Morgunblaðið - 21.09.2006, Qupperneq 38

38 FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
ÞAÐ er löngu komið nóg af
hryðjuverkum, ofbeldi og drápum
í umferðinni. Átak samgöngu-
ráðherra er gott framlag til þess
að ná tökum á ofbeldi og hryðju-
verkamönnum í um-
ferðinni, en hvort
tveggja orðið hefur
undirritaður notað
opinberlega um nokk-
urt skeið í viðleitni til
að vekja athygli á
þeim ótrúlega ófyr-
irleitnu ökumönnum
sem virðast trúa því
að þeir séu einir í
umferðinni og ráði
öllu sjálfir þar á með-
al hraða, aðstæðum
og viðbrögðum ann-
arra ökumanna. Bezt
dugar stöðug hræðsla
við þessa miskunnarlausu hryðju-
verkamenn og vona svo að það
dugi til að bjarga eigin skinni.
Á mörgum ökuferðum um Suð-
urlandsveg milli Reykjavíkur og
Selfoss blasa við merki þess að of
margir, reyndar allt of margir
ökumenn, bera enga virðingu fyrir
sjálfum sér, bílunum sem þeir aka,
vegunum sem ekið er á og alls
ekki fyrir samferðamönnum sínum
í umferðinni. Annaðhvort hafa þeir
lítið lært í skólum og þegar kenna
átti þeim að aka bíl eða hreinlega
þeir breytast í villimenn við það
eitt að setjast undir stýri.
Sameiginlegt einkenni þeirra
margra er að telja lögregluna vera
vandamál, en ekki vegi, aðstæður
til aksturs eða þá einföldu og
flestum augljósu staðreynd að ís-
lenzkir vegir eru ekki kappakst-
ursbrautir og hvergi að finna staf-
krók í lögum þessa lands að slíkt
sé ætlunin. Hvað gengur þeim þá
til? Því getur undirritaður ekki
svarað. En ljóst er að þeir bera
enga virðingu fyrir lögum og öðru
fólki ef marka má atferli þeirra.
Ekki er á neinn ráðist þótt full-
yrt sé með hliðsjón af þeirri hegð-
un sem hér er lýst að
alltof margir öku-
menn fara út í um-
ferðina án þess að
hafa skilið það sem
þeim var ætlað að
læra. Tvö sorgleg ný-
leg dæmi eru um það.
Ungur ökumaður
liggur alvarlega slas-
aður á sjúkrahúsi eft-
ir slys sem varð áður
en hálfur mánuður
var liðinn frá því að
hann fékk öku-
skírteini sitt í hendur.
Annar varð að skila
sínu áður en vikan var liðinn eftir
að hafa ekið á nærri 160 kílómetra
á Hellisheiðinni. Þessi tvö dæmi
æpa á það að tekin verði hið
fyrsta ákvörðun um að ökumenn
fái alls ekki réttindi til aksturs
fyrr en í fyrsta lagi við 18 ára ald-
ur.
Fleira þarf til svo sem að tak-
marka vélarstærð í ökutækjum
ungra ökumanna, að hækka sektir
fyrir umferðarlagabrot verulega,
jafnvel að fimmfalda þær frá því
sem nú er, að fá í umferðarlög
heimild til þess að gera bíla sem
notaðir eru í alvarlegum brotum á
umferðarlögum upptæka, séu þeir
á annað borð ekki ónýtir, svipta
menn ökuleyfi fyrir að aka til
dæmis yfir 120 kílómetra hraða og
skilyrðislaust valdi þeir heilsu- eða
líftjóni með lagabrotum.
Hvers vegna þarf maður leyfi til
að eiga og nota byssu en ekki til
að eiga og nota bíl þegar ljóst er
að mann- og heilsutjón er marg-
falt meira af bílunum en byss-
unum?
Er ekki komið mál til þess að
beita því úrræði að senda bíla-
brotamennina í ökupróf eftir að
hafa valdið slysi?
Margir ungir ökumenn ýmist
hlæja að sektunum sem þeir fá og
sækja verður þá til saka fyrir
dómstólum eða þeir einfaldlega
treysta á að foreldrarnir borgi
sektirnar.
Manni verður oft hugsað til þess
agaleysis sem virðist ríkja í ís-
lenzku samfélagi og brýst út með
þeim skelfilega hætti að hefur
kostað 20 menn lífið á þessu ári.
Ef einn tíundi hluti þeirra hefði
fallið fyrir byssuskoti stæði þjóðin
á öndinni.
Að lokum, einfalt er að auka
löggæzlu á vegum með því að
veita meira fé til lögreglunnar og
sýna henni traust til að sinna
starfi sínu.
Svarið við spurningunni í fyr-
irsögninni er einfalt. Nei, enginn
er einn í umferðinni.
Algengasti samgöngumátinn á
ekki að vera stríð upp á líf og
dauða heldur að ganga fyrir sig af
kurteisi. En því miður virðist
þurfa að berja allt of marga til
hlýðni. Þar kemur að kjörnum
fulltrúum þjóðarinnar að setja í
lög ofangreindar hugmyndir eða
aðrar betri.
Ertu einn í umferð-
inni og ræður öllu?
Ólafur Helgi Kjartansson
fjallar um umferðarmál
»Manni verður ofthugsað til þess aga-
leysis sem virðist ríkja í
íslenzku samfélagi og
brýst út með þeim
skelfilega hætti að hefur
kostað 20 menn lífið á
þessu ári.
Ólafur Helgi
Kjartansson
Höfundur er lögreglustjóri í
Árnessýslu og áhugamaður um
bætta umferð.
SAMFYLKINGIN kynnti í lið-
inni viku ítarlegar tillögur í nátt-
úru- og umhverfisvernd. Um þær
hefur töluvert verið fjallað í fjöl-
miðlum en enn sem
komið er hefur um-
ræðan að mestu ein-
skorðast við Kára-
hnjúkavirkjun, fimm
ára frestun stór-
iðjuframkvæmda og
þrjú hugsanleg álver.
Lítið hefur enn verið
fjallað um það sem
markverðast er í til-
lögunum og skiptir
framtíð íslenskrar
náttúru mestu máli,
Rammaáætlun um
náttúruvernd.
Rammaáætlun um
náttúruvernd gengur út á að nú
verði á næstu misserum lokið við
allar nauðsynlegar grunnrann-
sóknir á verðmætum nátt-
úrusvæðum Íslands, verndargildi
þeirra metið og verndun þeirra
tryggð. Þetta er ný nálgun og á
forsendum náttúruverndar en ekki
stóriðju eins og t.d. Rammaáætlun
um nýtingu vatnsafls og jarð-
varma.
Skoðun er góð – en ekki nóg
Það er gott að hafa skoðun og
sem betur fer fyrir náttúru Íslands
hefur fólk úr öllum flokkum verið
að færast yfir á þá skoðun að nátt-
úruna eigi að vernda en ekki fórna
henni á altari stundarhagsmuna.
Náttúru landsins verður hins vegar
ekki bjargað með skoðun ef enginn
bendir á raunhæfa leið til að ná
settu marki. Með þetta í huga hef-
ur Samfylkingin mótað það verk-
færi sem þarf til að hægt sé að
standa vörð um íslenskar nátt-
úruperlur, Rammaáætlun um nátt-
úruvernd.
Af skiljanlegum ástæðum þegja
aðrir flokkar þunnu hljóði um
þessa staðreynd. Sum-
ir sjá að þarna er kom-
ið öflugt tæki byggt á
sterkum siðferðislegum
grunni sem getur gert
að engu stóriðju- og
einkavæðingaráform
þeirra á íslenskum
orkuauðlindum. Ein-
hverjir velta fyrir sér
hvernig stendur á að
þessi hugmynd hafi
ekki komið upp í
þeirra eigin röðum þar
sem allir hafa verið á
sömu réttu skoðuninni
í mörg ár. Á því gæti
verið skýring. Þar sem skiptar
skoðanir eru þarf fólk að vinna sig
í átt að niðurstöðu. Það hefur Sam-
fylkingin gert og vegna þeirrar
samræðu og miklu vinnu sem unn-
in hefur verið innan flokksins und-
anfarin misseri stendur þing-
flokkur Samfylkingarinnar nú
einhuga að baki tillögum sínum.
Glæpur og refsing
Það vita flestir að ekki ríkti á
sínum tíma full sátt um stuðning
við Kárahnjúkavirkjun innan Sam-
fylkingarinnar enda hefði slíkt ver-
ið undarlegt af flokki sem ein-
arðlega barðist gegn virkjun við
Eyjabakka. Flestir vita líka að
stjórnvöld keyrðu allar ákvarðanir
um virkjunina áfram af óbilgirni og
stungu mikilvægum upplýsingum
undir stól sem ljóst er að hefðu
kallað á frekari rannsóknir, tafir og
grafið undan stuðningi við fram-
kvæmdina.
Ég get þó skilið þá sem finnst
erfitt að slá striki yfir stuðning
Samfylkingarinnar við Kára-
hnjúkavirkjun. Ég hef sjálfur verið
í þeirra hópi.
Ég held hins vegar að náttúra
Íslands geti ekki beðið lengi eftir
því að menn hætti að horfa reiðir
um öxl. Nú bíða 13 svæði þess að
iðnaðarráðherra veiti á þeim leyfi
til orkurannsókna.
Mörg þeirra eru ósnortin há-
hitasvæði þar sem rannsóknir
munu valda óafturkræfum skaða.
Fjöldi fólks innan Samfylking-
arinnar hefur undanfarin misseri
unnið ötullega að því að finna raun-
hæfa leið til lausnar vandans. Að
baki tillögunum stendur einhuga
allur þingflokkur Samfylking-
arinnar.
Það er brýnt að náttúruvernd-
arfólk horfi fram á veginn og fylki
sér að baki Rammaáætlun um
náttúruvernd.
Gremja vegna Kárahnjúka eða
flokkshagsmunir mega ekki verða
til að svíkja íslenska náttúru um
þann stuðning.
Framtíð náttúru Íslands
Dofri Hermannsson skrifar um
tillögur Samfylkingarinnar í
náttúru- og umhverfisvernd
»Náttúru landsinsverður hins vegar
ekki bjargað með skoð-
un ef enginn bendir á
raunhæfa leið til að ná
settu marki.
Dofri
Hermannsson
Höfundur er varaborgarfulltrúi
Samfylkingarinnar.
UM ÞESSAR mundir eru liðin 20 ár
frá því að við, nokkrir áhugamenn um
velferð íslenskrar æsku, tókum okkur
saman um að stofna landssamtök til
að verjast fíkniefnaflóðinu sem þegar
var farið að eyðileggja marga æsku-
menn. Við vorum bjartsýn á árangur,
enda tókst okkur að koma af stað
þjóðarvakningu og landssöfnun sem
dugði okkur til framkvæmda fyrstu
árin. Þó voru þeir æði margir sem
hétu okkur stuðningi í beinni útsend-
ingu í útvarpi en „gleymdu“ svo fögr-
um loforðum þegar kom að því að af-
henda stuðninginn.
Við vorum svo bjartsýn að halda að
ráðamenn, sem keppast um það á
tyllidögum að berja sér á brjóst, eins
og presturinn í sögu Laxness um
Laugu í Gvöndarkoti, og tromma með
feitum fingrum á brjóst sér og segja:
„Óttalegt, óttalegt!“ vilji hjálpa okk-
ur.
Nú síðast fimmtudaginn 14. sept-
ember 2006, keppast fyrirmennin við
að sýnast hvert öðru alvörugefnara
þegar þau koma fram í fjölmiðlum og
segja í raun það sama. Ég er ekki að
segja að þetta sé vont fólk. En besta
fólkið lætur kærleikann til barnanna
ráða og stendur við stóru orðin um
„aðstoð við þá sem minna mega sí-
n“.En því miður er ekki hægt að
álykta annað en að ráðandi afl í þessu
annars ágæta samfélagi okkar, sem
er vafalaust betra en flest önnur, sé
ekki náungakærleikur og síst til
þeirra sem ráða ekki atkvæðum í al-
mennum kosningum. Við verðum því
miður að viðurkenna að það sem hef-
ur úrslitaáhrif í nánast öllum málum
er það sama og annars staðar í heim-
inum: Peningar og völd – völd og pen-
ingar.
Ef svo væri ekki hefðum við fengið
miklu meiri aðstoð við fórnfúst sjálf-
boðastarf þeirra sem hafa haldið uppi
merki Vímulausrar æsku í Foreldra-
húsinu. Mér sýnist að það sé slíkt fólk
sem helst stendur undir því nafni að
vera: „Sómi Íslands, sverð og skjöld-
ur“ við það að reyna að vernda ung-
menni okkar fyrir fjárplógsmönnum
sem sitja glottandi í sínum fínu koní-
aksstofum og súpa dýrar veigar á
kostnað ótal mannslífa sem þeir hafa
stuðlað að því að eyðileggja með inn-
flutningi og dreifingu „dýrra veiga
dauðans“.
Hér duga skammt tugmilljóna
króna átök sem standa einn dag.
Hér dugir að standa vaktina allan
ársins hring eins og gert er í For-
eldrahúsinu.
Megi þessi þjóð sjá sóma sínum
best borgið með því að styðja starf
þeirra sem vilja hefta þessa sölumenn
dauðans. Hvert ungmenni sem bjarg-
ast eykur þjóðarauð Íslands.
BOGI ARNAR
FINNBOGASON,
fyrsti formaður FVÆ, 1986–1994.
Sláum ekki á útréttar
hjálparhendur
Frá Boga Arnari Finnbogasyni:
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
ÉG VAR að lesa góð grein, „Lífeyr-
issjóðirnir og siðfræði fjárfestinga“
eftir Pétur Jónsson, í Morg-
unblaðinu sunnudaginn 3. sept-
ember.
Vonandi bera lífeyrissjóðirnir
gæfu til að taka ábendingar Péturs
alvarlega. Ekki er að búast við
neinu svari frá þeim frekar en öðru
sem hefur verið beint til þeirra.
Einu viðbrögðin við skoðanakönnun,
sem Helgi í Góu stóð fyrir að eigin
frumkvæði, voru að hún væri leið-
andi og þar með ekki marktæk.
Guðmundur Gunnarsson, formað-
ur RSÍ, skrifar t.d. í Morgunblaðið:
„Í landslögum er lagt blátt bann við
því að lífeyrissjóðir eigi fasteignir
utan hæfilegs skrifstofuhúsnæðis.
Það er því illskiljanlegt hvers vegna
fréttastofur birtu athugasemdalaust
niðurstöður ákaflega leiðandi skoð-
anakönnunar um að taka hluta
sparifjár sjóðsfélaga í lífeyrissjóðum
til að standa undir rekstri hjúkr-
unarheimila.“
Í sömu grein skrifar Guðmundur,
að félagsmenn hafi kost á að fjalla
um málefni lífeyrissjóðsins, fara yfir
reglugerðir, gera tillögur til breyt-
inga og tilnefna menn í stjórn. Þetta
er rétt, en það vita allir sem vilja
vita, að ekki mæta margir á fundi og
í flestum tilfellum ræður fámenn
klíka því sem hún vill ráða.
Væri 50% skekkja í könnun
Helga, þá svaraði helmingur fé-
lagsmanna samt játandi. Er það
ekki nóg tilefni fyrir sjóðina til að
staldra við og spyrja sjóðsfélagana,
„eigendur sjóðanna“, hvað þeir
vilja?
Það þarf ekki að kosta eins miklu
til og þegar einstaklingur stendur
fyrir slíkri könnun. Hæg eru heima-
tökin að senda sjóðsfélögum spurn-
ingalista í pósti og komast að því svo
ekki fari á milli mála, hvað þeir vilja.
Það mætti t.d. spyrja:
1) Vilt þú að sjóðurinn þinn byggi
húsnæði fyrir hjúkrunarheimili og
leigi ríkinu eða einkaaðilum til
rekstrar?
Sé svarið já, þá er hugsanlegt að
þú fáir minni lífeyri sé stutt í að þú
komist á aldur. Á móti kemur að þú
verðtryggir inngreiðslur þínar í
steinsteypu, sjóðurinn fær arð í
formi húsaleigu og þú átt síðar auð-
veldara með að fá pláss á hjúkr-
unarheimili.
2) Vilt þú, þegar þú kveður þenn-
an heim, að inneign þín í sjóðnum
fari í að byggja hjúkrunarheimili,
eins og lýst er í 1)?
Sé svarið já þá er hugsanlegt að
þessi 50%, sem maki þinn fengi,
skerðist.
3) Vilt þú breyta því að maki þinn
fái óskertan hlut úr sjóðnum fallir
þú frá?
Í dag er það þannig að hafir þú
unnið úti á meðan makinn hugsaði
um heimilið, þá fær hann skertan
hlut miðað við það sem þú fékkst
eða 50% í tvö ár, nema þið eigið
börn yngri en 17 ára.
4) Vilt þú að lífeyrissjóðurinn
þinn upplýsi í hvaða fyrirtækjum
hann eigi hlutabréf og hverjir sitji í
stjórnum þessara fyrirtækja fyrir
sjóðinn?
5) Vilt þú að sjóðurinn þinn upp-
lýsi hverjir hafi þegið laun frá sjóðn-
um skv. starfslokasamningi og
hverjir séu með starfslokasamninga
hjá honum?
Ég á ekki von á að lífeyrissjóð-
irnir geri svona könnun. Ég hvet því
alla þá, sem greiða í lífeyrissjóð, til
að mæta á næsta aðalfund sjóðsins.
Gera tillögur um það sem þeim
fyndist betur mega fara og spyrja
um það sem þeir telja sig eiga rétt á
að vita.
SIGURÐUR ODDSSON
markaðsstjóri.
Hvað vilja eigendur
lífeyrissjóðanna?
Frá Sigurði Oddssyni: