Morgunblaðið - 23.08.2006, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 23. ÁGÚST 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Í SELÁ í Vopnafirði hafa nú veiðst á
milli 1.700 og 1.800 laxar og er þar
geysigóð veiði, ólíkt því sem víða er í
laxveiðiám landsins. Að sögn Orra
Vigfússonar er meðalveiði á dags-
stöng í sumar fimm laxar, en stang-
ardagarnir í ánni eru samtals tæp-
lega 600. „Ég er bjartsýnn á að veiðin
fari vel yfir 2.000 laxa, verði milli
2.000 og 2.500,“ sagði Orri.
Í gegnum teljarann í laxastiganum
hafa nú þegar gengið álíka margir
laxar og allt tímabilið í fyrra, eða um
1.600 fiskar. Metveiði var þá í Selá,
eða 2.316 laxar.
Veiðin hefur verið afar jöfn í sumar
og síðasta vika gaf á fjórða hundrað.
„Það er miklu meira af stórum laxi í
Selá en í fyrra, talsvert hefur veiðst
af átta til tíu punda fiski, meðan þetta
var mest smáfiskur í fyrra.
Við höldum að veiðireglur okkar og
stjórnun veiðanna, þar sem miklu af
fiskinum er sleppt aftur, séu að skila
þessum góða árangri. Svo er hafið
greinilega gott fyrir utan Austurland,
og engir Færeyingar hafa verið þar
að veiða lax síðustu 15 ár.“
Að sögn Orra gerðist það á dög-
unum að sami laxinn var veiddur
þrisvar í Selá, merktur fiskur, og allt-
af sleppt aftur. „Fyrst veiddist hann
20. júlí í Langhyl, neðarlega á 1.
svæði. Ég veiddi hann svo aftur 23.
júlí, á Brúarbreiðu, og loks veiddist
hann aftur í Langhyl; þar voru við
veiðar þeir bræður í Stillingu, Stefán
og Júlíus Bjarnasynir.“
Ytri-Rangá á toppnum
Önnur á þar sem fiskast gríðar vel
þessa daga er Ytri-Rangá, en hún
náði 2.500 laxa markinu á mánudag.
Er þá veiðin á Vesturbakka Hólsár
talin með. Mesta veiði í ánni til þessa
er um 3.030 laxar og að sögn Jóhanns
Hinrikssonar veiðivarðar við ána
vonast menn til að veiðin verði mun
betri í ár.
„Veiðin hefur verið 50 til 60 laxar á
dag upp á síðkastið og á laugardag
opnum við svo fyrir spón og maðk og
þá má búast við að við sjáum 100 laxa
daga,“ segir Jóhann.
Um 4.400 laxar hafa gengið upp
Ægissíðufoss þannig að mikið er af
laxi í ánni á milli fossa.
„Ég keypti mér leyfi á vestur-
bakkanum, þegar ég sá í hvað stefndi
og var að veiða áðan og náði fimm á
vaktinni. Hann var að taka litla Black
& Blue; ég óð út fyrir hann í rokinu
og kastaði að landi.“
Jóhann sagði menn vera iðulega í
mokveiði við Rangárflúðir, í Æg-
issíðufossi, við Efri-Brú, og þá væri
reytingur í Árbæjarfossi. Talsvert af
aflanum eru fimm punda hrygnur og
hængar sem eru sex til sjö pund, en
einstaka ræfill er svo á milli.
Á veiðisvæðunum fyrir ofan Ár-
bæjarfoss hafa veiðst einhverjir tugir
laxa. Einnig hafa veiðst þar rígvænir
urriðar, meðal annars einn tíu punda.
Ensk pund í norskum löxum
Eftir frásögn af 44 punda laxi sem
Þórarinn Sigþórsson veiddi í Alta í
Noregi á dögunum, höfðu lesendur
samband og vildu vita hvort átt væri
við þau pund sem vegið er eftir hér á
landi, sem er hálft kíló, eða ensk
pund.
Samkvæmt Ivar Leinan, hjá Veiði-
félagi Alta, notast þeir við ensk pund,
lbs, en 2,205 slík eru í einu kílói. Lax
Þórarins var því um 20 kg.
Franskur veiðimaður reynir að hafa hendur á silfruðum laxi í Selá, en þar gæti orðið metveiði í sumar.
Horfur á metveiði í Selá í
Vopnafirði og Ytri-Rangá
Andri Snær Sævarsson, 7 ára, með
maríulaxinn við Víðidalsá.
STANGVEIÐI
veidar@mbl.is
BÓKAÐ er í viðtöl hjá Ráðgjafar-
stofu um fjármál heimilanna, sem
liðsinnir fólki í greiðsluvanda, fram í
september. Að sögn Ástu Sigrúnar
Helgadóttur, forstöðumanns Ráð-
gjafarstofunnar, hefur bið eftir tím-
um lengst undanfarið. Hins vegar
var stofan lokuð í júlí vegna sum-
arfría og þetta skýri lengri biðtíma.
Engin holskefla fólks í greiðslu-
vanda sé fyrirsjáanleg hjá Ráðgjaf-
arstofunni, en reynslan sýni þó að
september geti verið annasamur
mánuður. „Fólk er að komast í gang
aftur, allir að klára sumarleyfin og
skólarnir að byrja,“ segir Ásta Sig-
rún. Á þessum tíma sé einnig komið
að því að greiða reikninga vegna
sumarleyfa og ákveðinn hópur fólks
sem tekið hafi lán fyrir ferðum,
gjaldeyri og öðru, lendi í vandræðum
með að greiða þessar skuldir.
Spurð um hvort ungt fólk leiti í
auknum mæli til Ráðgjafarstofunn-
ar, vegna greiðsluerfiðleika, bendir
Ásta Sigrún á að fram hafi komið í
ársskýrslu stofunnar fyrir árið 2005
að stærsti hópurinn sem leitaði
þangað það árið var milli tvítugs og
þrítugs. Áður hafði hópurinn á milli
þrítugs og fertugs verið sá sem mest
leitaði til Ráðgjafarstofunnar. Það sé
athyglisvert að yngra fólki fjölgi sem
þurfi á aðstoð að halda við að koma
fjármálum sínum í lag. Skýringa sé
meðal annars að leita í háum yfir-
dráttarheimildum og mikilli kredit-
kortanotkun.
Áhersla á forvarnir
Ásta Sigrún segir að Ráðgjafar-
stofan leggi mikið upp úr fræðslu- og
forvarnarmálum. „Við erum í miklu
samstarfi við Iðnskólann í Reykjavík
og höfum líka verið að fara í tíundu
bekki, ýmis stéttarfélög og Vinnu-
miðlun höfuðborgarsvæðisins,“ segir
Ásta. Á þessum fundum sé starf Ráð-
gjafarstofu kynnt og góð ráð gefin.
„Það er líka mikilvægt að þeir sem
þurfa komi hingað og það sem allra
fyrst. Í grunn- og framhaldsskólum
förum við meira yfir almenn atriði
eins og hvað það þýði að taka lán, að
gangast í ábyrgð fyrir aðra og hvað
gerist þegar fólk kemst í vanskil,“
segir Ásta Sigrún.
Fólk í vandræðum með
reikninga vegna sumarleyfa
Þegar Skipulags-stofnun veitti fyrstleyfi fyrir Hellis-
heiðarvirkjun í febrúar ár-
ið 2004 var gert ráð fyrir
að virkjunin myndi fram-
leiða allt að 120 MW af
rafmagni og 400 MW í
jarðvarma. En áætlanir
voru fljótar að breytast og
um tveimur árum síðar
sótti Orkuveita Reykja-
víkur um leyfi til að tvö-
falda getu virkjunarinnar
til að framleiða rafmagn
með því að stækka
vinnslusvæði hennar upp á
Skarðsmýrarfjall. Gert var ráð
fyrir að sú stækkun muni nægja
til framleiðslu á 120 MW til við-
bótar. Samkvæmt upplýsingum
frá Orkuveitunni gætu ákveðnar
tæknilegar útfærslur aukið afl
virkjunarinnar í 303 MW. Þá er
gert er ráð fyrir að jarðvarma-
framleiðsla verði 133 MW árið
2009 en möguleikar eru á að auka
hana frekar.
Nú stefnir Orkuveitan á enn
frekari orkuvinnslu á Hellisheiði
með nýjum virkjunum, annars
vegar á Ölkelduhálssvæðinu og
hins vegar í Hverahlíð. Gert er
ráð fyrir að aflið í Ölkelduhálsi
nægi til allt að 135 MW rafmagns-
framleiðslu og að borholur í
Hverahlíð standi undir allt að 90
MW. Fáist leyfi til þessara fram-
kvæmda og spár um orkugetu
ganga eftir, myndu þessar þrjár
virkjanir á Hellisheiði framleiða
um 530 MW af rafmagni. Til sam-
anburðar má nefna að uppsett afl
Kárahnjúkavirkjunar er 690 MW.
Grafnar í jörðu eða faldar
Eiríkur Bragason, staðarverk-
fræðingur Hellisheiðarvirkjunar,
sagði að þegar væri byrjað að
bora á Skarðsmýrarfjalli og að
miðað væri við að gufan þaðan
yrði leidd að virkjunarhúsinu við
Kolviðarhól. Lagnirnar yrðu lítið
sem ekkert sýnilegar frá þjóðveg-
inum og þeim svæðum sem flest
fólk færi um, lagnirnar yrðu ýmist
niðurgrafnar eða faldar á bak við
manir.
Miðað við þetta mun því ekki
bætast mjög mikið við það sem
kallað er sjónræn áhrif virkjunar-
innar, þ.e. leiðslur, vegir, borholu-
hús o.fl. vegna þessa áfanga virkj-
unarinnar. En það eru einmitt
sjónrænu áhrifin sem fólk hefur
gert athugasemdir við, ekki síst
lögnina sem liggur þvert undir
Suðurlandsveg, rétt fyrir neðan
Hveradalabrekku. Aðspurður
hvort hægt hefði verið að grafa þá
leiðslu í jörð, sagði Eiríkur að það
hefði í sjálfu sér verið hægt en
heppilegast hefði verið talið að
hafa hana eins og hún er. Rekstr-
arsjónarmið hefðu vegið þyngst í
þeim efnum. „Viðhald væri erfið-
ara ef hún væri niðurgrafin, allt
eftirlit hefði orðið erfiðara og þar
aðauki hefði hún orðið töluvert
dýrari. En á móti kemur og það
vegur mjög þungt í öllum stækk-
unaráformunum að lagnirnar
verða mun torsýnilegri eða alveg
neðanjarðar,“ sagði Eiríkur.
Þetta ætti bæði við um borholurn-
ar á Skarðsmýrarfjalli sem og
hina nýju virkjunarvalkosti í
Hverahlíð og Ölkelduhálsi.
Ólíkt framkvæmdunum á
Skarðsmýrarfjalli sem ekki kalla
á nýtt virkjunarhús, þyrfti að
reisa nýjar virkjanir á Ölkeldu-
hálsi og í Hverahlíð. Að sögn Ei-
ríks miðast hönnunarvinna vegna
þeirra við að virkjanirnar verði
sem torsýnilegastar og að hluta til
neðanjarðar. Þar með væri
draumavirkjunin líklega komin,
virkjun sem hefði óveruleg um-
hverfisáhrif og væri ekki sýnileg.
Tilraunir í umhverfismat
Vegna undirbúnings á Ölkeldu-
hálsvirkjuninni hugðist Orkuveit-
an bora tvær tilraunaholur í aust-
anverðum Ölkelduhálsi. Áður en
það var hægt varð að fá úrskurð
frá Skipulagsstofnun sem komst
að þeirri niðurstöðu að boranirnar
væru háðar mati á umhverfis-
áhrifum. Meðal þess sem Skipu-
lagsstofnun vísaði til var að bor-
anirnar gætu haft veruleg
neikvæð áhrif á ásýnd svæðisins
og myndu auka enn frekar á
manngerða ásýnd svæðisins. Bent
var á að verndargildi svæðisins
væri staðfest í Náttúruminjaskrá
og hluti þess nyti verndar vegna
stórbrotins landslags og fjöl-
breyttrar jarðfræði. Einnig
kynnu framkvæmdirnar að hafa
veruleg óbein áhrif á útivist á
svæðinu og upplifun ferðamanna
af landslagi.
Síðast en ekki síst taldi Skipu-
lagsstofnun að tilraunaboranirnar
myndu auka líkur á að virkjun
yrði reist á svæðinu með marg-
földum áhrifum af mannvirkja-
gerð. Því lagði stofnunin fyrir
Orkuveituna að gera grein fyrir
stærð og umfangi þeirra mann-
virkja sem orkuvinnsla myndi út-
heimta og hvernig tengja ætti
svæðið við núverandi virkjanir á
Hellisheiði og Nesjavöllum.
Af þessum sökum hefur Orku-
veitan hafið mat á umhverfisáhrif-
um jarðgufuvirkjunar á Ölkeldu-
hálssvæðinu en engar
tilraunaboranir. Hið sama á við
um Hverahlíð, jafnvel þó Skipu-
lagsstofnun hafi ekki talið að til-
raunaboranir þar væru háðar
mati á umhverfisáhrifum. Drög að
tillögum að matsáætlun fyrir báð-
ar virkjanirnar eru á www.or.is.
Fréttaskýring | Virkjanir á Hellisheiði
Verða virkjan-
irnar þrjár?
Virkjanirnar á heiðinni myndu samanlagt
slaga upp í afl Kárahnjúkavirkjunar







 




 
 


 




  
 




Stefnt á að virkja á Öl-
kelduhálsi og í Hverahlíð

Rafmagnsframleiðsla Hellis-
heiðarvirkjunar átti upphaflega
að vera 120 MW. Virkjunin var
síðan stækkuð í 240 MW og gæti
að lokum skilað 303 MW. Nýlega
hóf Orkuveita Reykjavíkur und-
irbúning að mati á umhverfis-
áhrifum vegna nýrra virkjana á
Ölkelduhálssvæðinu og við
Hverahlíð og er miðað við að þær
geti samtals framleitt allt að 225
MW. Samanlagt afl virkjananna
til rafmagnsframleiðslu yrði því
um 530 MW.
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is