Morgunblaðið - 21.08.2006, Blaðsíða 10

10 MÁNUDAGUR 21. ÁGÚST 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Umræðan –
daglegt málþing
þjóðarinnar
á morgun
Eftir Guðrúnu Völu Elísdóttur
gve@ismennt.is
VAXTARSAMNINGUR er nýlegt
hugtak í umræðunni um byggða-
mál hérlendis, en er talsvert þekkt í
byggðastefnu ýmissa annarra
þjóða. Verið er að ljúka við Vaxt-
arsamning Vesturlands og munu
hlutaðeigendur undirrita hann 15.
september nk. á aðalfundi Samtaka
sveitarfélaga á Vesturlandi. Ást-
hildur Sturludóttir stjórnsýslu-
fræðingur og Inga Dóra Halldórs-
dóttir félagsfræðingur hafa komið
að undirbúningi Vaxtarsamnings-
ins ásamt öðru starfsfólki SSV.
Þurfum að vera vakandi
fyrir tækifærunum
Ásthildur hefur unnið hjá Sam-
tökum sveitarfélaga á Vesturlandi
frá árinu 2000 með eins og hálfs árs
hléi þegar hún fór til Bandaríkj-
anna í meistaranám. ,,Ég byrjaði
aftur núna í júní, varði ritgerðina
mína og kom heim í starfið. Ég tók
til við að fjármagna Vaxtarsamn-
inginn og koma í framkvæmd,
reyndar í afleysingum og ég hætti
þegar búið er að undirrita samning-
inn. Inga Dóra hóf vinnu við und-
irbúninginn árið 2004 en hefur nú
tekið við starfi framkvæmdastjóra
Símenntunarmiðstöðvar Vestur-
lands til eins árs.
,,Það má segja að vaxtarsamn-
ingur sé samkomulag sveitarfé-
laga, atvinnulífs, ríkis, einkaaðila
og annarra aðila um uppbyggingu
og vöxt samfélags. Gerður er samn-
ingur um stefnumarkmið fyrir þrjú
ár og þessir aðilar koma með fjár-
magn til að ná settum markmiðum
segir Ásthildur.
Inga Dóra segir að ákveðin tíma-
mót í byggðamálum hafi átt sér
stað hér á landi þegar Vaxtarsamn-
ingur Eyjafjarðar var gerður á sín-
um tíma en með vaxtarsamningum
er í auknum mæli verið að færa
ákvarðanatökuna til heimamanna
og ekki síður til að nýta betur op-
inbert fé. ,,Við bindum miklar vonir
við Vaxtarsamning Vesturlands á
þann hátt að virkja enn frekar ein-
staklinga, fyrirtæki og stofnanir í
landshlutanum til að vinna sameig-
inlega að framþróun svæðisins,“
segir Inga Dóra ,,og ekki síður að
auka samkeppnisforskot með mik-
illi áherslu á aukna þekkingu á öll-
um sviðum atvinnulífsins. Við þurf-
um að vera vakandi fyrir þeim
tækifærum sem eru allt í kringum
okkur og nýta okkur þau svæðinu
til góða. Hér eru tveir öflugir há-
skólar sem skapar okkur nú þegar
talsvert forskot og mikil áhersla er
lögð á að efla framhaldsskólastigið
enn frekar. Inga Dóra bendir á að
góð samvinna skóla, fyrirtækja,
stofnana og einstaklinga sé lykill-
inn að árangri fyrir svæðið í heild
og að því sé stefnt með tilkomu
vaxtarsamnings. „Segja má að
Vaxtarsamningur Vesturlands sé
tillögur í 30 liðum, eiginlega óska-
listi og háleit markmið fulltrúa
svæðisins til eflingar búsetu fyrir
þá sem fyrir eru, að efla hagvöxt og
atvinnulífið og gera Vesturland að
góðum kosti í víðum skilningi,“ seg-
ir Ásthildur. Hún nefnir að áhersla
sé lögð á samgöngumál og sam-
göngubætur, fjölmörg verkefni til
að efla atvinnulífið og háskólana og
byggja upp skólana.
Að sögn þeirra Ásthildar og Ingu
Dóru hefur undirbúningur gengið
mjög vel. ,,Við fundum fyrir mikilli
jákvæðni, valin voru stærstu fyrir-
tækin, hagsmunasamtök og sveit-
arfélög sem við vildum fá sem aðila
að samningnum. Þetta eru háskól-
arnir, rannsóknarsetur, stórfyrir-
tæki, sveitarfélög og og opinberar
stofnanir svo eitthvað sé nefnt. Við
erum í því að leita eftir fjármagni
eða vinnuframlagi. Ég er óskaplega
ánægð með þann vilja og jákvæða
hug sem forsvarsmenn þessara fyr-
irtækja hafa sýnt og þeir hafa gert
sér grein fyrir að samstarf er lykill-
inn að velgengninni,“ segir Ásthild-
ur og bætir við að á Vesturlandi séu
sterk fyrirtæki sem komi myndar-
lega að samningnum. Ásthildur
vonast til þess að flest af þeim
markmiðum sem sett eru í tillög-
unum nái fram að ganga á næstu
árum og að sem flestir sjái sér fært
að vera með. ,,Stefnan í byggðamál-
um er að gera þetta á öllu landinu.
Dæmi um svæði sem hefur gengið
sérstaklega vel erlendis er Oulu í
Finnlandi, það er svona prótótýpa
fyrir stað þar sem markvisst var
ákveðið að byggja upp, í kringum
atvinnulífið og m.a. Nokia.
Draumurinn er að
vera í Hólminum
Á næstu mánuðum verður ráðinn
starfsmaður sem mun sjá um Vaxt-
arsamninginn, ýta á hann og fylgja
málum eftir. Ennfremur verða
ráðnir ,,klasastjórar“ til að ýta
verkefnum úr vör. Inga Dóra hefur
nú þegar hafið nýtt starf en Ást-
hildi bauðst spennandi starf í
Reykjavík. ,,Draumurinn er að
vera í Hólminum en því miður er
það ekki boði. Ég hef hugsað mér
að eyða helgunum í Stykkishólmi
þar sem ég á heima og nýta það
besta frá báðum stöðum, fylgja
þessari þróun með tvöfalda búsetu.
Mér finnst ekkert vandamál að
keyra á milli, enda er ég með leigu-
bílstjóragen,“ segir hún og hlær.
,,Við systkini erum alin upp við það
að keyra mikið á milli og eftir að
hafa búið í Bandaríkjunum finnst
mér það enn minna mál. Enda nýti
ég tímann vel í bílnum, hlusta á
hljóðbækur, tala í símann, svo er
það mjög góður tími til að
hugsa … og syngja, ég fæ fína út-
rás við að syngja.“
Vaxtarsamningur Vesturlands verður undirritaður á fundi í september
Samkomulag um uppbygg-
ingu og vöxt samfélags
Morgunblaðið/Guðrún Vala
Inga Dóra Halldórsdóttir (til vinstri) og Ásthildur Sturludóttir.
Borgarnes | Fornbílaklúbburinn heimsótti
Borgarnes á sínum árlega fatadegi, í gær.
Óku bílarnir sem leið lá að útibúi KB
banka þar sem þeir lögðu fyrir framan og
var gestum boðið að skoða bílana og
þiggja veitingar í bankanum. Bílstjórar og
farþegar bílanna voru klæddir í fatnað í
samræmi við aldur hvers bíls. Eftir
klukkustundar stopp í Borgarnesi, héldu
bílarnir áfram og óku Hvanneyrarhring-
inn. Athygli vakti að einn Vestlendingur
var í hópnum; Jörundur Hákonarson sem
býr í Búðardal. Hann ekur Chervolet ’55
sem hann hefur átt með hléi síðan 1971.
„Já, þegar mig vantaði pening í hús-
byggingun varð ég að selja bílinn, en seldi
með þeim skilmálum að ég hefði forkaups-
rétt að honum aftur,“ sagði Jörundur.
„Þegar ég var búinn að horfa á bílinn
óhreyfðan úti á túni í Hvammsveitinni, var
mér eiginlega nóg boðið og keypti hann
aftur.“
Jörundur hefur gert bílinn upp og segir
viðhaldið lítið mál, því auðvelt sé að út-
vega varahluti í þessa týpu. „Ég er búinn
að skreppa þrisvar út til Daytona og hef
þá komið með fullar ferðatöskur af vara-
hlutum.“
Jörundur sem í mörg ár rak bifvéla-
verkstæði í Búðardal segist lengst af hafa
geymt bílinn á verkstæðinu. En nú hefur
hann selt verkstæðið og þurfti að stækka
bílskúrinn heima hjá sér til að koma bíln-
um fyrir. Jörundur segist annað slagið fá
tilboð í bílinn, en hefur ekki hugsað sér að
selja. „Maður fer stundum á rúntinn, ekki
bara á hátíðis og tyllidögum, og af og til
býð ég konunni með, en hún nennti nú
ekki með mér í dag.“
Morgunblaðið/Guðrún Vala
Jörundur Hákonarson við Chevrolet-bíl
sinn sem hann hefur keypt tvisvar.
Fornbílar í
Borgarnesi
VESTURLAND
ADOLF Friðriksson, forstöðumaður Fornleifastofn-
unar Íslands, segir að sér lítist vel á hugmyndir Hilm-
ars Einarssonar, landeiganda í Hringsdal, um að fá
það sem talið er að séu líkamsleifar Hrings í Hrings-
dal, sem grafnar voru upp í síðustu viku, aftur í dalinn.
Áður en það væri framkvæmanlegt þyrfti þó að upp-
fylla fjölda krafna um geymsluskilyrði. „Það er Forn-
leifavernd ríkisins sem ákveður hvar hægt er að
geyma slíka gripi. Það embætti mun gera ákveðnar
kröfur um geymsluskilyrði og þær þurfa að vera full-
nægjandi. Þetta snýst aðallega um rakastig og hitastig
og þess háttar,“ sagði Adolf. Almenna reglan væri sú
að leifar sem þessar væru geymdar á viðurkenndum
söfnum.
Skemmtileg nýjung í ferðaþjónustu
Adolf sagði jafnframt hugmynd Hilmars vera
skemmtilega nýjung í ferðaþjónustu. „Þetta er í sjálfu
sér skemmtileg hugmynd og alger nýung í ferðaþjón-
ustu. Það er hvergi á landinu sem fólki er boðið upp á
að koma og skoða kuml. Hvorki staðinn sjálfan né þá
kuml með kumlbúa.“ Hann sagði að það væri sennilega
viðráðanlegra að bjóða fólki upp á að koma og skoða
staðinn sjálfan þar sem kumlið er, frekar en að flytja
beinin og gripina aftur en sagði að gaman væri að sjá
tillögu að þessari framkvæmd þar sem tæknileg vanda-
mál væru leyst.
Aðspurður hvort slíkt hefði verið gert áður, að lík-
amsleifum hefði verið komið fyrir á fundarstað og þær
verið hafðar sýnilegar almenningi, sagðist Adolf ekki
vita til þess en oft væru kuml sett fram á söfnum með
beinum og gripum og öllu sem því fylgir.
Adolf sagðist að lokum fagna öllum nýjungum í
ferðaþjónustu sem fela í sér að nota þennan ótæmandi
brunn sem menningarminjar og fornleifar eru: „Þær
eru um 150 þúsund á Íslandi en ekkert af þeim er í
umferð fyrir ferðamenn.“
Líst vel á að bein Hrings
ferði flutt aftur í dalinn
Morgunblaðið/RAX
Talið er að beinagrindin, sem fannst við uppgröft í
Hringsdal, geti verið af Hringi þeim sem dalurinn er
kenndur við. Beinin eru frá 10. öld.