Morgunblaðið - 12.03.2007, Blaðsíða 12

12 MÁNUDAGUR 12. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
Um þessar mundir er nokk-ur hreyfing á sölu var-anlegra aflaheimilda,bæði í litla og stóra kerf-
inu. Að undanförnu hefur verið um
nokkur mikil viðskipti og má þar til
dæmis nefna söluna á Grímseyj-
arkvótanum, kaup Bergs-Hugins á
kvóta frá Þorlákshöfn, kaup GPG á
Knarrareyri og tilvonandi sölu á
Happa í Keflavík. Allt eru þetta við-
skipti þar sem hundruð milljóna
króna koma við sögu, en auðvitað
fyglja einhverjar skuldir þessum
heimildum.
En hvað veldur? Er samþjöpp-
unin komin á fulla ferð. Eru hinir
stóru að gleypa litlu fiskana? Það er
auðvitað margt sem kemur til. Um-
ræða um að setja ákvæði um þjóð-
areign á auðlindum inn í stjórn-
arskrána kann að hafa hreyft við
einhverjum. Það eru kosningar í vor
og hugsanleg óvissa um framvindu
fiskveiðistjórnunar gæti haft eitt-
hvað að segja. Þessi tvö atriði virð-
ast þó ekki letja menn til kaupa því
eftirspurn er mikil og verð í sögu-
legu hámarki. Hrikaleg ótíð í vetur
hefur kannski hreyft við einhverjum
sem eiga lítinn kvóta á litlum bát og
hafa lítið komizt á sjóinn. Það lifir
enginn af því að sækja sjó eða verka
fisk ef menn komast ekki á sjó. Yf-
irbyggðu 15 tonna bátarnir eru
miklu öruggari og betri tæki og því
ekki óeðlilegt að heimildirnar í litla
kerfinu færist í auknum mæli yfir á
þá. Einnig má benda á að menn geta
aukið heimildir sínar með því að
selja í stóra kerfinu og flytja sig nið-
ur í það litla. Sé keypt á sama verði í
því litla og selt var í því stóra, fást
fleiri tonn, þar sem verðið er lægra í
því litla.
Sé tekið dæmi af manni í litla
kerfinu með 50 tonna kvóta, standa
honum þeir kostir til boða að veiða
fiskinn og fá fyrir hann kannski 200
krónur að meðaltali að hámarki á
fiskmarkaði á kílóið, eða 10 milljónir
í tekjur á ári. Þá á eftir að greiða all-
an útgerðarkostnað og laun, svo til-
tölulega lítið er til skiptanna. Séu
þessi 50 tonn hins vegar seld gefur
það hundrað milljónir, sem nú má
ávaxta þannig að vextir skili 14 millj-
ónum króna á ári. Það eru fínar
tekjur með lágri skattgreiðslu. Svo
er bara að fara í land. Þar er nóg af
vel borgaðri vinnu í boði.
Staðreyndin er sú, hvort sem það
er í litla eða stóra kerfinu, þurfa
menn einhverjar lágmarksheimildir
til þess að útgerðin skili nægilegum
hagnaði til þess að eftirsóknarvert
sé að nýta heimildirnar. Kvótaleigan
er orðin svo há, að það gerir nánast
enginn út á hana eina. Hún getur
gengið með, þegar menn eru að
tryggja sér nægilegt hráefni til
vinnslu. Á hinn bóginn er það þannig
líka að vinnsla sem vill tryggja sér
hráefni leitar fremur á fiskmarkaði,
en að leigja kvóta og fá aðra til að
veiða fyrir sig. Það er miklu einfald-
ari og líklega ódýrari leið, þegar upp
er staðið.
Það er ekkert eðlilegra en að afla-
heimildir gangi kaupum og sölum.
Heimildirnar leita þangað á end-
anum þar sem þær eru bezt nýttar
og þannig skilar útvegurinn mestum
tekjum til þjóðarbúsins. Ef ekki eru
hreyfingar innan einhverrar at-
vinnugreinar er það frekar mein en
kostur. Hér er verið að fara eftir
settum leikreglum og ekkert er við
það að athuga.
Góður tími til að selja og kaupa
»Heimildirnar leita áendanum þangað
sem þær eru bezt nýtt-
ar.
BRYGGJUSPJALL
Hjörtur Gíslason
hjgi@mbl.is
SAUTJÁN nemendur frá 14 lönd-
um, hafa verið útskrifaðir eftir ní-
unda starfsár Sjávarútvegsskóla
SÞ. Til þessa hafa þá alls lokið námi
við skólann 143 nemendur frá 24
löndum.
Þeir sem lengst að eru komnir
eru frá Tonga og Vanuatu, sem eru
eyríki í Suður-Kyrrahafinu, en fyrir
tæpum tveimur árum var tekið upp
sérstakt samstarf við samtök ey-
ríkja á þessu svæði. Þá eru í hópn-
um sex nemendur frá löndum sem
Þróunarsamvinnustofnun Íslands á
í samstarfi við og tengjast þrír þess-
ara nemenda beint verkefnum
ÞSSÍ. Framlög til skólans hafa auk-
ist á undanförnum árum og starf-
semin orðið fjölbreyttari. Að þessu
sinni skiptust nemendur í fjögur
mismunandi svið sérhæfingar, þ.e.
gæðastjórnun í meðhöndlun fisks
og vinnslu, veiðistjórnun og mótun
nýtingarstefnu, veiðitækni, og loks
rekstur sjávarútvegsfyrirtækja. Að
loknu sex vikna inngangsnámskeiði
og sex vikna námskeiði á sérsviði
unnu nemendur verkefni í nánu
samstarfi við leiðbeinendur. Verk-
efnin eru valin með hliðsjón af þeim
viðfangsefnum og áherslum sem
eru í starfi nemenda heima fyrir.
Verkefnin voru ýmist sótt í við-
fangsefni innanlands, eða byggðust
á gögnum sem nemendur komu
með eða fengu send að heiman. Morgunblaðið/ÞÖK
Sautján útskrifaðir