða Svaninum. Elsta hljóðritaða
djasssóló með Sigurði Flosasyni í
safni Ríkisútvarpsins er með hljóm-
sveit Tónmenntaskólans og með big-
bandi Svansins hljóðritaði fyrsti
djassleikari Íslands, Sveinn Ólafsson,
sín einu saxófónsóló á hljómplötu;
Lúðrasveitin Svanur leikur lög eftir
Árna Björnsson. Sæbjörn stjórnaði.
Fyrsta íslenska stórsveitin lék upp
úr stríði undir stjórn Bjarna Böðv-
arssonar. Um skeið stjórnuðu Björn
R. Einarsson og Kristján Kristjáns-
son tilfallandi stórsveitum og seinna
Magnús Ingimarsson. Ríkisútvarpið
rak um skeið stórsveit en sprakk á
limminu. Sæbjörn gafst aldrei upp.
Ég er sannfærður um að ef ekki hefði
komið til maður með hans skaphöfn
og kennsluhæfileika væri íslensk
djassstórsveit rétt að slíta barnsskón-
um um þessar mundir í stað þess að
hafa starfað í 14 ár.
Hafi hann þökk fyrir alla tón-
leikana er hann stjórnaði með Stór-
sveitinni og við Anna Bryndís send-
um Gerðu, börnum hans og
fjölskyldum þeirra okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
Vernharður Linnet.
Ég var um 10 gamall gutti þegar ég
byrjaði í Lúðrasveit Tónmenntaskóla
Reykjavíkur undir stjórn Sæbjörns
Jónssonar. Það voru mikil viðbrigði
að vera kominn í svo stóra hljómsveit
og kynnast því starfi og félagslífi sem
verður til í kringum lúðrasveitir. Sæ-
björn var ákveðinn stjórnandi, hélt
uppi aga en var um leið hlýr og metn-
aðarfullur fyrir okkar hönd.
Nokkrum árum seinna stofnaði
Sæbjörn Léttsveit Tónmenntaskól-
ans sem var fullskipuð stórsveit sem
spilaði „alvöru“ big-band tónlist.
Þetta var nýnæmi á þessum tíma í
tónlistarskólastarfi og mikið fram-
fara- og frumkvöðlastarf sem Sæ-
björn stóð þarna að. Varð Léttsveitin
frábær vítamínsprauta fyrir marga
nemendur skólans sem jafnvel hug-
leiddu að hverfa frá námi á viðkvæm-
um unglingsárum. Þarna varð til
samheldinn og skemmtilegur hópur
unglinga sem Sæbjörn var ákaflega
stoltur af og lét óhikað koma fram og
spila við ýmis tækifæri. Nokkrir okk-
ar úr hópnum sem hafa haldið áfram
og gert tónlistina að aðalstarfi feng-
um þarna dýrmæta reynslu í vega-
nesti snemma á mótunarárum. Sæ-
björn lét ekki þar við sitja og af
miklum metnaði stofnaði hann og ýtti
úr vör Stórsveit Reykjavíkur árið
1992. Kjarninn í þeirri sveit saman-
stóð einmitt af mörgum fyrrverandi
nemendum hans úr Léttsveit Tón-
menntaskólans. Ekki sér fyrir end-
ann á þeirri siglingu, nú 14 árum
seinna og er sveitin nú skipuð mörg-
um af fremstu hljóðfæraleikurum
landsins og hefur starfað með mörg-
um þekktustu nöfnum í stórsveitar-
heiminum á ótal tónleikum innan-
lands og utan. Í öllu starfi Sæbjörns
hefur legið frumkvöðlakraftur,
þrjóska og metnaður sem er nauðsyn-
leg til að halda utan um svona starf
fyrir lítið annað en andlega umbun í
áraraðir. Þar hefur verið eins og
klettur við hlið hans eiginkona hans,
Valgerður, alla tíð. Frá þeim hjónum
geislaði hlýja, væntumþykja og stolt í
garð okkar sem í sveitinni starfa.
Þegar heilsu Sæbjörns fór að hraka á
síðari árum sinntu þau hjónin í sam-
einingu nótnasafni Stórsveitarinnar
af sama dugnaði og elju og einkenndi
allt starf Sæbjörns Jónssonar og
verður það seint þakkað.
Jóel Pálsson.
Sinfóníuhljómsveit er stór og afar
sérstæður vinnustaður. Þar vinna
saman hátt í hundrað manns.
Á tveimur til fimm dögum undirbú-
um við sameiginlegt verkefni, sem
síðar er skilað til áheyranda á u.þ.b.
tveimur klukkustundum. Slíkt fyrir-
bæri nefnist sinfóníutónleikar. Á
þessum mikilvægu klukkustundum
þurfa allir meðlimir að vera sem einn
maður, einn hugur. Öll hljóðfærin
mynda eina stórkostlega heild og
skila til áheyrenda fjölbreyttu úrvali
af meistaraverkum tónbók-
menntanna. Vegna þessarar miklu
samheldni, sem skapast á augnabliki
tónleikanna, tengjumst við hvort öðru
sterkari böndum en almennt gerist á
vinnustöðum. Þegar einn af okkur fer
á vit feðra sinna þá skapar það stórt
tómarúm hjá okkur, sem unnum svo
náið með viðkomandi í áratugi.
Sæbjörn Jónson lék á trompet í
Sinfóníuhljómsveit Íslands í þrjátíu
ár. Það er drjúgur hluti af þeim tíma
sem sveitin hefur starfað sem at-
vinnuhljómsveit. Hann skilur því eftir
sig stóran þátt í sögu hljómsveitar-
innar, ekki einvörðungu sem hljóð-
færaleikari, heldur einnig sem bar-
áttumaður fyrir kjörum okkar.
Þegar Sæbjörn hóf störf árið 1969
var hljómsveitin rétt að slíta barns-
skónum. Einkum og sér í lagi voru
kjaramálin fremur skammt á veg
komin. Á þessum tíma var hljóðfæra-
leikur ekki almennt viðurkennd at-
vinnugrein. Sumir álitu jafnvel að fólk
hlyti að vinna við eitthvað annað á
daginn, en spilaði svo bara á kvöldin.
Auk þess hlyti þetta að vera svo gam-
an að óþarfi væri að greiða laun fyrir.
Fram að þessum tíma unnu ýmsir
meðlimir hljómsveitarinnar önnur
störf óskyld tónlist til þess að hafa í
sig og á. Sæbjörn lét félagsmálin
fljótlega til sína taka og þegar hann
tók við forystu í starfsmannastjórn
sveitarinnar árið 1986 var kominn
maður, sem var tilbúinn að berjast
með oddi og egg fyrir réttindum
hljómsveitarfólks í stóru og smáu.
Hann var sannur verkalýðsforingi
og unni sér engrar hvíldar fyrr en
samningar voru orðnir nokkuð ásætt-
anlegir. Hann áorkaði miklu í þau
fjögur ár sem hann var okkar for-
svarsmaður í kjaramálum og fullyrða
má að þau fræ sem þá var sáð og sú
mikla vinna sem hann af mikilli óeig-
ingirni og eljusemi lagði fram komi
okkur til góða enn fram á þennan dag.
Sæbjörn stendur mér ljóslifandi
fyrir hugskotssjónum; brosandi, kím-
inn, ákveðinn, einarður, heiðarlegur,
en umfram allt hlýr. Hann var fé-
lagslyndur og afar skemmtilegur á
góðum stundum.
Við erum þakklát fyrir að hafa
fengið að vera honum samferða þenn-
an tíma.
Valgerði og öðrum aðstandendum
vottum við okkar dýpstu samúð.
Blessuð sé minning Sæbjörns
Jónssonar.
Fyrir hönd hljóðfæraleikara Sin-
fóníuhljómsveitar Íslands,
Guðný Guðmundsdóttir.
Nú er komið að kveðjustund hjá
okkar kæra Sæbirni.
Það má með sanni segja að Sæ-
björn beri ábyrgð á uppeldi stórs
hóps tónlistarfólks hér á Íslandi með
störfum sínum við hljómsveitar-
stjórnun og kennslu. Þeim þætti í lífi
Sæbjörns verða söguritarar að halda
til haga.
Á einum hópi ber Sæbjörn trúlega
meiri ábyrgð en öðrum. Sá hópur var
myndaður á árinu 1976 með stofnun
Unglingadeildar Svansins. Unglinga-
deildin var mynduð úr tveimur skóla-
lúðrasveitum Reykjavíkurborgar á
þessum tíma, unglinga sem voru á
aldrinum 12–14, ára en þá var það
þannig að þessir hópar horfðu fram á
hálfgerða upplausn í tónlistarástund-
un að loknum grunnskóla. Af öllum
öðrum ólöstuðum var Sæbjörn aðal-
hvata- og verkmaðurinn í að láta
stofnun þessa fyrirbæris verða að
veruleika. Sæbjörn sá möguleika á
því að mynda úr slíkum hópi kjarna
sem gæti reynst Svaninum liðsauki. Í
þeirri vinnu synti Sæbjörn gegn
straumnum, sem betur fer segjum
við, þar sem síðar kom á daginn að
með stofnun Unglingadeildarinnar
kom sá mannskapur sem varð kjarn-
inn í Svaninum næsta áratuginn þar á
eftir. Það vissu allir að Sæbjörn sinnti
þessu hugarfóstri sínu í öllum sínum
frítíma og rúmlega það. Hann lagði
fjölskylduna sömuleiðis alla undir og
Valgerður var okkur sem hálfgerð
mamma; faldaði buxur, festi tölur og
bakaði kökur og öll börnin þeirra
fjögur spiluðu með bandinu um tíma.
Sæbjörn kom að öllu í starfinu. Hann
hélt uppi ströngum aga og gerði mikl-
ar kröfur. Hann skapaði svigrúmið
sem þurfti til að byggja upp fé-
lagsstarfið. Hann hvatti okkur áfram
á sinn einstaka hátt og náði ætíð fram
hinu besta úr hópnum. Hann kom á
tónlistarskóla fyrir hópinn. Hann
skipulagði tónleika og tónleikaferðir
innanlands sem utan. Hann fór með
okkur í fyrstu utanlandsferðina.
Hann kynnti okkur fyrir Stykkis-
hólmi þangað sem við fórum ófáar
ferðirnar. Hann gróf upp tónlist héð-
an og þaðan og útsetti og skrifaði út
eftir því sem þörf var á. Hann bjó til
Big-Band og Dixieland. Hann dans-
aði valsa og polka og ræla og lék her-
foringja og hefðarmeyjar á æfingum
til að túlka tónlistina sem við æfðum.
Með þrotlausri vinnu, samviskusemi
og ástundun skapaði Sæbjörn ótrú-
lega þroskaðan og góðan hóp blásara
hvort sem litið var til hópsins sjálfs
eða einstaklinga innan hans sem ófáir
hafa tónlist að lifibrauði sínu í dag.
Við stöndum í ævarandi þakkarskuld
við Sæbjörn þess vegna.
Hitt sem við fáum aldrei fullþakk-
að er sá félagsskapur sem hann bjó
okkur og hefur fylgt okkur alla tíð
síðan. Út úr þessum hópi unglinga-
spilara myndaðist ótrúlegur fjöldi
kærustupara sem síðar varð að
stórum vinahópi hjónafólks sem
heldur saman enn þann dag í dag og
hittist reglulega. Það myndaðist ein-
hver ólýsanleg stemming í þessum
hópi sem tengt hefur okkur sterkum
vináttuböndum æ síðan.
Við hittum Sæbjörn í síðasta skipt-
ið á sjötíu og fimm ára afmæli Svans-
ins síðasta haust. Þar faðmaði og
kyssti Sæbjörn hvert og eitt af okkur
á sinn einlæga hátt og afhenti okkur
stoltur eintak af geisladiski sem hann
hafði sett saman með nokkrum af
helstu perlum Svansins. Valgerður
stóð við hlið hans eins og ætíð áður og
faðmaði okkur ekki síður.
Á kveðjustund horfum við til baka
og rifjum upp allar þær stundir sem
Sæbjörn bjó okkur eða átti hlut í að
yrðu til. Við erum svo sannarlega öll
ríkari af því að hafa átt þennan kæra
vin sem færði okkur svo margt sem
við munum ætíð búa að. Við sendum
Valgerði og börnum þeirra okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Félagar í
Unglingadeild
Svansins.
Kveðja frá Stórsveit
Reykjavíkur
Stórsveit Reykjavíkur (S.R.) kveð-
ur í dag aðalpersónuna í 14 ára sögu
hljómsveitarinnar. Það var vorið 1992
að nokkrir ungir menn, fyrrverandi
nemendur við Tónmenntaskóla
Reykjavíkur, komu að máli við Sæ-
björn Jónsson og vildu stofna alvöru
stórsveit. Þeir höfðu kynnst stór-
sveitatónlist undir hans stjórn í Tón-
menntaskólanum og þar höfðu þeir
líka kynnst vinnubrögðum og fram-
kvæmdasemi sem ekki voru á hverju
strái. Þeir vissu að hann var maður til
að framkvæma það sem þá dreymdi
um. Sæbjörn vék sér ekki undan
þessari ögrun frekar en öðrum á lífs-
leiðinni. Hann tók strákana á orðinu
og stofnaði S.R. í febrúar 1992. Til að
byrja með voru flestir meðlimir fyrr-
um nemendur, en hægt og rólega
bættust aðrir í hópinn. Nokkrum ár-
um síðar skartaði hljómsveitin fram-
úrskarandi hljóðfæraleikurum á ýms-
um aldri og með ólíkan bakgrunn.
Sæbjörn keyrði allt áfram af krafti og
framfaraskrefin urðu mörg og hröð.
Eftir að Sæbjörn veiktist var farið að
leita til erlendra stjórnenda, fyrst í
litlum mæli, en á síðari árum hefur
hljómsveitin fyrst og fremst starfað
með fólki úr fremstu röð stórsveita-
heimsins. Það var ólýsanleg ánægja
að fylgjast með stolti Sæbjarnar þeg-
ar hljómsveitin hans blómstraði undir
stjórn heimsþekktra meistara. Í Stór-
sveitinni lá nefnilega metnaður ævi-
starfs hans.
Eftir að hann hætti að stjórna sá
hann um nótnasafn hljómsveitarinn-
ar. Það mikla starf rækti hann af
ótrúlegri natni og vandvirkni og mun
hljómsveitin búa að því um ókomna
tíð. Við nótnaumsjónina naut hann
dyggrar aðstoðar Valgerðar eigin-
konu sinnar og á S.R. henni mikið að
þakka. Áður en S.R. varð til hafði Sæ-
björn verið ein aðaldriffjöðrin í Átján
manna hljómsveit FÍH 1974. Hann
kom líka á fót stórsveitum innan Tón-
menntaskóla Reykjavíkur og Lúðra-
sveitarinnar Svans. Þannig er óhætt
að fullyrða að hér á landi hafi enginn
lagt jafnmikið af mörkum til þessarar
gerðar tónlistar, útbreiðslu hennar og
kynningar. Stórsveit Reykjavíkur
kveður frumkvöðul sinn með innilegu
þakklæti og djúpri virðingu.
Stjórn Stórsveitar Reykjavíkur.
Kveðja frá Lúðrasveitinni Svan
Heiðursfélagi Lúðrasveitarinnar
Svans, Sæbjörn Jónsson, er nú fallinn
frá eftir langa baráttu við erfið veik-
indi.
Sæbjörn ólst upp í Stykkishólmi og
hóf fljótt afskipti þar af tónlistarmál-
um. Sæbjörn gekk til liðs við Svaninn
árið 1960 sem trompetleikari. Hann
tók síðan við tónsprotanum árið 1974
og stjórnaði sveitinni allt til ársins
1982. Hann gegndi öllum helstu emb-
ættum Svansins og var formaður á ár-
unum 1966-1968. Sæbjörn var einn
helsti hvatamaður að stofnun ung-
lingadeildar á árinu 1976. Sæbjörn var
ekki aðeins stjórnandi á þessum árum
heldur var hann sannur félagi sem lét
sér ekkert óviðkomandi í starfseminni.
Óeigingirni og fórnfýsi hans áttu sér
engin takmörk á þessum árum. Hann
var skipuleggjandi starfsins, kennari
og óeiginlegur „faðir“ unglinganna.
Árið 1990 var Sæbjörn gerður að 7.
heiðursfélaga Svansins. Sæbjörn hefur
haft vökult auga með Svaninum og
þrátt fyrir erfið veikindi mætti hann
reglulega tónleika og aðra viðburði.
Eitt síðasta verkefni Sæbjörns, í sam-
vinnu við eftirlifandi heiðursfélaga
Svansins, var að færa efni sem Svan-
urinn hefur gefið út yfir á geisladisk.
Geisladiskinn færðu heiðursfélagarnir
Svaninum að gjöf á 75 ára afmæli
sveitarinnar sl. haust.
Við kveðjum góðan félaga með
söknuði. Kæra fjölskylda, Valgerður,
Jón Aðalsteinn, Valbjörn, Alma og
Smári við vottum ykkur okkar dýpstu
samúð. Minning um góðan félaga lifir
um ókomna tíð.
F.h. Lúðrasveitarinnar Svans.
Jón Ingvar Bragason,
formaður
Afi okkar,
KRISTÓFER VILHJÁLMSSON,
Sniðgötu 3,
Akureyri,
sem lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri
aðfaranótt fimmtudagsins 10. ágúst, verður jarð-
sunginn frá Möðruvallakirkju í Hörgárdal mánu-
daginn 21. ágúst kl. 13.30.
Blóm og kransar vinsamlega afþakkaðir.
Hildur Friðleifsdóttir,
Kristófer Arnar Einarsson.
Móðir mín,
SIGRID SÆTERSMOEN HANSEN,
andaðist á heimili sínu í Ellisworth, Maine,
sunnudaginn 6. ágúst.
Minningarathöfn fór fram í heimabæ hennar sunnu-
daginn 13. ágúst.
Fyrir hönd fjölskyldunnar,
Gunnar Hansen.
Hjartkær systir, mágkona, svilkona, frænka og
vinkona,
MARÍA H. ÞORGEIRSDÓTTIR,
Þingholtsstræti 30,
er látin.
Þorgeir Þorgeirsson, Kristjana F. Arndal,
Júlíus Valdimarsson, Rannveig Haraldsdóttir,
Garðar Valdimarsson, Brynhildur Brynjólfsdóttir,
Þórður Valdimarsson, Þóra Sigurbjörnsdóttir,
Bergur, Lilja, Finnur og Fjóla Þorgeirsbörn,
Anna Lárusdóttir.