Morgunblaðið - 05.12.2007, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER 2007 9
FRÉTTIR
Eftir Jóhönnu Maríu Vilhelmsdóttur
jmv@mbl.is
ILLA stöddu fólki hefur fjölgað
mikið í samfélaginu og hópurinn er
einnig að breytast, að sögn Ragn-
hildar G. Guðmundsdóttur, for-
manns Mæðrastyrksnefndar
Reykjavíkur, og Vilborgar Odds-
dóttur, félagsráðgjafa hjá Hjálp-
arstarfi kirkjunnar.
„Það er alltaf fjölgun á milli ára á
þeim sem þurfa aðstoð, en mér
finnst mest áberandi í ár hversu
mikið hópurinn er að breytast. Þeir
verst settu sitja nú eftir og bilið í
samfélaginu er að breikka,“ segir
Vilborg Oddsdóttir um reynslu sína
af fátækt á Íslandi.
Hún segir jafnframt að sálræni
þátturinn sé orðinn miklu stærri en
hann var áður. „Tilfinningaleg fá-
tækt er að aukast, þeir sem búa við
lökustu kjörin upplifa sig svo van-
máttuga, því velmegunin er auglýst
upp í samfélaginu og kröfurnar
orðnar svo gífurlegar. Það þarf svo
mikið til að geta verið gildur í sam-
félaginu, farsíma, merkjavöru, net-
tengingu o.s.frv. og fjölskyldurnar
sem koma til okkar eiga varla eftir
fyrir mat þegar þeim kröfum hefur
verið sinnt,“ segir hún.
Ragnhildur G. Guðmundsdóttir
hjá Mæðrastyrksnefnd segir hópinn
sem leiti til þeirra hafa stækkað ört
og þær hafi tekið eftir stórum kipp
nú í haust. „Hingað koma öryrkjar,
einstæðir karlmenn og konur, stór-
ar fjölskyldur og bara öll flóran.
Lífsgæðakapphlaupið er orðið svo
strembið að sífellt fleiri missa fót-
anna. Það er svo skrítið að þegar
velmegunin er mikil, þá er örbirgð-
in líka mikil, það er okkar sýn á
þetta samfélag.“
Ragnhildur segir áberandi
hversu félagsleg samstaða hafi
minnkað á Íslandi, það sé eins og
enginn sé á bakvið marga þá sem
leiti til nefndarinnar, þeir séu illa
settir félagslega og andlega. „Svo
er greinilegt af því hvernig fjölgar
hjá okkur í lok mánaðar að launin
duga ekki. Fólk lifir ekki á lægstu
laununum í þessu samfélagi,“ segir
Ragnhildur.
Sálrænn þáttur fátæktar
GUNNAR Svavarsson, formaður
fjárlaganefndar Alþingis, segir að
samkvæmt upplýsingum frá heil-
brigðisráðuneyti frá því í byrjun
október renni þjónustusamningur
við SÁÁ út í árslok og „vel fyrir
þann tíma þurfi að hefja viðræður
um hvort og með hvaða hætti verði
framhald á þjónustukaupum milli
aðila“. Þetta segir Gunnar m.a. um
gagnrýni Þórarins Tyrfingssonar,
yfirlæknis á Vogi, í Morgunblaðinu í
gær, um að samkvæmt frumvarpi til
fjárlaga eigi SÁÁ að fá sömu upp-
hæð og árið 2005, 170 milljónum
minna en þurfi til að reka SÁÁ á
næsta ári. SÁÁ fær samkvæmt
frumvarpinu 602 milljónir króna til
reksturs síns.
Gunnar segir að í ljósi þess að
samningaviðræður ráðuneytisins og
SÁÁ standi nú yfir geti fjárlaga-
nefndin ekki tekið fram fyrir hend-
urnar á heilbrigðisráðuneytinu
varðandi fjárveitingar, „enda er það
hlutverk ráðuneytisins miðað við
þessar yfirlýsingar að ganga frá
þeim samningum“, segir Gunnar.
Hann segir það hafa komið fram í
ræðu sinni um fjárlagafrumvaprið á
Alþingi að von sín væri að viðræðum
ráðuneytis og SÁÁ yrði lokið milli
annarrar og þriðju umræðu fjár-
laga, „enda hefði ráðuneytið lýst því
yfir að það þyrfti
að vera búið að
ljúka þessari
samningsgerð vel
fyrir árslok og
það eru einungis
25 dagar til árs-
loka“.
Gunnar segir
upphæðina í fjár-
lagafrumvarpinu
byggjast á núverandi samningi.
Spurður hver staðan verði náist
samningar ekki svarar Gunnar: „Við
skulum horfa til þess sem hefur ver-
ið sagt, að viðræðunum þurfi að
ljúka fyrir árslok. Ég lít svo á að
það eigi að vera ekki einum degi
fyrir árslok heldur nokkrum.“
– Þannig að þegar samningar
verða í höfn verður upphæð til SÁÁ
í fjárlögum endurskoðuð?
„Við horfum auðvitað til þess að
skoða þá samninga sem ráðuneytið
er að vinna að á grundvelli nýrra
forsendna,“ segir Gunnar. „Menn
gera sér grein fyrir því, eins og hef-
ur komið fram hjá SÁÁ og ráðu-
neytinu, að það er fjárvöntun og að
það þurfi síðan hugsanlega að
styrkja rekstrargrunninn. Það er
hins vegar ráðuneytisins að fara
fram með þjónustusamninginn en
ekki fjárlaganefndarinnar.“
Beðið samn-
ings við SÁÁ
Gunnar Svavarsson
„ÞAÐ er eiginlega ekkert nýtt í
þessu máli. Það er bara þannig að
þetta minnisblað stendur,“ sagði
Þórarinn Tyrfingsson, yfirlæknir á
Vogi, að loknum samningafundi
milli SÁÁ og samninganefndar
heilbrigðisráðuneytisins í gær.
Næsti samningafundur hefur verið
boðaður í næstu viku.
Þjónustusamningur SÁÁ við
ríkið rennur út um áramót. Engin
ný samningsdrög hafa enn verið
lögð fram í viðræðunum, að sögn
Þórarins, en formaður samninga-
nefndarinnar lagði nýverið fram á
fundi samningsaðila minnisblað
um greiðsluþátttöku Trygg-
ingastofnunar ríkisins vegna
áfengis- og vímuefnameðferðar.
Samkvæmt því þurfa sjúklingar
sem sækja slíka meðferð m.a. að
fá tilvísun frá lækni.
„Ég upplifi þetta fyrst og
fremst þannig að vandinn sé mikill
og ég sé enga lausn í bráð,“ segir
Þórarinn. „En það getur vel verið
að það sé hægt að ljúka þessu á
nokkrum vikum.“
Bíður skýringa á minnisblaði
Þórarinn hafði vonast til að fá
skýringar á innihaldi minnisblaðs-
ins á fundinum, m.a. hvað útfærsla
þess mundi kosta. „En við erum
engu nær í sjálfu sér,“ sagði Þór-
arinn. „Við fengum engar skýr-
ingar aðrar en þær að það þyrfti
að uppfylla þessi skilyrði sem
þarna eru fram sett í minn-
ispunktunum, sem segja þá hvern-
ig menn þurfa að bera sig að við
að komast í meðferð og hvernig
menn þurfa að bera sig að við að
fá greitt frá Tryggingastofnun
fyrir þá meðferð sem þeir eru að
veita,“ segir Þórarinn.
Að sögn Steingríms Ara Ara-
sonar, formanns samninganefndar
heilbrigðisráðherra, lýsir minn-
isblaðið aðeins möguleikum sem
eru í stöðunni. „En það eru fleiri
möguleikar sem er verið að ræða
og skoða,“ segir Steingrímur þeg-
ar hann er spurður hvort minn-
isblaðið sé grunnur að nýjum
samningi. „Í raun er ekkert um
málið að segja að okkar hálfu, fyrr
en það eru komnar niðurstöður í
þessar viðræður,“ segir Stein-
grímur og tekur fram að stefnt sé
að því að klára samninga fyrir
áramót. „Það ræðst væntanlega á
næstu dögum hvaða leið menn
ákveða að fara.“
En komi nýr samningur til með
að byggjast á minnisblaðinu mun
það þá fela í sér auknar álögur
fyrir sjúklinga? „Það er alveg
ótímabært að fara að ræða út-
færslur á einstökum leiðum. Það
liggur bara fyrir að menn hafa
velt upp ýmsum leiðum og áður en
menn eru búnir að koma sér niður
á leið sem á að fara þá er ekki
vert að ræða við fjölmiðla um mál-
ið,“ segir Steingrímur.
„Þetta minnis-
blað stendur“
Þórarinn
Tyrfingsson
Steingrímur
Ari Arason
Opið virka daga frá kl. 10-18 laugardaga frá kl. 10-16
• Engjateigur 5
• Sími 581 2141
Ný sending
af sparibuxum
Opið kl. 10-18, laugard. kl. 11-16
Afmæli
Verslunin
20 ára
Af því tilefni veitum við
20% afslátt af öllum
BRANDTEX vörum
til 8. des. nk.
Nýbýlavegi 12, Kóp. • Sími 554 4433
M
bl
94
17
57
UNDANFARIN ár hefur Jóhannes
Jónsson, forstjóri Bónuss, fært fé-
lagasamtökum sem helga sig aðstoð
við bágstadda jólaglaðning. Ekki var
undantekning á því í ár og færði Jó-
hannes Mæðrastyrksnefndum
Reykjavíkur, Hafnarfjarðar, Kópa-
vogs og Akureyrar, auk Hjálpar-
starfs kirkjunnar, jólaglaðning að
verðmæti 25 milljónir króna í versl-
un Bónuss í Garðabæ í gær.
Jólaglaðningurinn er í formi inn-
eignarkorta, að upphæð 5.000 krón-
ur hvert. Kortin eru rafræn og því
ekki þörf á inneignarnótum eins og
verið hefur, heldur eru þau notuð
eins og debetkort.
Við afhendinguna sagði Jóhannes
það skyldu kaupmanna sem notið
hefðu velgengni, eins og búðir Bón-
uss hefðu gert, að gefa af hagnaðin-
um aftur til samfélagsins. Hann
sagðist vona að gjöfin gleddi sem
flesta fyrir jólin og að forsvarsmenn
Bónuss væru sér fyllilega meðvit-
andi um að ekkert fengist ef ekki
væri líka gefið.
Samvinna
Hjálparstarf kirkjunnar og
Mæðrastyrksnefnd Reykjavíkur
standa sameiginlega að jólaaðstoð-
inni í annað sinn í ár, þar sem reynsl-
an var mjög góð frá því í fyrra.
Kortin frá Bónusi eru hluti aðstoð-
arinnar, sem annars felst fyrst og
fremst í matvælum.
Hægt er að sækja um aðstoð hjá
Mæðrastyrksnefnd Reykjavíkur
dagana 6. og 12. desember nk. frá 10-
16 og hjá Hjálparstarfi kirkjunnar
10. og 11. desember nk. frá kl. 11-12
og 14-16.
Úthlutunin hefst 18. desember og
verður í Sætúni 8, gamla Ó. Johnson
& Kaaber-húsinu.
Gert er ráð fyrir að þeir sem á
stuðningi þurfa að halda fyrir þessi
jól skipti þúsundum.
Félagasamtök fá
25 milljóna jólagjöf
„Skylda kaup-
manna að gefa til
samfélagsins“
Morgunblaðið/Sverrir
Glaðningur Sigurfljóð Skúladóttir, formaður Mæðrastyrksnefndar Kópa-
vogs, tekur við jólaglaðningi frá Jóhannesi Jónssyni.