Morgunblaðið - 21.08.2006, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 21. ÁGÚST 2006 11
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
ÚR VERINU
Sú athyglisverða staðreynd að Íslendingar, nánar til tekið Sam-herji, eiga nú allar úthafsveiðiheimildir Breta í þorski og ýsu,er nú til umræðu í brezkum fjölmiðlum. Brezka blaðið The Her-ald fjallaði um þessa stöðu í síðustu viku í grein eftir sérfræð-
ing sinn í skozkum stjórnmálum, Robbie Dinwoodie.
Þar segir hann að þorskastríðinu, sem stóð fyrir um 30 árum, hafi
reyndar ekki lokið fyrr en nýlega með algjörum sigri Íslendinga. Þegar
Samherji hafi keypt útgerðarfyrirtækið J Marr
hafi það þýtt að síðasti hluti hins mikla flota sem
stóð í stríði við Íslendinga hafi horfið úr brezkri
eigu. „Allar heimildir Breta til veiða á þorski og ýsu
á fjarlægum miðum eru nú í eigu Íslendinga,“ segir
Ian MacSween, formaður samtaka skozkra sjó-
manna. „Harold Wilson myndi bylta sér í gröfinni
ef honum væri ástandið ljóst. Stjórnvöld hafa setið
aðgerðarlaus og horft á atvinnu til framtíðar hverfa
úr landinu. Það er ótrúlegt.“
Leiðtogi Skozka þjóðernisflokksins, Alex Sal-
mond, segir að það sé ljóst hver staða Skotlands sé. „Við gætum farið
sömu leið og enski flotinn, sokkið hægt og rólega í hafið, eða stefnt að því
sama og Íslendingar, að stjórna höfunum.“
Höfundur rifjar svo upp síðasta þorskastríðið og átökin sem því
fylgdu og nefnir leiðtoga brezkra stjórnvalda, þá Wilson, Callaghan og
Hattersley svo og John Prescott sem þá var þingmaður fyrir Hull.
Á næstu áratugum hefur heillum horfinn úthafsveiðifloti Breta
skroppið saman og einangrast við Humber-svæðið. Á síðustu árum hef-
ur kaupgeta Íslendinga náð því fram sem varðskip með víraklippur og
fallbyssur megnuðu ekki. Samherji hefur í gegnum dótturfyrirtæki sitt,
UK Fisheries, keypt útgerðarfyrirtækið Boyd fyrir
tveimur árum og á nú síðustu útgerðina í Hull, J Marr,
líka.
Salmond dáist að árangri Íslendinganna. „Það, sem
ræður úrslitum hjá Íslendingum og skýrir algjöran
sigur þeirra í þorskastríðunum er að á áttunda ára-
tugnum varð þeim þegar orðin ljós nauðsyn þess að ráða yfir eigin nátt-
úruauðlindum. Sú staðreynd að stjórnvöld skuli á síðustu 30 árum hafa
látið það viðgangast að fiskveiðiþjóð eins og England tapi öllum úthafs-
veiðiheimildum sínum er fáheyrð uppgjöf.“
MacSween bendir á ástæðu þess að síðasta yfirtaka Íslendinga í Hull
hafi nánast enga athygli vakið. Nú nemi heildarlandanir enskra og vel-
skra skipa aðeins um 10.000 tonnum árlega, samanborðið við 200.000
tonna árlegan afla Skota. Það sýni að fiskveiðar séu tuttugu sinnum mik-
ilvægari fyrir skozkt efnahagslíf en fyrir England, þar sem sjávarútvegur
skipti litlu máli í stjórnmálum.
Eða eins og Bertie Amstrong hjá Samtökum sjávarútvegsins í Skot-
landi orðaði það: „Það er svolítið síðan blótsyrðin voru notuð um þær
stofnanir sem fara með stjórn náttúruauðlinda Bretlands, en það mætti
ætla að sjálfbær nýting náttúrulegra auðlinda ætti að kalla fram einhver
viðbrögð hjá ráðherranum.“
Það er full ástæða til að taka eftir þessari umræðu og því lykilatriði
sem felst í því að ráða eigin auðlindum hafsins og standa vörð um þær.
Það hafa Bretar ekki gert, heldur falið ESB þessi yfirráð með vægast
sagt hörmulegum afleiðingum.
BRYGGJUSPJALL Hjörtur Gíslason
Algjör íslenzkur sigur
Allar heimildir
Breta til veiða
á þorski og ýsu á
fjarlægum miðum
eru nú í eigu
Íslendinga
hjgi@mbl.is
AFLI af norsk-íslenzku síldinni er
nú orðinn um 75.000 tonn, sem er
rétt tæpur helmingur leyfilegs síld-
arafla okkar Íslendinga. Mest er nú
veitt til bræðslu, enda verð á fiski-
mjöli og lýsi mjög hátt, en markaðir
fyrir frysta síld yfirfullir.
Samkvæmt upplýsingum Samtaka
fiskvinnslustöðva hafa íslenzku skip-
in landað tæpum 44.000 tonnum til
vinnslu hér á landi og erlend skip um
2.400. Samtals hafa því íslenzku
verksmiðjurnar tekið á móti ríflega
46.000 tonnum. Síldarvinnslan á
Seyðisfirði hefur tekið á móti mestu,
17.300 tonnum, Ísfélag Vestmanna-
eyja á Krossanesi er með 8.250 tonn,
Síldarvinnslan í Neskaupstað
með7.800 tonn og Vinnslustöðin í
Vestmannaeyjum með svipað.
Helmingur
veiddur
ÞETTA HELST ...
VIÐSKIPTI
● HALLDÓR G. Eyjólfsson hefur
verið ráðinn í starf forstjóra Sjó-
klæðagerð-
arinnar –
66°Norður. Hall-
dór starfaði áður
sem fram-
kvæmdastjóri
hjá Sjóvá Al-
mennum trygg-
ingum.
Sjóklæðagerð-
in – 66°Norður
er eitt elsta
framleiðslufyr-
irtæki landsins, stofnað árið 1926
og hefur um áratugaskeið verið
leiðandi í framleiðslu á sjó- og
vinnufatnaði. Fyrirtækið rekur nú
tíu verslanir á Íslandi undir vöru-
merkjum 66° Norður og Ramma-
gerðarinnar 66°Norður hefur verið í
útrás á síðustu árum.
Áætluð ársvelta Sjóklæðagerð-
arinnar í ár er um 1,8 milljarðar.
Nýr forstjóri
Sjóklæðagerðarinnar
– 66° Norður
Halldór G.
Eyjólfsson
● HALDI tölvurisinn Hewlett-
Packard áfram þeim vexti sem fyr-
irtækið hefur notið undanfarin ár
mun hann velta IBM úr sessi sem
stærsta tæknifyrirtæki heimsins.
Hewlett-Packard kynnti í vikunni
afkomutölur fyrir þriðja fjórðung
reikningsárs fyrirtækisins. Tekjur á
fjórðungnum námu 22 milljörðum
Bandaríkjadala, um 1.500 millj-
örðum íslenskra króna, sem er aukn-
ing um 5%, eða 1,1 milljarð frá sama
tíma í fyrra.
Afkoman var betri en greiningarað-
ilar höfðu gert ráð fyrir og telja flestir
stjórnendur Hewlett-Packard að fyr-
irtækið geti farið fram úr IBM síðar á
þessu ári.
Mark V. Hurd, forstjóri Hewlett-
Packard segist búast við að tekjur
fyrirtækisins á þessu ári muni fara
yfir 92 milljarða dala, en sérfræð-
ingar búast við tæplega 90 milljarða
dala tekjum IBM.
Hewlett-Packard að
fara fram úr IBM
KÍNA er æ oftar nefnt sem einn af stærstu þátttakend-
unum á hinum og þessum mörkuðum og stálmarkaður-
inn er þar engin undantekning en nú er landið orðið
stærsti útflytjandi stáls í heimi samkvæmt frétt á vef-
síðu Dagens Industri.
Nýjar tölur sem Iron and Steel Statistics Bureau í
London, ISSB, hefur birt sýna að Kína hefur á fyrstu
sex mánuðum ársins flutt út um 18,9 milljónir tonna af
stáli og er það aukning um 22% frá sama tíma í fyrra en
þá var landið fimmti stærsti útflytjandi stáls í heimi.
Þessar tölur sýna hversu gífurlega mikið stál er fram-
leitt í Kína en landið er einnig einn allra stærsti stál-
neytandi í heimi. Samkvæmt vef ISSB áttu 35% af allri
stálframleiðslu í júnímánuði sér stað í Kína.
Í öðru sæti yfir stærstu stálútflytjendur heims er
Evrópusambandið með um 17 milljónir tonna og í
þriðja sæti er Japan með 16,6 milljónir tonna. Þar á eft-
ir koma Rússland og Úkraína með um 15 milljónir
tonna hvort.
Athygli vekur að Bandaríkin eru ekki í fimm efstu
sætunum en landið nær ekki að framleiða til eigin
neyslu og þarf því að flytja inn mikið af stáli.
Risinn í austri stálsleginn
LENGI hefur verið talað um að
Straumur-Burðarás myndi vilja
koma á breytingum innan Finnair en
bankinn er annar stærsti hluthafinn
í Finnair, á eftir finnska ríkinu, með
um 10,6% hlut en FL Group er þriðji
stærsti hluthafinn með um 10% hlut í
Finnair. Hefur í þessu sambandi
einkum verið talað um að Straumur-
Burðarás hafi áhuga á að sameina
Fly Nordic, dótturfélag Finnair,
sænska lággjaldaflugfélaginu
FlyMe, þar sem Fons eignarhalds-
félag er stærsti hluthafinn.
Til þess hafa stjórnendur Finnair
tekið fálega í slíkar hugmyndir:
„Þeir [Straumur-Burðarás] hafa til-
kynnt að þeir vilji þjappa saman lág-
fargjaldamarkaðinum. Finnair hefur
allt aðrar hugmyndir um það. Það er
alls ekki hluti af framtíðaráætlunum
okkar, sagði Riku Helminen, yfir-
maður Finnair í Svíþjóð, í samtali við
Dagens Industri fyrir rúmu hálfi ári.
Kemur til greina að selja
En nú virðist hugsanlega vera
komið annað hljóð í strokkinn hjá
Finnair, ef marka má nýleg ummæli
forstjórans, Jukka Hienonen í
finnska blaðinu Taloussanomat og
greint er frá í frétt Reuters. Haft er
eftir Hienonen að til greina komi að
Finnair selji burt frá sér rekstrar-
einingar sem ekki skila félaginu
hagnaði. „Það gæti verið að sumir
hlutar rekstrarins væru betur komn-
ir í höndum annarra,“ sagði hann en
vildi þó ekki tilgreina hvaða rekstr-
areiningar Finnair íhugaði að selja
en tók fram að félagið myndi halda í
þær sem skiluðu hagnaði.
Á blaðamannafundi þar sem
greint var frá minnkandi hagnaði
Finnair á öðrum fjórðungi ársins,
m.a. vegna hærra eldsneytisverðs,
sagði Hienonen að enn væri ekki
hagnaður af rekstri FlyNordic eftir
tveggja ára starfsemi félagsins.
Hann vildi hins vegar engu svara um
hver framtíð þess yrði.
Breytt viðhorf hjá Finnair
Eftir Arnór Gísla Ólafsson
arnorg@mbl.is
SÉRFRÆÐINGAR telja líklegt að
þó nokkur uppgangur verði á hluta-
bréfamörkuðum í Bandaríkjunum í
haust og er það fyrst og fremst rakið
til áætlunar Microsoft um endur-
kaup á eigin
hlutabréfum.
Fyrirtækið er
stærsta tækni-
fyrirtæki heims
og nú í lok ágúst
ætlar það að
hefja endurkaup
á hlutabréfum
fyrir allt að 20
milljarða doll-
ara, um 1.400
milljarða króna, að markaðsvirði, en
til samanburðar má geta þess að
samanlagt markaðsvirði íslensku
bankanna er um 1.144 milljarðar
króna.
Þessi endurkaup munu skila miklu
lausafé í vasa fjárfesta og ef gera má
ráð fyrir að þeir ákveði að endur-
fjárfesta þetta fé felur það í sér að
eftirspurn eftir hlutabréfum eykst
og þar með hækkar verðið þar sem
framboðið verður að öllu jöfnu
óbreytt.
Þetta verður ekki í fyrsta skipti
sem Microsoft „skilar“ fjármunum
til markaðarins því í nóvember 2004
greiddi félagið aukaarðgreiðslu til
hluthafa sinna og var þar um nær 30
milljarða dollara að ræða. Í kjölfar
þess náði Nasdaq-vísitalan hæsta
gildi sínu í þrjú ár á örfáum vikum.
Microsoft
styrkir
markaðinn
Bill Gates
SVO GÆTI farið að hið nýja flug-
félag í Færeyjum, FaroeJet, yrði að
hætta rekstri innan skamms. Félag-
ið hóf að fljúga á milli Færeyja og
Kaupmannahafnar í maí í vor en eft-
irspurnin og reksturinn hefur frá-
leitt gengið eins vel og stofnendur fé-
lagsins gerðu sér vonir um. Í frétt
Travel People kemur fram að jafnvel
nú í júlí hafi sætanýtingin varla náð
40%. Johan Simonsen, forstjóri fé-
lagsins, birtist í færeysku sjónvarpi
og hvatti Færeyinga til þess að
styðja við bakið á félaginu. Hann
sagði verulegt tap vera af rekstrin-
um og breyttust rekstrarskilyrðin
ekki fljótt mundu eigendur skoða
þann kost að hætta flugrekstrinum.
FaroeJet
í erfiðleikum
♦♦♦