Morgunblaðið - 30.04.2007, Qupperneq 12

12 MÁNUDAGUR 30. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Hver vill ekki vinna við framsækið út-rásarfyrirtæki, eiga möguleika ávellaunaðri vinnu í háþróuðu fyrir-tæki og möguleika á starfi erlend-
is. Er þetta ekki það sem flesta dreymir um?
Jú, líklega, alla vega ef marka má könnum um
starfsvonir ungs fólks, sem meðal annars var
kynnt á nýafstöðnu Fiskiþingi. Flestir vilja
víst verða sérfræðingar. En hvernig stendur
þá á því að nýliðun er svo lítil sem raun ber
vitni við sjávarútvegsdeild Háskólans á Akur-
eyri? Námið þar uppfyllir þær óskir sem að
framan greinir. Sjávarútvegsfræðingar geta
komizt í mjög góðar stöður hjá hinum öflugu
og hátæknivæddu sjávarútvegsfyrirtækjum,
sem hér starfa. Þeir geta komizt í vinnu hjá
fyrirtækjum sem selja fiskafurðir um allan
heim. Þeir geta komizt í vinnu hjá hátækni-
fyrirtækjum sem selja búnað til fiskvinnslu um
allan heim. Þeir geta komizt í vinnu hjá bönk-
unum, sem eru einhver mestu útrásarfyrir-
tæki Íslands um þessar mundir. Hvers vegna
er þessi góða menntun þá svona lítið eftirsótt?
Er það vegna þess að hún er sniðin að þörfum
sjávarútvegs? Samkvæmt fyrrgreindri könnun
sér ekkert af ungmennum landsins fyrir sér
framtíð í sjávarútvegi. Það er hreinlega með
ólíkindum. Hefur sjávarútvegurinn svona
slæmt orð á sér? Hvað er í gangi?
Fiskiþing síðastliðinn föstudag var helgað
menntun í sjávarútvegi. Flutt voru fjölmörg og
mjög góð erindi um menntun á öllum stigum
útvegsins. Þar kom fram að mikil starfstengd
fræðsla er í boði fyrir fiskverkafólk. Fræðsla í
grunn- og framhaldsskólum er hins vegar tak-
mörkuð. Í Háskóla Íslands er engin bein
námsbraut í sjávarútvegsfræðum, en fjölmörg
námskeið innan ýmissa deilda tengjast sjávar-
útvegi beint. Háskólinn á Akureyri er eini
skólinn sem býður upp á beina menntun í
sjávarútvegi á háskólastigi. Þar er vel að verki
staðið og skólinn hefur útskrifað fjölmarga
nemendur sem skila mjög góðu starfi innan
sjávarútvegsins og víðar. Fjöltækniskólinn
býður upp á mikið nám fyrir skipstjórnarmenn
og vélstjóra, en á því sviði hefur nýliðun líka
verið lítil. Þörfin fyrir menntun á öllum stigum
sjávarútvegsins er mikil. Það þarf fólk sem
kann til verka á öllum stigum. Það kom hins
vegar nokkuð á óvart að ekki virðist í boði
menntun eða þjálfun fyrir ungt fólk sem vill
hefja störf sem sjómenn. Slík þörf er vissulega
fyrir hendi. Reyndar er skólaskipið Dröfn
mikilvægur liður í að kynna sjávarútveginn
fyrir börnum í grunnskólum og fyrirhuguð út-
gerð Fagrakletts HF 123 er afskaplega gott
framtak, en henni er ætlað að gefa ungu fólki
sem átt hefur erfitt uppdráttar í lífinu kost á
því að kynna sér sjómennsku og læra hana
sem framtíðarstarf. Þá má ekki gleyma Slysa-
varnaskóla sjómanna, en þar er unnið gífur-
lega mikilvægt starf í öryggismálum sjó-
manna. Það er vissulega margt í boði, þó alltaf
megi gera betur. Íslenzka þjóðin á sjávarút-
veginum alla sína velgengni að þakka. Það má
ekki gleymast í kauphallaræði nútímans þar
sem allir vilja vera í jakkafötum og eiga stóra
jeppa, að grunnurinn var reistur af sjávarút-
veginum og í raun er hann enn í fararbroddi.
Íslenzkur sjávarútvegur og tengd starfsemi er
í fararbroddi í heiminum. Það er litið upp til Ís-
lands á þessu sviði. Það er engin skömm að
starfa í sjávarútvegi. Það er heiður og það er
skynsamlegt að læra til fisks á hvaða stigi
starfseminnar sem það er. Höldum merki ís-
lenzks sjávarútvegs hátt á lofti og hættum að
láta hreppapólitík og öfund afskræma þessa
grunnatvinnugrein þjóðarinnar.
Að læra til fisks
»Háskólinn á Akureyri ereini skólinn sem býður upp
á beina menntun í sjávarútvegi
á háskólastigi.
BRYGGJUSPJALL
Hjörtur Gíslason
hjgi@mbl.is
ENGEY RE-1, sem Samherji hf.
keypti af HB Granda hf. þann 20.
mars sl., fer innan tíðar til veiða við
strendur Afríku á vegum erlends
dótturfélags Samherja. Veiðarnar
eru liður í að styrkja erlenda starf-
semi Samherja.
Samherji fékk skipið afhent þann
22. mars sl. og hefur gert það út til
kolmunnaveiða. Skipið kom til
löndunar á Neskaupstað á föstudag
og á eftir að fara í eina veiðiferð til
viðbótar.
Magnús Guðmundsson hefur ver-
ið ráðinn skipstjóri á skipinu frá og
með miðjum maí. Magnús hefur víð-
tæka reynslu af veiðum við strend-
ur Afríku en hann hefur verið skip-
stjóri á skipum sem gera út frá
Máritaníu og Marokkó síðastliðin 9
ár.
Gert er ráð fyrir að um 80 manns
verði í áhöfn skipsins, þar af 5-7 Ís-
lendingar. Skipið fer í slipp til
Þýskalands um miðjan maí þar sem
gerðar verða á því nauðsynlegar
breytingar fyrir Afríkuförina.
Engey fer til veiða við Afríku
Ljósmynd/Þorgeir Baldursson
Veiðar Kolmunna landað úr Engey á Akureyri. Skipið á eftir einn kolmunnatúr áður en það fer til nýrra verkefna.
EINAR K. Guðfinnsson gerði stöðu
íslensks sjávarútvegs og ólíka um-
ræðu um hann, annars vegar innan
greinarinnar sjálfrar og hins vegar
á pólitískum vettvangi, að umfjöll-
unarefni í ræðu sinni á Fiskiþingi á
föstudag. Þá fjallaði ráðherra einn-
ig um umhverfismerkingar, al-
þjóðasamninga og rannsóknir og
menntun í sjávarútvegi.
Ráðherra gat þess að lífskjör
hefðu batnað hraðar á Íslandi en
flestir hefðu þorað að vona, eða um
75% frá árinu 1994. „Dettur mönn-
um í hug að slíkt hefði gerst ef sjáv-
arútvegurinn hefði verið einhver
dragbítur í íslensku efnahagslífi,
svo stór og þýðingarmikill sem
hann er? Auðvitað ekki.“
Fiskifélag Íslands vinnur nú að
undirbúningi umhverfismerkis fyrir
íslenskar sjávarafurðir og sagði
Einar Kristinn það ekki lengur vera
spurningu um hvort heldur hvernig
og hvenær því yrði komið á. Það
væri þó ekki vandalaust. „Það er
því ljóst að alveg frá fyrsta degi
verður íslenskt umhverfismerki að
undirstrika sérstöðu íslenskra sjáv-
arafurða og treysta orðspor okkar.
Jafnframt því að hafa fullkominn
trúverðugleika og markast af
gagnsæi á öllum stigum. Við verð-
um að gera okkur grein fyrir að
ákvörðun af þessu tagi mun hafa
ýmsar afleiðingar í för með sér, t.d.
um mótun auðlindanýtingar okkar.
Það breytir því þó ekki að mínu
mati, að við eigum að stíga þetta
skref og nýta það til að treysta
stöðu okkar á alþjóðlegum mörk-
uðum.“
Þá fjallaði sjávarútvegsráðherra
um það hve gjörólík umræða um
sjávarútvegsmál er innan greinar-
innar annars vegar og hins vegar á
pólitískum vettvangi. „Það sem ég á
við er að á sama tíma og sjávar-
útvegurinn hefur verið að breytast,
þróast, dafna og taka framförum er
hin pólitíska umræða um sjávarút-
vegsmál í meginatriðum hin sama
og hún var þegar ég hóf feril minn á
Alþingi árið 1991. Hún hefur lítið
þróast og er bundin við mjög svipuð
viðfangsefni og áður. Stóra breyt-
ingin er hins vegar sú að umræðan
er ekki jafn stríð sem fyrr, hún er
ekki jafn harðneskjuleg og áður eða
óvægin. En galli hennar er sá að
viðfangsefnin eru ekki þær breyt-
ingar og þau tækifæri sem sjávar-
útvegurinn felur í sér og stjórn-
málamenn þyrftu að hafa í huga,“
sagði Einar Kristinn og bætti við að
þoka þyrfti þjóðmálaumræðunni á
þessu sviði nær því sem er efst á
baugi í sjávarútveginum.
Ekki spurning um ís-
lenskt umhverfismerki
Slíkt merki verður að vera fullkomlega trúverðugt og
markast af gagnsæi á öllum stigum veiða og vinnslu
Í HNOTSKURN
»Það er því ljóst að alvegfrá fyrsta degi verður
íslenskt umhverfismerki að
undirstrika sérstöðu ís-
lenskra sjávarafurða.
»Ráðherra gat þess aðlífskjör hefðu batnað
hraðar á Íslandi en flestir
hefðu þorað að vona, eða
um 75% frá árinu 1994.
»Hin pólitíska umræðaum sjávarútvegsmál er
í meginatriðum hin sama
og hún var þegar ég hóf
feril minn á Alþingi árið
1991.
Morgaunblaðið/RAX
Fundir Björn Friðrik Brynjólfsson, aðstoðarmaður sjávarútvegsráðherra,
og Einar K. Guðfinnsson sjávarútvegsráðherra hlýða á erindi á Fiskiþingi.
ÞAÐ er ekki á hverjum degi sem
tímarit á Íslandi ná hundrað ára
aldri. En þau tímarit eru þó til. Eitt
þeirra er Ægir –
tímarit um
sjávarút-
vegsmál, sem í
ár fagnar hundr-
að ára afmæli
sínu. Sérstakt
hundrað ára af-
mælisblað er nú
nýkomið út og er
það stórt og mik-
ið að vöxtum.
Í blaðinu er hundrað ára saga
blaðsins rifjuð upp, fjölmargir
skrifa afmælisgreinar í blaðið, spáð
er í framtíð íslensks sjávarútvegs,
fjallað um útflutning íslenskra sjáv-
arafurða og margt fleira. Jafn-
framt er litð aftur til fortíðar og
birtar fréttir og myndir úr elstu
tölublöðunum. Ægir er að mörgu
leyti einstök heimild um gang mála
í sjávarútvegi í upphafi síðustu ald-
ar.
Ægir – tímarit um sjávarút-
vegsmál kemur út ellefu sinnum
ári.
Fiskifélag Íslands gaf Ægi lengi
út en eigandi blaðsins og útgefandi
í dag er Athygli ehf. Ritstjórn
blaðsins er í starfsstöð Athygli á
Akureyri og er Óskar Þór Hall-
dórsson ritstjóri þess.
Ægir í
eina öld
SETT hefur verið ný reglugerð um
úthlutun aflaheimilda í þorski
vegna tilrauna við föngun fisks til
áframeldis og framkvæmd þess.
Reglugerðin er nr. 282/2007 og
jafnframt fellur úr gildi eldri reglu-
gerð um sama efni nr. 464/2002.
Helstu nýmælin í reglugerðinni
fjalla um innköllun ónýttra afla-
heimilda og endurúthlutun þeirra
sem á að tryggja aukna skilvirkni
og nýliðun. Annars vegar með því
að þeir sem hafa fangað upp í allar
sínar heimildir fái auka úthlutun úr
pottinum sem innkölluðu heimild-
irnar fara í. Hins vegar með því að
aðilar sem sótt hafa um við reglu-
lega úthlutun en ekki fengið vegna
þess að einhverjar forsendur hefur
vantað, geta, hafi þeir þar bætt úr,
fengið úthlutun úr sama potti.
Fiskveiðiárin 2006/2007 til og
með 2009/2010 hefur sjávarútvegs-
ráðherra til sérstakrar ráðstöfunar
aflaheimildir sem nema árlega 500
lestum af óslægðum þorski sem
skal ráðstafað til tilrauna með
áframeldi á þorski í samráði við
Hafrannsóknastofnunina sem fylg-
ist með tilraununum og birtir
niðurstöður um gang þeirra. Út-
hlutun fer fram einu sinni á ári og
gildir til eins fiskveiðiárs í senn.
Aflaheimildirnar eru ekki framselj-
anlegar, hvorki til annarra eldis-
fyrirtækja né til almennra veiða.
Ónýttar heim-
ildir í þorskeldi
innkallaðar
ÚR VERINU