Morgunblaðið - 12.03.2007, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 12. MARS 2007 39
menning
KVIKMYNDIR um roskið fólk eru
harla fáséðar, jafnvel bitastæð hlut-
verk fyrir leikara af léttasta skeiði
eru undarlega sjaldgæf. Venus bæt-
ir úr þessum skorti um sinn, og gott
betur, hún er frábær skemmtun þar
sem bíógestir fá tækifæri til að berja
augum galdur stórleikarans Peters
O’Toole, sem býr enn yfir ólýs-
anlegum seið. Ekki síst sannar hún,
ef einhver er í vafa, að myndir um
„gamlingja“ geta verið hin besta
skemmtun öllum aldurshópum.
Það er farið að hilla undir sól-
setrið í lífi vinanna Maurice
(O’Toole) og Ians (Phillips), að baki
áratugir frægðar og frækinna sigra
á löngum leiklistarferli. Maurice
hefur verið meðal þeirra bestu og
fær við og við lítil gestahlutverk til
að halda við frægðinni og hressa upp
á mjóslegna pyngjuna.
Líf þeirra er í tiltölulega föstum
skorðum þegar Ian fær Jessie
(Whittaker) unga frænku sína utan
af landi, sér til hjálpar við heim-
ilishaldið. Hann dreymir um und-
ursamlega byltingu á sínum pip-
arsveinslegu heimilishögum, en
verður fljótlega fyrir vonbrigðum,
Jessie er lítið gefin fyrir búsýslu,
tekur skyndibitann fram yfir til-
burði til matseldar og er að auki illa
heima í fögrum listum.
Þá kemur til kasta vinarins Mau-
rice, „ég er fæddur til að veita öðr-
um unað,“ segir hið roskna sjar-
matröll og daðrari af guðsnáð sem
tekur Jessie undir sinn vernd-
arvæng.
Maurice er stórfenglegt dæmi um
mann sem lætur ekki deigan síga þó
að Elli kerling sé farin að gerast æ
aðgangsharðari. Þessi fyrrum
stjarna, sem hafði sitt lifibrauð og
lífsfyllingu af því að heilla áhorf-
endur jafnt sem samferðamenn upp
úr skónum, ekki síst kvenþjóðina,
sér tilvalið sóknarfæri í hinni ungu
og lítt reyndu Jessie.
Stúlkan er enginn auli og lýsir
myndin, sem er bæði meinfyndin,
hlý og döpur, óvenjulegu sambandi,
byggðu á gagnkvæmum skilningi
tveggja ólíkra persóna sem hafa,
þrátt fyrir aldursmuninn og önd-
verða þjóðfélagsstöðu, margt að
gefa hvort öðru. Maurice fær að
skoða en ekki snerta, hin lítt upp-
lýsta Jessie, sem lætur sig dreyma
um frama í stórborginni, nýtur góðs
af því að sigla í kjölfar hins lífs-
reynda heimsmanns sem ekki aðeins
gjörþekkir heldur drottnar yfir því
umhverfi og aðstæðum sem hún þrá-
ir.
Tengslin á milli Maurice og Jes-
sie, sem gamli leikjöfurinn kallar
Venus, er skrifaður af ríkum skiln-
ingi af Hanif Kureishi (My Beautiful
Laundrette) sem veit upp á hár hvar
á að draga línuna á milli andstæðn-
anna og gera flest sem þau segja og
framkvæma áhugavert og trúverð-
ugt þrátt fyrir vandmeðfarið um-
fjöllunarefnið. Myndin er annað
samvinnuverkefni hans og leikstjór-
ans Mitchell, áður gerðu þeir hina
eftirminnilegu The Mother (’03), þar
sem einnig er farið skilningsríkum
höndum um samskipti einstaklinga á
ólíku aldursskeiði. Þar sýndi Mitch-
ell að meira bjó í honum en Notting
Hill-grínsápur (með fullri virðingu
fyrir þeim). Með Venus hefur hann
markað sér bás sem einn forvitnileg-
asti leikstjóri samtímans, ódeigur
við að færast í fang viðfangsefni sem
eru einkar athyglisverð og í engu
háð kröfum markaðarins.
Nýliðinn Whittaker stendur sig
ásættanlega, ekki síst þegar haft er í
huga að hún er að fást við risa leik-
listarsögunnar, sem hefur elst tígu-
lega og á enn jafnauðvelt með að
fanga áhorfandann og heilla upp úr
skónum með sínum ólýsanlegu töfr-
um. Manna glæstastur sem jafnan.
Fyrir utan yfirburði O’Toole eru
það litlu atriðin sem bera af í Venus.
Þeir eru hreinasti hvalreki saman,
O’Toole og Phillips í hlutverkum
sem eru sniðin fyrir þessar langlífu
stjörnur af sviði og í kvikmyndum.
Öfugt við hinn mun frægari mótleik-
ara sinn hefur Phillips verið með
eindæmum afkastamikill á löngum
ferli, þar sem maður minnist hans
fyrst úr Carry On-myndum bernsk-
unnar. Hér fær þessi magnaði leik-
ari, sem er fyrst og fremst frægur
fyrir gamanleik, enn eitt hlutverk
við hæfi og gerir því óaðfinnanleg
skil.
Það eru þó hin stuttu leiftur á
milli Vanessu Redgrave (í hlutverki
skilningsríkrar, fyrrum eiginkonu
Maurice, sem hann yfirgaf í blóma
lífsins) sem lýsa upp Venus. Að fá að
njóta augnablikanna með þessum
enn þá geislandi táknum um reisn
og mikilfengleik breskra afburða-
leikara frá því á síðari hluta ald-
arinnar sem var að líða er tign-
arlegri upplifun en orð fá lýst. Um
sinn fyllist salurinn gamalla blóma
angan.
Með reisn fram
í rauðan dauðann
KVIKMYNDIR
Regnboginn/Græna ljósið
Leikstjóri: Roger Michell. Aðalleikendur:
Peter O’Toole, Leslie Phillips, Jodie
Whittaker, Richard Griffiths, Vanessa
Redgrave. 90 mín. England 2007.
Venus

Hvalreki Leslie Phillips og Peter O’Toole í hlutverkum sínum. Sæbjörn Valdimarsson