Morgunblaðið - 12.09.2006, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 12. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
ÞORSTEINN Eyjólfsson, eða
Steini í Hákoti eins og hann er
jafnan nefndur, varð 100 ára í gær
og þakkar hann helst hóflegu líferni
því að hann hefur náð þessum háa
aldri. Það er þó augljóslega líka
eitthvað í genunum sem veldur
langlífinu því Þorsteinn á eldri
systur, Þorbjörgu, sem varð 100
ára fyrir tæplega tveimur árum.
Hún mætti að sjálfsögðu í afmæl-
isveisluna hjá litla bróður um
helgina.
Þessi langlífu systkini dvelja
bæði í góðu yfirlæti á Hrafnistu í
Hafnarfirði og þar var haldið upp á
afmæli Þorsteins á sunnudaginn.
Var eftir því tekið hversu hress og
ern systkinin voru.
Í samtali við Morgunblaðið sagði
Þorsteinn að samkomulag þeirra
systkina hefði alltaf verið gott. Þau
hefðu haldið góðu sambandi í gegn-
um árin og hann hefði heimsótt
hana reglulega. Heimsóknunum
hefði hann haldið áfram eftir að
þau urðu nágrannar á Hrafnistu
fyrir rúmlega áratug. Eftir því sem
aldurinn hefur færst yfir Þorstein
hefur heimsóknunum þó fækkað og
það gerir samskiptin erfið að Þor-
björg hefur tapað miklu af heyrn.
„Ég heyri illa sjálfur og hún ennþá
minna,“ sagði Þorsteinn og bætti
við að í slíkum aðstæðum gætu
samskiptin verið heldur stirð.
Íslenskt met og heimsmet
Þorsteinn var til sjós mest alla
sína starfsævi, lengst af sem stýri-
maður og skipstjóri og í Skipstjóra-
og stýrimannatalinu er hann sagð-
ur, „einn af mestu aflamönnum tog-
araflotans“. Frægustu veiðiferðina
fór hann árið 1948 á togaranum
Mars frá Hafnarfirði og í Skipstjór-
atalinu segir að hann hafi í þeim
túr sett „Íslenskt met og heims-
met“ þegar hann landaði 380 tonn-
um af hausuðum og slægðum fiski í
Bremerhaven sem veiddist á 5½
sólarhring. Það mun jafngilda um
500 tonnum af fiski úr sjó.
Þegar Þorsteinn var inntur eftir
því hvort það væri rétt að hann
væri frægur aflaskipstjóri vildi Þor-
steinn ekki beinlínis segja það,
veiðin hefði reyndar yfirleitt gengið
ágætlega.
Ekkert alvarleg slys hefði orðið
um borð í skipum sem hann stjórn-
aði og einhverjum mönnum hefði
hann bjargað úr sjávarháska, en
ekki vildi hann þó heldur gera mik-
ið úr þeim afrekum sínum.
Af 100 ára gömlum manni telst
Þorsteinn við afar góða heilsu og þó
að eitthvað hafi dregið úr fótaferð
er ekki langt síðan hann fór á
hverjum degi í göngutúra í ná-
grenni Hrafnistu. En hverju þakk-
ar hann að hafa náð svona háum
aldri? „Það er nú vandi að ætla að
svara því. Ég vil segja það að ég
hef lifað sæmilega hóflegu lífi, bæði
í mat og drykk. Áfengi hef ég
smakkað svolítið, líklegast svona í
meðallagi en síðustu 10 ár lítið sem
ekki neitt. Mér er sagt að ef maður
eigi ekki mikið að smakka áfengi á
efri árum, þó maður hætti því ekki
alveg, og ég hef farið eftir því,“
sagði hann.
Þegar þau Þorbjörg og Þorsteinn
hittust til að ljósmyndari gæti
smellt af þeim mynd, var greinilegt
að afar vel fer á með þeim. Þor-
björg var líka fljót að samsinna því
að samkomulagið hafi alltaf verið
gott. „Okkur kom afskaplega vel
saman. Við erum voðalega góð ein-
ing,“ sagði hún. Þegar henni var
sagt að myndin ætti að birtast í
Morgunblaðinu varð henni í fyrstu
ekki um sel því hún taldi sig hugs-
anlega ekki nægilega vel búna. „Al-
máttugur, á að koma mynd og ég
sem er nýhætt með Moggann.
Heldur þú að myndin verði góð?“
spurði hún.
Einn af gestunum í 100 ára afmæli Þorsteins Eyjólfssonar var Þorbjörg, eldri systir hans, 101 árs gömul
„Við erum
voðalega
góð eining“
Eftir því sem þjóðin eldist verður sífellt algeng-
ara að fólk nái 100 ára aldri. Það hlýtur þó að telj-
ast fremur óvenjulegt að 100 ára afmælisbörn
geti boðið eldri systur sinni í afmælisveisluna.
Morgunblaðið/Ásdís
Aldavinir Í rúmlega 100 ár hefur farið vel á með Þorbjörgu og Þorsteini.
ÁSGEIR Jónsson, 37 ára nýliði í
heimi fjallamennskunnar, hyggst
nú verða annar Íslendingurinn til
að klífa Hátindana sjö og jafnframt
fyrsti Íslendingurinn til að klífa
Carstensz Pyramid (4.884 m) í
Eyjaálfu sem einn tindanna. Há-
tindarnir sjö eru hæsta fjall hverr-
ar heimsálfu og eftirsótt takmark
margra fjallamanna um víða ver-
öld. Vert er að geta þess að fjalla-
menn geta ýmist gengið á hæsta
tind Ástralíu, Kosciuszko (2.228 m),
eða hæsta tindinn í Eyjaálfu og
fengið hvorn þeirra viðurkenndan
sem sjöunda tindinn. Fyrsti Íslend-
ingurinn til að klífa Hátindana sjö
var Haraldur Örn Ólafsson og
stefndi hann lengi vel á klífa Carst-
ensz þótt ekki hefðu þær fyrirætl-
anir gengið eftir vegna ótryggs
stjórnmálaástands í Nýju-Gíneu og
varð hann því að velja Kosciuszko.
En nú boðar Ásgeir Jónsson tíma-
mót í fjallgöngusögunni og stefnir á
Hátindana sjö að Carstensz með-
töldum. Hefur enginn Íslendingur
klifið þann tind. Einn tindanna í
röðinni hjá Ásgeiri er raunar þegar
fallinn, Elbrus, (5.642 m), hæsta
fjall Evrópu, sem Ásgeir kleif 5.
september í 30 stiga frosti.
Ásgeir segir það ógleymanlega
tilfinningu að hafa náð tindi Elbrus.
„Það var alveg einstakt,“ segir
hann og bætir við að hann hafi
sloppið við kal og hæðarveiki sem
hrjáði suma í hópnum sem var á
vegum ferðaskrifstofunnar Pila-
grims Tours.
Á tindinum Ásgeir rauðklæddur í aftari röð á tindi Elbrus ásamt sam-
ferðamönnunum, Pétri Péturssyni, Hauki Grönli og Atla Þór Þorgeirssyni.
Boðar tímamót
í fjallgöngusögu
Ásgeir Jónsson stefnir á Hátindana sjö
að Carsztens Pyramid meðtöldum
FULLTRÚAR Sjálfstæðisfélagsins,
sem eru í minnihluta í bæjarstjórn
Álftaness, hafa óskað eftir því að fé-
lagsmálaráðuneytið úrskurði um
lögmæti ákvarðana nýs meirihluta í
bæjarfélaginu hvað varðar riftun á
samningi bæjarfélagsins og hjúkr-
unarheimilisins Eirar um uppbygg-
ingu fyrir eldri íbúa sveitarfélagsins
og fjármögnun afleiðinga þeirrar
riftunar og fjármögnun breyttrar
stefnu nýs meirihluta.
Kæran lýtur að ákvörðunum í
þessum efnum sem teknar voru á
fundi bæjarstjórnar 28. ágúst sl. og á
fundi bæjarráðs 31. ágúst sl. og fela
meðal annars í sér 450 milljóna
króna lántöku án þess að fyrir liggi
umsögn sérfróðs aðila, eins og skylt
sé samkvæmt 65. gr. sveitarstjórn-
arlaga ráðist sveitarstjórn í fjárfest-
ingar sem nemi meiri en fjórðungi
skatttekna.
Fram kemur að minnihlutinn telur
að allur málatilbúnaður meirihlutans
í þessum efnum sé lögleysa og beri
ráðuneytinu að ógilda hann.
„Það er ljóst að ákvarðanir núver-
andi meirihluta bæjarstjórnar hafa
valdið því með beinum eða óbeinum
hætti að löglegum samningum við
Hjúkrunarheimilið Eir er slitið. Það
hefur í för með sér bótaskyldu sveit-
arfélagsins til Eirar, kaupskyldu á
landi og tekjumissi vegna gatna-
gerðargjalda og annars, sem skv.
hinum löglega samningi hefði átt að
koma inn sem tekjur sveitarsjóðs á
þessu ári eða næsta. Til þess að
mæta þessum útgjöldum og tekju-
missi hefur bæjarstjórn ákveðið að
taka lán allt að kr. 450 milljónum.“
Riftun
samnings til
ráðuneytis
Minnihlutinn á Álfta-
nesi kærir lántöku
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
ÞÓTT hjartaskurðdeild LSH fái
gervilunga þá breytir það því ekki
að eftir sem áður þurfa árlega um
20 börn að leggja leið sína til Boston
í Bandaríkjunum í flóknari hjarta-
skurðaðgerðir. Þetta segir Gylfi
Óskarsson, barnahjartalæknir á
Barnaspítala Hringsins, og bendir á
að ekki sé rétt sem fram kom í til-
kynningu sem birt var í Morgun-
blaðinu um nýliðna helgi að með til-
komu gervilungans þyrftu börn sem
fæðast með hjartagalla ekki að fara
utan í aðgerðir, en í sömu frétt kom
fram að verið væri að safna fyrir
gervilunga til handa börnum.
Gylfi er einn þriggja barnahjarta-
lækna á Barnaspítalanum sem ann-
ast börn með hjartagalla, annast um
greiningu þeirra og metur hvort
hægt sé að framkvæma nauðsyn-
lega aðgerðir hér heima eða hvort
senda þurfi barnið utan í aðgerð.
„Ég virði það mjög að verið sé að
safna fyrir tækjabúnað fyrir hjarta-
skurðdeildina, sérstaklega ef það er
tækjabúnaður sem sérlega er ætl-
aður börnum,“ segir Gylfi, en tók
fram að hins vegar væri mikilvægt
að réttar upplýsingar kæmu fram.
Hafa aðgang að fremstu
barnahjartaskurðlæknum
Að sögn Gylfa eru 1,7% allra
barna sem fæðast á Íslandi árlega
með hjartagalla. „Af þeim eru
kannski 30 sem eru með galla sem
þarf að laga í aðgerð,“ segir Gylfi og
tekur fram að einfaldari aðgerðir,
svo sem lokun á opi milli gátta og
ósæðarþrengsl, hafi verið fram-
kvæmdar hérlendis síðan 1997 með
góðum árangri. „Hins vegar þarf ár-
lega að senda um 20 börn til Boston
í flóknari skurðaðgerðir og leiðrétt-
ingar á alvarlegri göllum,“ segir
Gylfi og tekur fram að það samstarf
hafi gengið gríðarlega vel. „Við bú-
um svo vel að hafa þar aðgang að
fremstu barnahjartaskurðlæknum í
heimi, sem er mikið lán fyrir Ís-
land,“ segir Gylfi.
Tilfellin of fá til þess að hægt
sé að færa þjónustuna heim
Bendir hann á að ástæða þess að
þessar flóknu hjartaaðgerðir á
börnum séu ekki framkvæmdar
hérlendis hafi ekkert með tækja-
búnað eða skort á henni að gera,
heldur megi rekja ástæðuna til þess
hversu fámenn þjóð við erum og það
hversu fá tilvik hjartagalla á börn-
um komi upp árlega. „Þannig að
jafnvel þótt við hefðum allan þann
tækjabúnað sem til er á bestu stöð-
um þá væri ekki hægt að koma því
þannig fyrir að þessar hjartaað-
gerðir á börnum væru gerðar hér.
Það helgast af því að tilfellin hér-
lendis eru svo fá að það er ekki
hægt að halda uppi þjálfun okkar
lækna í að gera slíkar aðgerðir,“
segir Gylfi og bendir á að almennt
sé talið að það þurfi 150 barna-
hjartaaðgerðir á ári til þess að hægt
sé að bjóða upp á fullkomna þjón-
ustu. „Miðað við þetta þyrftu Ís-
lendingar að vera um tvær milljónir
til þess að það væri hægt að flytja
þessa þjónustu heim.“
Þjónustan verður
ekki flutt heim
Árlega þurfa 20 börn að fara utan til
Boston í flóknar hjartaskurðaðgerðir
Í HNOTSKURN
»Þorbjörg er fædd 18. nóv-ember 1904 og Þorsteinn
11. september 1906. Alls voru
systkinin sex.
»Þorbjörg giftist BjörgviniM. Helgasyni og eignuðust
þau einn son og tvær dætur.
»Þorsteinn giftist LaufeyjuGuðnadóttur og eignaðist
með henni þrjá syni. Þau
bjuggu fyrst í Hákoti á Álfta-
nesi.
» Sama ár og Þorsteinnfæddist kom fyrsti tog-
arinn til Íslands og er hann því
jafngamall togaraöldinni.
»Þorsteinn var skipstjóri áfjölda togara hjá Bæj-
arútgerð Hafnarfjarðar,
lengst af á Mars, og það var á
honum sem hann setti heims-
metið og Íslandsmetið.