Morgunblaðið - 20.10.2006, Blaðsíða 34

34 FÖSTUDAGUR 20. OKTÓBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Íslenskir kjósendur sitjafæstir heima þegar kemurað þingkosningum hér álandi. Kosningaþátttaka eryfirleitt mjög góð og með
því mesta sem gerist meðal vest-
rænna þjóða, alltaf um og yfir
85%. Allir virðast hafa skoðanir á
hvernig eigi að stjórna þjóðfélag-
inu og eru sannfærðir um gildi
þess að nýta kosningarétt sinn.
Kosningaþátttaka kvenna var
88,3% árið 2003 en kosningaþátt-
taka karla var 87,2%. Og flestir
taka afstöðu og kjósa milli manna
og málefna, en rölta ekkert á
kjörstað til að skila auðu, sem
getur þó verið afstaða í sjálfu
sér.
Þetta er afskaplega gott og
kjörnir fulltrúar þjóðarinnar
hljóta að fagna því alveg sér-
staklega að fá svo ótvírætt um-
boð til starfa. Ég nenni nú ekki
að tíunda sérstaklega misvægi at-
kvæða, sem er auðvitað ljótur
blettur á kerfinu, enda hlýtur sá
dagur að renna fyrr en síðar að
sá blettur verði afmáður.
Ég velti því oft fyrir mér hvort
Íslendingar séu upp til hópa jafn-
sannfærðir í pólitíkinni og kosn-
ingaþátttakan gefur til kynna.
Geta allir kvittað sáttir og glaðir
upp á stefnu þess flokks sem þeir
gefa að lokum atkvæði sitt? Satt
best að segja held ég að svo sé
ekki, enda er drjúgur hópur allt-
af óákveðinn fram á síðasta dag,
ef marka má skoðanakannanir.
Og er kannski enn að velta því
fyrir sér við hvaða listabókstaf
eigi að setja krossinn um leið og
gengið er inn í kjörklefann. Í
þessum hópi leynast því áreið-
anlega fjölmargir, sem eru líkir
pólitíska viðundrinu mér.
Ég á, og hef alltaf átt, af-
skaplega bágt með að kvitta upp
á stefnu eins flokks í öllum mál-
um. Ýmislegt er kannski skyn-
samlegt og gott, en svo er annað
sem mér finnst alveg út í hött.
Hins vegar get ég verið al-
gjörlega sannfærð í einstaka mál-
um og ég styð líka ýmsa stjórn-
málamenn til góðra verka. Þeir
eru bara alls ekkert allir í sama
flokki. Raunar eru mínir uppá-
halds stjórnmálamenn úti um
allt. Nema í Framsóknarflokkn-
um.
Innan Sjálfstæðisflokksins
þekki ég margan ágætan stjórn-
málamanninn, sem ég treysti vel.
Sumir eru gamlir samstarfsmenn
mínir af Morgunblaðinu. Þar má
nefna hæglætismanninn Birgi
Ármannsson þingmann og borg-
arfulltrúann Kjartan Magnússon.
Dálítið gamaldags pólitíkusar
miðað við aldur, en á þann hátt
sem mér finnst þægilegur, enda
ekkert sérlega módern sjálf.
Einu sinni var Ásdís Halla
Bragadóttir blaðamaður á við-
skiptablaði Moggans og okkur er
enn ágætlega til vina. Hún hefði
alveg mátt halda áfram í pólitík-
inni mín vegna.
Þórunn Sveinbjarnardóttir
vann líka hérna um tíma og ég
treysti henni hreint ágætlega.
Hún er í Samfylkingunni og oft
ósammála vinum mínum úr Sjálf-
stæðisflokknum. Sem ég er
stundum sammála og stundum
alls ekki.
Konan mín hefur sótt stíft í fé-
lagsskap hægri manna, en þá
veilu hefur hún borið í sér lengi.
Í gegnum hana hef ég kynnst
bernskuvinkonu hennar Þorgerði
Katrínu Gunnarsdóttur og borg-
arfulltrúunum Þorbjörgu Helgu
Vigfúsdóttur og Hönnu Birnu
Kristjánsdóttur. Og fengið af
þeim aðra mynd og betri en ég
hafði. Þær eru í hópi þess fólks
sem ég treysti ágætlega. En það
er í mér einhver vinstri strengur
sem kemur í veg fyrir að ég geti
verið þeim sammála um alla
hluti.
Aðrir stjórnmálamenn eru
margir bráðskarpir og skemmti-
legir. Guðrún Ögmundsdóttir er
uppáhaldskomminn minn síðan
nafna hennar Helgadóttir var og
hét. Æ, hér opinbera ég enn og
aftur hve illa mér gengur að fóta
mig í pólitísku landslagi. Það má
víst ekki tala um komma lengur.
Vona að Guðrúnarnar fyrirgefi
mér það.
Össur Skarphéðinsson er öllum
mönnum skemmtilegri og ég hef
afskaplega mikla samúð með því
að kjafturinn á honum geti
stundum komið honum á hálan ís.
Þannig er það alltaf með
skemmtilegasta fólkið.
Ekki má gleyma Steingrími J.
Sigfússyni. Hann er svo sannfær-
andi pólitíkus að stundum horfir
það til hreinna vandræða fyrir
pólitísk viðundur. Ég hef staðið
mig að því að slökkva hreinlega á
sjónvarpinu þegar hann er að
rökræða hlutina. Það er nefnilega
í mér einhver hægri strengur
sem kemur í veg fyrir að ég vilji
láta sannfærast.
Ég get auðvitað hallað mér að
Margréti Sverrisdóttur í pólitík-
inni. Hún nýtur þess umfram alla
hina pólitíkusa sem nú eru á
sjónarsviðinu að ég get treyst
henni fyrir lífi mínu. Það er lík-
lega ekki „jöfn samkeppn-
isstaða“, enda er hún stóra systir
mín, en mér stendur nú slétt á
sama um það.
Nú fara að skella á prófkjörin
og forvalið og uppstillingarnar og
allir virðast hafa óskaplega skýr-
ar skoðanir á öllu. Ég hef skoð-
anir á mörgu, til hægri hér og
vinstri þar og oft er ég alsæl um
miðbikið. Ef einhver rissaði upp
pólitíkina mína yrði útkoman
áreiðanlega svipuð því að Heiðar
Ástvaldsson rissaði upp sporin í
enskum valsi. Fram, hliðar,
vinstri, hliðar, aftur, hliðar,
hægri, hliðar og svo aftur og aft-
ur umhverfis miðjuna.
Ef flokkarnir lenda einhvern
tímann í vandræðum með að ná
saman listum ættu þeir að leita
til mín. Ég myndi taka allt það
fólk, sem hér hefur verið nefnt
og raða því skipulega og fallega á
listann, í afskaplega unaðslegri
sátt og samlyndi. Þarna myndu
þau sitja hlið við hlið, stutt-
buxnadrengurinn og sósíalistinn,
forstjórinn og frjálslyndi, ráð-
herrann og röksnillingurinn,
komminn og kjaftaskurinn og
einbeita sér að því að starfa sam-
an, mér til heilla og þjóðinni allri.
Pólitíska
viðundrið
»Ef einhver rissaði upp pólitíkina mína yrði út-koman áreiðanlega svipuð því að Heiðar Ást-
valdsson rissaði upp sporin í enskum valsi. Fram,
hliðar, vinstri, hliðar, aftur, hliðar, hægri, hliðar
og svo aftur og aftur umhverfis miðjuna.
rsv@mbl.is
VIÐHORF
Ragnhildur Sverrisdóttir
Í DAG, 20. október er alþjóð-
legur beinverndardagur. Bein-
vernd, sem er félag áhugafólks um
beinþynningu jafnt
leikra sem lærðra,
heldur upp á daginn
ásamt 179 beinvernd-
arfélögum innan al-
þjóða beinvernd-
arsamtakanna IOF í
yfir 80 löndum. Þema
dagsins að þessu sinni
er hlutverk fæðu og
næringar í myndun og
viðhaldi sterkra beina
undir yfirskriftinni
Beinlínis hollt! Það
vill svo skemmtilega
til að alþjóðlegur dag-
ur matreiðslumanna er einnig 20.
október og af því tilefni hafa þessi
samtök snúið bökum saman á al-
þjóðavísu. Beinvernd og klúbbur
meistarakokka vinna saman að þrí-
þættu verkefni í tilefni dagsins sem
felst í heimsóknum í nokkra grunn-
skóla þar sem matur er eldaður á
staðnum. Meistarakokkur í fullum
skrúða mun ræða við nemendur og
starfsfólk og skólunum verður gefin
nýr fræðslubæklingur frá Bein-
vernd. Auk þess munu 30 veitinga-
hús og 30 mötuneyti bjóða upp á
beinlínis hollan rétt dagsins þennan
dag.
Beinvernd gefur út tvö fréttabréf
á ári, hið fyrra á vormánuðum en
hið seinna í tengslum við alþjóð-
legan beinverndardag og er efni
þess seinna helgað yfirskrift dags-
ins. Beinvernd hefur að þessu sinni
einnig gefið út nýjan fræðslubækl-
ing Fjárfestu í beinum
– Beinlínis hollt: hlut-
verk fæðu og næringar
í myndun og viðhaldi
sterkra beina. Höf-
undur er Bess Daw-
son-Huges, sem er
læknir og í vís-
indaráðgjafanefnd al-
þjóða beinvernd-
arsamtakanna IOF.
Anna Pálsdóttir líf-
eindafræðingur og
stjórnarmaður í Bein-
vernd þýddi bækling-
inn.
Í honum er að finna gagnreyndar
upplýsingar um næringu og bein.
Höfundur segir í formála að
„heilsusamleg og næringarrík fæða
er ein helsta undirstaða sterkra og
heilbrigðra beina alla ævina. Góð
næring í æsku hjálpar að sjálfsögu
til við að hámarka myndun bein-
massa og minnka um leið hættu á
beinþynningu seinna á ævinni“.
Taka ber fram að næringin ein og
sér kemur hvorki í veg fyrir bein-
þynningu né læknar hana en er ein
beinvænsta leiðin hvað lífshætti
varðar. Hér koma nokkur lyk-
ilatriði:
Tryggja þarf nægjanlega neyslu
kalks á öllum aldursskeiðum.
Kalkríkustu fæðutegundirnar á
markaðnum eru; mjólkurvörur,
kalkbætt tofu, og sumir grænir
garðávextir.
Nægt D-vítamín fæst með því að
vera úti í sól og í fæðu auk þess er
Lýsi D-vítamínríkt.
Hafa nóg af ávöxtum og græn-
meti á borðum.
Forðast skal ofneyslu áfengis og
reykingar eru eitur í beinum
Reglubundin líkamsþjálfun er
einnig mikilvæg til að viðhalda
beinþéttni.
Að lokum vil ég gera orð Bess
Dawson-Huges að mínum er hún
segir: „fæða er ekki bara eldsneyti
líkamans heldur eykur hún líka lífs-
gleði, með öllum sínum bragðteg-
undum, mýkt í munni, útliti og ilmi
og gleðinni við að njóta hennar með
fjölskyldu og vinum“.
Beinlínis hollt
Halldóra Björnsdóttir
skrifar í tilefni af alþjóðlegum
beinverndardegi
» Þema dagsins aðþessu sinni er
hlutverk fæðu og nær-
ingar í myndun og
viðhaldi sterkra beina
undir yfirskriftinni
Beinlínis hollt!
Halldóra Björnsdóttir
Höfundur er framkvæmdastjóri Bein-
verndar.
ÞAÐ hlaut að koma að því að Ís-
lendingar hæfu hvalveiðar að nýju
í atvinnuskyni. Þriðjudaginn 17.
október var teningnum kastað. Ég
fór upp í ræðustól Al-
þingis og spurði sjáv-
arútvegsráðherra
hvernig stæði á því að
Hvalur 9 hefði lagt
frá bryggju fyrr um
morguninn. Ráð-
herrann svaraði því til
að ríkisstjórnin hefði
samþykkt atvinnu-
veiðar á langreyði og
hrefnu við Ísland.
Nokkrum dögum
fyrr hafði ég óskað
eftir utandagskrár-
umræðu við Einar
Kristinn Guðfinnsson
sjávarútvegsráðherra um framtíð
hvalveiða við Ísland. Ástæðan var
sú að augljóst var að eitthvað stóð
til. Hvalur 9 hefur verið að vakna
til lífsins, og vinna hefur farið
fram við hvalstöðina í Hvalfirði.
Fálmkennd viðbrögð á þingi
Auðvitað eru viðbrögð við þess-
ari ákvörðun. Það mátti búast við
því. Hér er þó ekki verið að gera
annað en að fara eftir þingsálykt-
unartillögu um að hefja hvalveiðar
sem samþykkt var af Alþingi fyrir
um sjö árum síðan.
Engum sem á annað borð fylgist
með bryggjulífi í Reykjavík og
fréttum í fjölmiðlum, gat dulist að
undirbúningur fyrir þetta er búinn
að vera í fullum gangi í fleiri vikur.
Það er í raun undrunarefni að eng-
inn þeirra þingmanna Samfylk-
ingar og Vinstri grænna sem hafa
tjáð sig með gagnrýnum hætti um
þessa ákvörðun í þingsal, skuli
hafa tekið málið upp til umræðu á
Alþingi frá því það kom saman í
upphafi mánaðar.
Hinir sömu þingmenn hafa einn-
ig haft sjö ár til að leggja fram
þingsályktunartillögu til þess að fá
Alþingi til að fella úr gildi eldri
þingsályktun frá 1999 um að fela
ríkisstjórninni að gefa grænt ljós á
veiðar. Ekkert af þessu hefur
gerst.
Síðan er það yfirlýsingin sem
breski sendiherrann sendi frá sér
samdægurs og rétt áður en til-
kynnt var um ákvörðunina á Al-
þingi á þriðjudag. Það er alveg
makalaust að sendiherra erlends
ríkis skuli skipta sér af innan-
landsmálum hér með slíkum hætti.
Ekki höfum við Íslendingar skipt
okkur af breskum
málefnum til þessa,
enda kunnum við
mannasiði í sam-
skiptum við erlendar
þjóðir.
Á fréttavef BBC
rak ég svo augun í
það sama dag og til-
kynnt var um atvinnu-
veiðar, að Árni Finns-
son formaður
Náttúruvernd-
arsamtaka Íslands
virðist gera sitt
„besta“ til að reyna að
espa alþjóða-
samfélagið upp gegn okkur Íslend-
ingum. Þarna segir:
„We are surprised and dis-
appointed,“ said Arni Finnsson
from the Iceland Nature Con-
servation Association (Inca).
„There is no market for this meat
in Iceland, there is no possibility
to export it to Japan; the govern-
ment appears to have listened to
fishermen who are blaming whales
for eating all the fish. This dec-
ision is giving the finger to the int-
ernational community.“
Það er alveg með ólíkindum að
lesa þessi ummæli. Við Íslendingar
höfum tekið þátt í störfum innan
Alþjóða hvalveiðiráðsins og Norð-
ur- Atlantshafs-sjávarspen-
dýraráðsins (NAMMCO). Við höf-
um algerlega farið að
alþjóðalögum í hvalamálum. Eng-
inn vafi er á því að það ógnar
hvergi hvalastofnum þó við tökum
nokkur dýr. Árni fullyrðir að eng-
inn markaður sé fyrir hvalaafurðir
hér á landi og erlendis. Þó hefur
hrefnukjötið runnið út í allt sumar.
Enginn hefur látið reyna á útflutn-
ing enda veiðar einungis stundaðar
í vísindaskyni og allar hvalaafurðir
farið á innanlandsmarkað.
Einnig leyfir Árni sér að halda
því fram að með því að hefja nú
veiðar séu Íslendingar að sýna al-
þjóðasamfélaginu helberan dóna-
skap, sýna því fingurinn. Af tillits-
semi við lesendur læt ég hjá líða
að greina frá því hvað slíkar
merkjasendingar þýða. En hér fer
formaður samtaka sem segja á
heimasíðu sinni (www.natt-
uruverndarsamtok.is) að „mál-
efnaleg barátta skili árangri“.
Sveiattan, segi ég.
Til hamingju Ísland
Sú staðreynd að fyrstu skrefin
hafa nú verið stigin til að atvinnu-
hvalveiðar hefjist hér við land er
mjög góð tíðindi. Ég gef í sjálfu
sér lítið fyrir röksemdir um að
hvalirnir séu að éta okkur út á
gaddinn. Veiðar okkar á hrefnu og
langreyði verða seint svo miklar að
þær hafi afgerandi áhrif til þess að
takmarka áhrif hvalastofna í lífrík-
inu.
Þetta mál snýst um rétt okkar
sem sjálfstæð þjóð til að stjórna
sjálf ábyrgri nýtingu á okkar nátt-
úruauðlindum. Við eigum ekki að
láta einhverja erlenda þrýstihópa
segja okkur fyrir verkum í þessum
efnum. Undanfarin misseri höfum
ítrekað orðið vör við tilhneigingu
til þess að útlend þrýstiöfl vilji
stjórna því hvernig við högum okk-
ar málum hér á landi, ekki síst
með tilliti til fiskveiða.
Við getum rætt og deilt um það
hér innanlands hvernig þessi nýt-
ing fer fram. Við getum gert mis-
tök í þeim efnum og er mislukkað
fiskveiðistjórnunarkerfi eitt skýr-
asta dæmið um það. En hin ófrá-
víkjanlega grundvallarregla á að
vera að ákvarðanir um nýtingu
náttúruauðlinda og aðferðir við
hana eru og verða alfarið í höndum
okkar Íslendinga. Þannig snúast
hvalveiðarnar um sjálfsákvörð-
unarrétt okkar sem þjóðar. Þenn-
an rétt megum við aldrei láta af
hendi. Gerum við það, þá erum við
ekki lengur sjálfstæð þjóð. Til
hamingju, Ísland.
Loksins, loksins!
Magnús Þór Hafsteinsson
skrifar um hvalveiðar » Þannig snúast hvalveiðarnar um
sjálfsákvörðunarrétt
okkar sem þjóðar.
Þennan rétt megum
við aldrei láta af hendi.
Magnús Þór
Hafsteinsson
Höfundur er alþingismaður og vara-
formaður Frjálslynda flokksins.