Morgunblaðið - 23.08.2006, Qupperneq 13
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. ÁGÚST 2006 13
ÚR VERINU
Fagmennska í fFagmennska í fyrirrúmi
Vökvadælur
Vökvamótorar
Stjórnbúnaður
Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími 510 4100 • www.danfoss.isDanfoss hf
NORSK-íslenzka síldin hefur í sumar
haldið sig mun vestar en venjulega og
hefur megnið af veiði íslenzku skip-
anna verið innan lögsögu Íslands.
Mest af stærstu síldinni hélt sig í
sumar austur af landinu, en smærri
síld var austar, innan lögsögu Nor-
egs. Ekki liggur fyrir hve mikið af
síldinni hefur verið innan lögsögunn-
ar í sumar, en Hjálmar Vilhjálmsson,
fiskifræðingur á Hafrannsóknastofn-
uninni, telur að það hafi getað verið
ein til tvær milljónir tonna.
Fiskifræðingar frá Íslandi, Noregi,
Danmörku, Færeyjum, Írlandi og
Rússlandi hittust í Reykjavík í síð-
ustu viku til að bera saman bækur
sínar og fara yfir mælingar, rann-
sóknir og upplýsingar úr veiði í sum-
ar. Þessar upplýsingar voru síðan
bornar saman við upplýsingar frá
fyrri árum.
Veturseta á Rauða torginu?
Niðurstöður benda eindregið til
þess að síldin sé aftur farin að ganga
vestar, en hlé varð á vesturgöngum í
nokkur undanfarin ár. Í fyrra haust
varð hins vegar nokkuð eftir af
norsk-íslenzku síldinni, þegar megnið
af stofninum hélt á hefðbundnar vet-
ursetustöðvar síðustu ára undan
ströndum Noregs við Lófóten. Því
velta fiskifræðingarnir því nú fyrir
sér hvort möguleikar séu á því að
norsk-íslenzka síldin taki á ný upp
göngumynstrið frá ævintýraárunum
á sjöunda áratugnum er hún hafði
vetursetu á Rauða torginu austur af
landinu.
Hjálmar Vilhjálmsson segir það sé
kannski of snemmt að segja til um
það. Þetta sé hins vegar merkilegt ár
fyrir margra hluta sakir. Það sé
greinilegt á öllu að síldin sé stöðugt
að sækja vestar í ætisleit og þá sé það
spurningin hvort og þá hvenær hún
hætti að ganga til baka til Noregs og
haldi sig við landið yfir veturinn.
Hafrannsóknastofnunin hóf rann-
sóknir sínar viku af maí í vor og var
byrjað að leita að kolmunna á svæð-
inu frá Dorhnbanka í vestri og suður
og austur með landinu. Mikið reynd-
ist af kolmunna á svæðinu, tæpar
tvær milljónir tonna.
Mest veitt út
af Langanesi
„Það var töluvert af síld á svæðinu
vestur af Færeyjum, sunnan við
köldu tunguna austur af Gerpi og síð-
an við austurmörk landhelginnar um
áttundu gráðu vestur og á 180 til 200
mílna kafla norður að 68. gráðu.
Þetta var alfarið mjög stór síld af ár-
göngunum 1991 og 1993. Á þessum
tíma var lítill áhugi á veiðum vegna
markaðsmála og því ekki nóg vitað
um magn og útbreiðslu. Þegar veið-
arnar hófust kom svo í ljós að mest
var af síld innan lögsögunnar og mest
veiddist út af Langanesi. Við vitum
ekki hve mikið var á þessum tíma inn-
an lögsögunnar en ég gizka á að það
hafi verið ein til tvær milljónir tonna.
Við mældum rúmar tvær milljónir
tonna í maí, en meiri hluti þess var
innan eða rétt austan íslensku lög-
sögunnar.
Við gátum ekki mælt þetta betur
þá og gátum ekki heldur kannað stöð-
una á Árna Friðrikssyni í júlí, þrátt
fyrir að hann væri ekki bundinn í öðr-
um verkefnum þá. Til þess skorti
peninga,“ segir Hjálmar.
Hann segir það merkilegt hve
lengi þetta ástand varði, eða allt fram
í ágúst. Það hafi ekki verið fyrr en þá,
sem veiðarnar færðust norður í haf.
Þá mældu Norðmenn útbreiðslu síld-
arinnar á tveimur leiguskipum í júlí
og skráðu töluvert af stærstu síldinni
innan íslenzku lögsögunnar. Þeir
töldu þá að síldin væri á hægri göngu
til austurs, en Hjálmar vonast til þess
að það hafi verið óskhyggja. Það sé
þó kannski ekki kominn tími á það að
hún fari að breyta göngumynstrinu.
„Hins vegar eru að koma tveir mjög
stórir árgangar inn í stofninn, frá
2001 og 2003. Sá fyrri er kominn út úr
Barentshafinu og kominn í æti út af
ströndum Noregs og sá seinni fylgir í
kjölfarið. Við innkomu þessara ár-
ganga stækkar stofninn mjög mikið
og þá er aldrei að vita hvað gerist.
Hugsanlega gengur síldin enn lengra
til vesturs og hefur vetursetu á
Rauða torginu á ný. Það varð dálítið
eftir af þessari síld í fyrra og nú verð-
ur spennandi að sjá, þegar veiðar á ís-
lenzku sumargotssíldinni hefjast í
haust, hvort sú norsk-íslenzka hefur
blandazt henni í meira mæli en í
fyrra,“ segir Hjálmar.
Kalda tungan minni tálmi
Kalda tungan svokallaða eða Aust-
ur-Íslandsstraumurinn hefur verið
nokkur tálmi á göngu síldarinnar til
vesturs undanfarin ár vegna þess hve
langt til suðurs hún hefur teygt sig.
Hún hefur nú hopað nokkuð en nær
til suðurs á móts við 65. gráðu. Síldins
getur því í einhverjum mæli gengið
suður fyrir hana, en einnig getur hún
farið yfir hana í yfirborði sjávar, þeg-
ar hitastig þar er komið í 4 gráður eða
hærra. Því má gera ráð fyrir því að í
sumar hafi síldin farið yfir köldu
tunguna eftir að sjórinn hlýnaði að
mati Hjálmars.
Stærsta síldin
í auknum mæli
við Ísland
Árið í ár á margan hátt merkilegt
að mati Hjálmars Vilhjálmssonar
Veiðar Mikil breyting hefur orðið á veiðum á norsk-íslenzku síldinni milli ára. Nú er megnið af veiðinni innan ís-
lenzku lögsögunnar, en var mest í Síldarsmugunni og við Svalbarða í fyrra.
%
& %& '& (& & (& '& %& %
&
(&
'&
) )
&
N
1
1
1
O
!
"
#
!
" N
1
1
1
O
%
& %& '& (& & (& '& %& %
&
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
FISKAFLI við Færeyjar er nú
heldur slakari en á sama tíma í
fyrra, samkvæmt upplýsingum
frá Fiskveiðieftirlitnu í Fær-
eyjum. Þorskafli er nú 2.6000
tonnum minni en á sama tíma í
fyrra. Af ufsa hefur veiðzt um
2.000 tonnum minna en í fyrra
og af ufsa og karfa hefur aflinn
dregizt saman um 1.000 tonn.
Afli af skötusel og öðrum fisk-
tegundum jókst á hinn bóginn
um 2.000 tonn.
Samtals er fiskaflinn við
Færeyjar og Ísland fyrstu sjö
mánuði ársins um 76.000 tonn
nú en var 80.000 tonn í fyrra.
Minni
afli við
Færeyjar
!"
#
$
%
&
$
#
'
(
)
*
*
+,
-.
!
(
(!
*#
/
0
&!
1
1
/#
-
*
#
2
*
#
3
#
0
,3*#
P 24*#
, 2 *#
& //*#
&! *#
'#*#
0*#
:#
QR4#
0A* 2
'A% #$3
6 / *E < !2 # #
!" #!$%
&#% (
)*"