Morgunblaðið - 18.05.2007, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. MAÍ 2007 35
✝
Þökkum auðsýnda samúð og hlýjar kveðjur við
andlát og útför sonar okkar og bróður,
PÉTURS BIERING JÓNSSONAR,
Vættaborgum 82,
Reykjavík.
Þóra Biering, Jón Snorrason,
Sveinn Biering Jónsson,
Henrik Biering Jónsson.
allt annað. Séra Guðmundur Óli átti
sína rödd í héraði. Hún er nú
hljóðnuð en minning hans lifir.
Blessi hana góður Guð og allt sem
Guðmundi Óla var kært.
Úlfar Guðmundsson,
Eyrarbakka.
Ég vil lofa nafn Guðs í ljóði
og mikla það í lofsöng.
(Sálm. 69.31)
Séra Guðmundur Óli Ólafsson,
prestur og prófastur í Skálholti, var
ótvírætt í fremstu röð predikara og
kennimanna á síðari helmingi tutt-
ugustu aldarinnar. Á þeim fimm ár-
um sem hann var sóknarprestur
okkar telst mér svo til að ég hafi
heyrt hann predika liðlega tvö
hundruð og fimmtíu sinnum. Þetta
voru síðustu árin í langri starfsævi
hans. Predikun hans bar þess vott
að þar fór predikari sem sannarlega
hafði fengið mótun lífsreynslu sinn-
ar, en þó miklu mest þess erindis
sem hann þjónaði. Oft þegar svo
virtist sem hann væri óundirbúinn,
var hann best undirbúinn. Þá steig
fram á hljómmiklu, kjarnyrtu máli
hið tæra fagnaðarerindi í arfleifð
postulanna; vitnisburður um að það
hafði gegnsýrt predikarann svo að
það talaði sjálft, með tungu hans.
Allt atferli hans við helga iðju bar
vott um einlæga alúð og djúpa virð-
ingu. Fyrir þjónustu hans erum við
fjölskyldan, ævinlega þakklát.
Við áttum ýmisleg samskipti
vegna starfa okkar, og satt að segja
var þar nokkur tregða á framan af,
en okkur tókst að bæta úr því. Við
áttum saman margar stundir í
helgri þjónustu og komandi hvor úr
sinni áttinni gengum við saman til
kirkju á mánudegi í fyrstu viku að-
ventu 1992 og hófum morgunsöng
klukkan níu, og aftansöng klukkan
sex, sem hefur ekki hljóðnað síðan.
Yfirskrift þessara orða, úr 69.
sálmi saltarans, er einkennandi fyr-
ir Guðmund Óla vegna þess að bæði
var hann ágætt sálmaskáld sjálfur
og hann vildi að nafn Guðs væri
vegsamað í lofsöng, eins og þáttur
hans í Sumartónleikum í Skálholti
ber best vitni um. En þetta tvennt
minnir líka á annað vers úr sama
sálmi:
Vandlæting vegna húss þíns hefir uppetið mig,
og smánanir þeirra er smána þig, hafa lent á
mér.
(Sálm.69.10)
Fáa menn veit ég sem voru jafn
einarðir í því að standa vörð um hið
heilaga, og alveg sérstaklega hið
helga hlið himinsins, kirkjuhúsið,
eins og sr. Guðmund Óla. Rækt-
arsemi hans og trúfesti við móður
allra vígðra húsa á Íslandi, Skál-
holtsdómkirkju, var einstök, en
reyndist honum einnig oft erfið, því
hann hafði miklar tilfinningar og
mikið skap.
En öll nálgun hans í þessu bar
þess vitni að þar fór predikari Guðs
Orðs, leiddur af því Orði sem hann
var settur til að þjóna. Og nú hefur
hann gengið inn um hlið himinsins;
inn til fagnaðar Herra síns til að
lofa nafn Guðs í ljóði og mikla það
með lofsöng, frammi fyrir hásæti
hans:
Bænheyr mig, Drottinn, sakir gæsku náðar
þinnar,
snú þér að mér eftir mikilleik miskunnar
þinnar.
(Sálm.69.17)
Lofaður sé Guð sem leyfði okkur
að kynnast sínum dygga þjóni, séra
Guðmundi Óla í Skálholti.
Margrét, Kristján Valur,
Bóas og Benedikt.
Drottinn er minn hirðir,
mig mun ekkert bresta.
Á grænum grundum lætur hann mig hvílast,
leiðir mig að vötnum, þar sem ég má næðis
njóta.
23. Davíðssálmur.
Bjartur, sólríkur sumardagur,
Brúará, Hvítá, Vörðufell, Hestfjall
og Hekla skarta sínu fegursta þegar
vinur okkar og fyrrum nágranni er
kallaður á vit æðri máttarvalda.
Fyrir rúmum mánuði vorum við
mæðgur á ferð með honum þar sem
rifjaðar voru upp gamlar minningar,
ekki grunaði okkur þá að þetta yrði
hinsta handabandið.
Séra Guðmundur Óli varð prestur
Tungnamanna 1955 með aðsetur að
Torfastöðum. Torfastaða-, Ská-
holts-, Bræðratungu- og Haukadals-
kirkju þjónaði hann ásamt því að
messa í stofunni í Úthlíð, á þessum
stöðum flutti hann fagnaðarerindið,
enda rammi um lífsstarfið sem hann
valdi sér. Á menningarheimilinu
Torfastöðum var oft gestkvæmt og
ávallt var tekið vel á móti fólki þar.
Okkur systrum er í fersku minni
þegar fjölgaði í samfélaginu í Skál-
holti er Guðmundur Óli og Anna
fluttu þangað, þann 17. desember
1964. Dagleg samskipti urðu við þau
og bar aldrei skugga þar á, gott er
að ylja sér við þær minningar. Hann
var góður penni og teiknimyndasög-
ur urðu til sem voru spennandi fyrir
litlar stelpur. Ógleymanlegir eru
helgileikirnir þar sem börn og ung-
lingar sveitarinnar tóku þátt í að
flytja jólaguðspjallið undir stjórn
þeirra hjóna.
Hann studdi líka af dáð að fal-
legur söngur og tónlist væru flutt
guði til lofs og dýrðar, fyrir hans til-
stuðlan var Skálholtskórinn, sem
löngu er landsþekktur, stofnaður.
Sumarbúðirnar í Skálholti voru
Guðmundi Óla hugleiknar, þessi
paradís undir hlíðinni sunnan við
staðinn hefur fengið annað hlut-
verk. Þar hefur sterkur bakgrunnur
blómlegs tónlistarlífs dafnað með
dyggri aðstoð hans sem tengist
sumartónleikum í Skálholti og
margir góðir tónlistarmenn hafa
fyllt kirkjuna af fögrum hljómum.
Hestarnir voru honum mikils
virði enda ræktunarmaður mikill og
góður knapi. Er hausta tók var
ávallt farið í hestaferðir, oft tókum
við þátt í þeim, hvort heldur var að
flytja hestana eða bílinn á milli
staða.
Eftir að hann hætti prestskap
reisti hann sér hús í Reykjanesi og
flutti þangað. Þar naut hann síðustu
áranna með hestum sínum, fögrum
fjallahring og Skálholtsstað í for-
grunni.
Fjölskyldan þakkar Guðmundi
Óla fyrir góðar stundir og allt sem
hann hefur gert fyrir okkur um leið
og við kveðjum hann með virðingu
og þökk.
Kristín, Jóhanna og Kolbrún
Björnsdætur.
Kynni okkar af Guðmundi Óla
voru kannski ekki löng en þau voru
góð. Í raun vorum við búin að
þekkja Guðmund Óla frá því við
vorum unglingar í gegnum félagið
okkar KFUM og KFUK. En hin
raunverulegu kynni hófust miklu
seinna.
Fyrst munum við hafa heimsótt
Guðmund Óla til að spyrja hann um
reiðleiðir í nágrenni Skálholts og
var okkur vel tekið og fórum heim
fróðari. Seinna keyptum við ásamt
fleirum Reykjanes með Guðmundi
Óla og þá varð hann næsti nágranni
okkar í sveitinni. Margar stundir
áttum við saman, það var gaman að
bjóða Guðmundi Óla heim, alltaf
kom hann uppáklæddur og á eftir
fengum við oftast einhvern fróðleik
og ferðuðumst oft í huganum með
honum aftur til unglingsáranna þeg-
ar hann rifjaði upp minningar sínar.
Gátum við einnig setið löngum
stundum og notið frásagnargáfu
hans um liðnar stundir, hvort sem
talað var um menn eða hesta. Guð-
mundur Óli vildi ekki ónáða fólk, oft
bjóst hann til að fara ef aðrir gestir
birtust. Hestar voru Guðmundi Óla
hugleiknir og veittu þeir honum
mikla gleði þó ekki væri nema að
horfa á þá út um gluggann sinn.
Guðmundur Óli var hógvær maður
eins og sést á skáldsögunni „Haust-
gotasögu“ sem hann skrifar undir
dulnefninu „Semingur“. Prestinum
Guðmundi Óla kynntumst við
kannski ekki mikið en manninum
kynntumst við vel. Einu sinni spurð-
um við hann hvort honum leiddist
einveran í Reykjanesi, hann svaraði
að hann ætti tvo góða vini, þá Bach
og Beethoven. Þegar komið var í
heimsókn og Bach var á spilaranum
á fullum styrk þá vissum við að hon-
um leið vel. Hann var góður heim að
sækja, gestrisinn og hlýr. Börn
hændust að Guðmundi Óla og það
fengum við að reyna í gegnum
barnabarnið okkar, sem talaði um
og við Guðmund Óla eins og félaga
sinn. Gjöfull og greiðvikinn var
hann og í síðasta skiptið sem við
hittum hann þá gaf hann okkur frá-
sögu af kaupum sínum á hestinum
Harra frá Garðauka, sem er und-
irrituð og dagsett 10. maí 2007.
Þökkum við góðum guði fyrir Guð-
mund Óla og kynni okkar af honum.
Ragnheiður og Willy.
Það eru sérstakar kenndir þegar
vinir kveðja. Þegar höfðinginn sr.
Guðmundur Óli í Skálholti kveður,
finn ég til þakklætis fyrir góðan vin,
sem kenndi mér svo margt, var mér
svo oft góður og traustur félagi.
Ég var menntaskólastrákur þeg-
ar ég hóf fyrst sumarstörf í Skál-
holti, var þá þeim Óla og Önnu fjar-
kunnugur. En ég varð fljótt
heimagangur á heimili þeirra. Þeg-
ar ég eignaðist síðar eigin fjölskyldu
varð það svo með okkur öll, ekki síst
börnin okkar. Þau hjón voru einstök
á svo margan hátt. Anna ein sú
skörulegasta kona sem ég hef
kynnst, traust og hreinskiptin, kona
sem ekki var hægt annað en líta upp
til. Óli var líka þannig, stilltur, prúð-
ur og yfirvegaður. En átti líka svo
stutt í það að vera æringi með ólg-
andi glettni. Við urðum fljótt nánir,
áttum svo margt sameiginlegt. Guð-
mundur Óli var sérstakur prestur,
var mikill guðfræðingur. Hann hafði
aflað sér góðrar framhaldsmennt-
unar erlendis og bjó vel að því og
hélt sér alla tíð vel við með miklum
lestri. Þess vegna var hann maður,
sem gaman var að deila fræðunum
með og það gerðum við ótæpilega.
Oft kostaði það næturvökur. Honum
var prestsstarfið endalaust áhuga-
mál. Þar var hann hugmyndaríkur,
kom á fót mörgum nýjungum. Þó
alltaf í hógværð, þar sem byggt var
á helgum arfi. Nálægð hins lifandi
frelsara var það sem öllu réði.
Þannig voru prédikanir hans. Hann
var listrænn, orðhagur meir en
flestir aðrir, teiknaði listilega. Ein-
stakur áhugamaður um tónlist og
skildi eftir mikið lífsstarf á þeim
vettvangi. Við Óli áttum sömu rætur
og mótun innan kirkjunnar. Það
fundum við alltaf og vorum þess
vegna samstiga. En það færði okkur
líka hvorn nær öðrum að þekkja þá
ánægju að vera í nálægð hrossa,
sem var okkur báðum, vægt til orða
tekið, mikill lífsháttur. Með hesta-
fólki varð Óli ákaflega virtur enda
beitti hann sér þar í félagsmálum.
Íslensk hestamennska naut rit-
snilldar hans. Þar eru varðveittar á
prenti perlur sem vitna um snilling-
inn. Margar ferðir áttum við saman
í alls konar hestaferðum víða um
óbyggðir, ævintýraferðir þar sem
endalaust er gaman að rifja upp. Þá
riðum við oft og mikið um Tung-
urnar, þessa yndislegu sveit, þar
sem Óli þekkti allt svo vel, örnefni
og fólk. Þar var gaman að kynnast
því öllu með honum. Og þá á ég
ónefnt þegar við vorum að atast í
tryppum og stóði, þar sem ánægjan
varð oft algjör.
Það er góð kennd að eiga ljúfar
minningar. Þakklætið er næst
trúnni, tengslunum við þann Drott-
in, sem allt gott gefur. Það talaði Óli
oft um. Líka þegar lífið var í fangið.
Hann var glaður í trúnni, sem dugði
honum þegar hann missti Önnu
langt um aldur fram. Það skipti öllu
þá að geta horft fram til eilífa lífsins
hjá Drottni þegar við verðum þar
sem hinn upprisni frelsari okkar er.
Það vil ég í þakklætinu gera nú og
hlakka til þess að eiga þar í vænd-
um langar spjallstundir um kirkju-
starfið, um djúpa guðfræði, – já, og
um hesta. Guð blessi minningu
skörungsins og góðs vinar.
Valgeir Ástráðsson.
Fallinn er frá kær vinur og félagi,
sr. Guðmundur Óli Ólafsson. Hann
lagðist til svefns á föstudagskvöld
og fékk það ljúfa andlát að vakna
ekki aftur til þessa lífs.
Við mæðgurnar höfum notið
þeirra forréttinda að fá að njóta
samvista við Óla í gegnum okkar
sameiginlega áhugamál, hesta-
mennsku. Ófáar ferðir hafa verið
farnar fyrst í Skálholt til Önnu
frænku okkar og Óla og síðar í
Reykjanes til að umgangast hross-
in.
Óli var höfðingi heim að sækja,
reiddi fram veislukost við hvert
tækifæri. Hann var afskaplega um-
burðarlyndur við okkur og reyndi
eftir megni að koma til móts við
þarfir okkar og óskir. Oft fengum
við að gista á loftinu og síðan var
dögunum eytt í ýmis konar umstang
í kringum hross og útreiðar. Áður
fyrr fékk ég að njóta samvista við
Óla og Önnu frænku, ásamt sveit-
ungum þeirra í þessu sameiginlega
áhugamáli, hestamennskunni. Þær
ferðir voru dýrmæt reynsla fyrir
unglingsstelpu, sem lærði mikið í
hestamennsku og margt um landið
og náttúru þess. Síðari árin dró Óli
sig út úr ferðum, enda heilsan farin
að gefa sig, en hann leitaði allra
ráða til að taka þátt í undirbúningi
þeirra og framkvæmd.
Óli var hafsjór af fróðleik. Hann
hafði næmt auga fyrir kynlegum
kvistum samfélagsins, og eru fáir
sem leika eftir hnyttnar lýsingar
hans bæði í orði og myndum, enda
góður teiknari. Ósjaldan enduðu er-
ilsamir dagar eftir hestastúss yfir
kvöldkaffi, þar sem Óli lét gamminn
geisa um hesta og menn og hló svo
manna mest að eigin frásögnum.
Við mæðgurnar eigum ljúfar
minningar um Óla „frænda“ í
Reykjanesi eins og við kölluðum
hann, enda átti hann sess með afa-
og ömmusystkininum. Við samgleðj-
umst honum að hafa nú loks komist
í faðm Önnu sinnar, en vitum að
hann mun áfram verða með okkur í
anda í hestamennskunni.
Takk fyrir okkur.
Þorbjörg, Katrín, Sigrún
og Þórhildur.
Kveðja frá Sumartónleikum
í Skálholtskirkju
Sr. Guðmundur Óli Ólafsson
fagnaði þegar í upphafi stofnun
Sumartónleika í Skálholtskirkju ár-
ið 1975. Hann stóð alla tíð að baki
þeim af heilum hug, og veitti liðsinni
eins og framast var kostur til ævi-
loka. Á stofnfundi Hollvinafélags
Sumartónleika sl. haust var hann
gerður að heiðursfélaga. Sr. Guð-
mundur og Anna eiginkona hans
lögðu mikla rækt við tónlistarstarf í
Skálholtskirkju allt frá vígslu henn-
ar, og stjórnaði Anna m.a. tónlistar-
starfi barna í árafjöld á meðan
starfskrafta hennar naut við. Fyrsta
áratuginn í starfi sr. Guðmundar við
Skálholtskirkju lagði þáverandi
Söngmálastjóri, Róbert A. Ott-
ósson, sönglífi kirkjunnar lið. Sr.
Guðmundur átti þess kost, sem ung-
ur maður við nám í Þýskalandi, að
sækja tónleika reglulega þar sem
hann tók ástfóstri við tónlist bar-
okktímans og þá sérstaklega Jó-
hanns Sebastians Bachs. Hann sá
fyrir sér að tónlistarlíf í Skálholti
gæti með liðsinni Róberts þróast í
átt að þeim gæðum sem hann hafði
kynnst í Þýskalandi. Það voru því
mikil vonbrigði þegar hann lést
langt fyrir aldur fram. En það liðu
ekki margir mánuðir þar til ungur
semballeikari gaf sig fram og vildi
stofna tónlistarhátíð í Skálholts-
kirkju. Þetta var Helga Ingólfsdótt-
ir.
Sr. Guðmundur og Anna lögðu
gríðarlega rækt við Sumartón-
leikana. Þau mættu á hverja einustu
tónleika, en aðrir tónleikagestir
voru oft ekki margir í byrjun. En
þau vissu vel að það tekur áratugi
að byggja upp slíka starfsemi og
stóðu fast við bak Helgu þegar í
móti blés og úrtöluraddir hljómuðu.
Sr. Guðmundur stóð að kaupum á
kammerorgeli til tónlistarstarfsins í
Skálholti til minningar um konu
sína og lagði í fyrstu fram fé til
kaupa á sembal. Lengi vel, bæði á
meðan Önnu naut við og í nokkur ár
eftir það, var haldið veglegt boð á
prestssetrinu fyrir flytjendur og
gesti Sumartónleika hvern einasta
sunnudag sem hátíðin stóð yfir. Það
er ekki síst fyrir þessa þrautseigju,
kærleika og óbilandi trú þeirra
hjóna á mátt tónlistarinnar, sem
Sumartónleikar eru orðnir eftirsótt
hátíð meðal flytjenda á alþjóða-
mælikvarða og fastur liður hjá
þorra tónlistarunnenda landsins.
Sumartónleikar vilja þakka fyrir
áratuga samstarf og senda ættingj-
um og vinum sr. Guðmundar inni-
legustu samúðarkveðjur.
F.h. Sumartónleika
í Skálholtskirkju,
Sigurður Halldórsson.
Okkur langar að minnast séra
Guðmundar Óla Ólafssonar, sem
var okkur andlegur faðir, og konu
hans Önnu Magnúsdóttur því annað
þessara hjóna er ekki hægt að nefna
án þess að minnast hins. Við vorum
ósköp lítil, tíu ára kríli sem send
vorum í heimavistarskóla fyrir
hálfri öld. Fæst okkar höfðu nokkru
sinni að heiman farið og því var
kvíðinn mikill. Við vissum ekkert
hvað skóli var eða hvað biði okkar
þar. En mikil var gleðin þegar við
komumst að því að prestshjónin
ungu á Torfastöðum kenndu bæði
við skólann.
Þau voru það sem í dag kallast
stuðningsforeldrar, komu að morgni
til að kenna ásamt skólastjóranum,
voru með okkur allan daginn, fóru
síðan heim að sinna gegningum og
komu stundum aftur og höfðu
kvöldvöku og fóru í leiki með okkur.
Þannig leiddu þessi góðu hjón
okkur næstu fjögur árin.
Fermingarfræðslan hjá séra Guð-
mundi var einstaklega skemmtileg,
allt mögulegt var til umræðu og
hann teiknaði skýringarmyndir á
töfluna máli sínu til áréttunar.
Mikið vildum við annars eiga öll
þau listaverk sem séra Guðmundur
teiknaði á töfluna í skólastofunni
okkar, fyrir jólin var þar helgimynd
sem við urðum að stroka út eftir
áramót. Margar fleiri myndir mun-
um við sem sárt var að sjá hverfa,
en eins og svo mörgum listrænum
er tamt fannst prestinum þetta ekk-
ert merkilegt.
Öll þökkum við fyrir hátíðlegan
fermingardag sem endurtekinn var
fjörutíu árum seinna á Torfastöðum,
báða þessa daga var veðrið bjart og
gott, en seinni fermingarræðan var
með léttari blæ og ekki laust við að
presturinn stríddi okkur dálítið fyr-
ir þetta uppátæki og hafði við orð að
réttast væri að athuga hvað við
myndum af fræðunum eftir öll þessi
ár. Mörg minnumst við brúðkaups
okkar og skírnar barna okkar,
ferminga þeirra og brúðkaupa,
einnig skírnar barnabarna.
Það er varla algengt að prestur
starfi 42 ár í sömu sókn en það gerði
Guðmundur Óli.
Á erfiðum stundum er það ómet-
anlegt að hafa prest sem þekkir
fólkið og sögu þess.
Með innilegu þakklæti fyrir sam-
veruna öll þessi ár kveðjum við og
óskum
Guðmundi Óla góðrar heimkomu.
Fermingarhópurinn 1961.