Morgunblaðið - 05.12.2007, Blaðsíða 31
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER 2007 31
Í HAUST hefur Lesbók Morg-
unblaðsins birt fróðlegar greinar
um Tónlistarhúsið í
Reykjavík. Aðallega
hefur verið fjallað
um bygginguna
sjálfa, arkitektúrinn
og tæknilegar lausn-
ir. Bullandi gangur
er nú við smíði húss-
ins, sem er byrjað að
gægjast upp úr gríð-
arstórum grunninum
og er það sannkallað
gleðiefni. En þótt
húsið verði án efa
hið glæsilegasta og
muni setja mikinn
svip á miðbæ
Reykjavíkur í sindr-
andi glerkápu sinni,
þá er alls ekki minna
um vert að vel og
vandlega verði haldið
utan um þá listrænu
starfsemi, sem í hús-
inu á að verða, af því
að það er í listinni,
sem bæði sál og
hjarta hússins munu
liggja – hvað sem
segja má um hið
glæsta ytra byrði.
Undarlega lítið hefur þó verið
rætt um það hvernig staðið verður
að listrænni stjórnun og stefnu-
mótun Tónlistarhússins. Þetta er
áhyggjuefni því listræn stefnumót-
un og framkvæmd hennar tekur
langan tíma og er skapandi vinna í
sjálfu sér. Listrænn stjórnandi
Tónlistarhússins þarf að móta list-
ræna stefnu í samráði við fjölda
aðila og hafa góðan fyrirvara til að
standa að ráðningu margra lista-
manna og jafnvel heilu hljómsveit-
anna innan lands sem utan. Það
eru aðeins tvö ár
þangað til salir Tón-
listarhússins verða
opnaðir, en tvö ár eru
ekki langur tími fyrir
listræna stefnumótun;
3-5 ár eru talin hæfi-
leg annars staðar. Í
nýlegri grein í Les-
bókinni kemur fram að
listrænn stjórnandi
hafi enn ekki verið
ráðinn að húsinu, en
svo virðist sem erlend-
ur umboðsmaður tón-
listarmanna hafi til
þessa aðallega verið
hafður með í ráðum.
Af augljósum ástæð-
um, m.a. vegna hugs-
anlegra hagsmuna-
tengsla, er
óviðeigandi að slíkur
aðili ráði för.
Eins og fyrr segir
þarf undirbúningur
við listræna stjórn og
stefnumótun Tónlist-
arhússins að hefjast
ekki seinna en nú
þegar. Hér með er skorað á þá að-
ila sem að Tónlistarhúsinu standa
– menntamálaráðuneyti, borg-
arstjórn og væntanlega rekstr-
araðila hússins – að upplýsa
hvernig staðið verður að þessum
málum.
Listræn stjórn
Tónlistarhússins
Árni Tómas Ragnarsson skrifar
um mikilvægi listrænnar
stjórnunar nýs tónlistarhúss
Árni Tómas
Ragnarsson
»Undirbún-ingur við
listræna stjórn
og stefnumótun
Tónlistarhúss-
ins þarf að hefj-
ast ekki seinna
en nú þegar.
Höfundur er læknir.
OFT kemur það fram að Styrmir
Gunnarsson, ritstjóri Morgunblaðs-
ins, er innvígður og innmúraður í rað-
ir Sjálfstæðisflokksins. Staksteinar
eru skemmtilegur vettvangur rit-
stjórans, þar lemur
hann okkur hina ófor-
betranlegu í hausinn ef
við komum í hlaðið á
Valhöll og gagnrýnum
búskapinn þar. Sér-
staklega finnst und-
irrituðum athyglisvert
að ritstjórinn grípur til
varna í hvert sinn sem
einhver vogar sér að
gagnrýna forsætisráð-
herra og efnahags-
stjórn Geirs H.
Haarde.
Stundum finnst mér
að ritstjórinn beri móðurlegar tilfinn-
ingar til ráðherrans enda var hann
ungur blaðamaður starfandi á Morg-
unblaðinu. Svo snefsinn er ritstjórinn
að stundum sést hann ekki fyrir. Í
Staksteinum mánudagsins síðasta
telur hann undirritaðan ekki nógu vel
að sér í pólitískri sögu
lands og þjóðar. Hvers
vegna skyldi það nú vera
vegna þess að ég taldi að
ástandinu á landinu
svipaði nokkuð til þess
sem var uppi í rík-
isstjórn Þorsteins Páls-
sonar sem sprakk í
beinni útsendingu 1988.
Ríkisstjórn Þorsteins
sprakk einfaldlega af
þeirri ástæðu að efna-
hagsmálin reyndust
henni ofviða. Þá var tek-
ist á um svokallaða nið-
urfærsluleið, um hana náðist ekki sátt
við ASÍ og marga fleiri. Almælt var á
þessum tíma að innan Sjálfstæð-
isflokksins næðist ekki samstaða um
neitt nema aðgerðarleysi. Hin ástæð-
an sem Styrmir nefnir kann einnig að
hafa vegið nokkuð að þrír sterkir og
skapríkir stjórnmálaforingjar næðu
illa saman á þessum tíma.
Geir á gula spjaldið
Í minni grein í sunnudagsblaði
Morgunblaðsins fór ég yfir þann ein-
staka árangur Íslands að hampa gull-
inu í úttekt lífsgæða hjá Þróun-
arstofnun SÞ fyrir árið 2005.
Ennfremur brýndi ég ríkisstjórnina
til að sækja fram og vinna markvisst
að efnahagslegu öryggi landsins. Inn-
lendar og erlendar eftirlitsstofnanir
hafa varað forsætisráðherra við vax-
andi verðbólgu og þenslu í samfélag-
inu. Það þýðir ekkert að berja hausn-
um við steininn þegar Standard og
Poors setur fram álit sitt í sömu veru
hefur Seðlabankinn talað í sumar.
Ríkisstjórnin gerði ekkert til að
stemma stigu við þenslu, því hefur
Seðlabanki einn orðið að beita stýri-
vaxtahækkunum með þeim afleið-
ingum að þrengir mjög að skuldugu
ungu fólki og fyrirtækjum, ekki síst í
útflutningi, sem sigla inn í vaxandi
erfiðleika.
Báðir stjórnarflokkarnir hafa verið
værukærir og mörgum finnst stjórn-
unarstíll Geirs H. Haarde daufgerð-
ur. Fjárlögin ýta undir áframhald-
andi þenslu. Kjarasamningar eru
lausir, átök á vinnumarkaði væru
mikið áfall ofan í þanið þjóðfélag.
Ráðherrar Samfylkingarinnar eru yf-
irlýsingaglaðir um allt milli himins og
jarðar. Sá reyndar að Morgunblaðið
hafði smááhyggjur fyrir nokkru.
Sjálfur hvatti ég forsætisráðherra til
að grípa, strax í sumar, til efnahags-
legra aðgerða í þá veru sem gert var
1999 og 2003. Ekkert svar, ekkert
svar. Ísland þarf á nýrri þjóðarsátt að
halda við núverandi aðstæður.
Við framsóknarmenn viljum varð-
veita efnahagslegt góðæri á Íslandi
og munum því áfram berja á dyr og
glugga í Valhöll í þeirri von að for-
sætisráðherra Geir H. Haarde vakni.
Móðurlegar tilfinn-
ingar ritstjórans
Guðni Ágústsson gerir at-
hugasemdir við Staksteina
Guðni Ágústsson
» Svo snefsinn er rit-stjórinn að stundum
sést hann ekki fyrir.
Höfundur er alþingismaður og for-
maður Framsóknarflokksins.
FRÉTTIR hafa borist af húsnæð-
ismálum öryrkja. Hússtjórn Ör-
yrkjabandalags Íslands (ÖBÍ) hefur
selt húsnæðið í Fannborg 1 í Kópa-
vogi, alls 43 íbúðir. Ekki eru teknir
nýir leigjendur inn í Hátún 10, en á
þriðja hundrað manns
er á biðlista. Hús-
stjórnin hefur ákveðið
að breyta íbúðum og
freista þess að leigja
þær öðrum en ör-
yrkjum.
Þessi heimili öryrkja
hafa svo sem verið í
umræðunni áður, for-
ystumenn sjúklinga-
samtaka og ÖBÍ hafa
áður lýst því yfir að
þarna sé „gettó“, þetta
sé tímaskekkja, fatlaðir
eigi rétt á að búa innan
um ófatlaða en ekki stí-
aðir af eins og annars
flokks íbúar. Að mörgu
leyti get ég tekið undir
þetta. Að margir búi
saman með fjölþætt
vandamál kallar á góð-
an stuðning og marg-
þætta þjónustu. Á því
hefur verið brotalöm.
Auk þess miðast húsnæðið oft ekki
við nútímaþarfir.
En þessi vinnubrögð einkennast
af hroka, fordómum og virðing-
arleysi. Það er verið að tala um
heimili fólks og mörgum líkar vel að
búa þarna. Þetta er alla vega betra
en að vera á götunni eins og er hlut-
skipti alltof margra. Það er særandi
þegar rætt er í fjölmiðlum að það
eigi að selja húsnæði manns og eng-
inn hefur sagt hvert maður eigi að
flytja eða hverjir komi til með að
flytja í stigaganginn? Hvernig verð-
ur þetta? Aðgát skal höfð í nærveru
sálar.
Hvernig þætti þeim sem þetta
ræða ef bankinn eða Íbúðalánasjóð-
ur tæki upp á því að ræða húsnæðis-
mál þeirra á opinberum vettvangi,
lýsa yfir væntanlegri sölu á hús-
næði, hafa skoðanir á þeim eins og
það kæmi þeim ekki við? Skyldi ekki
vera borið við friðhelgi einkalífs,
mannréttindabrotum og öðru í þeim
stíl. Og hvar eru hags-
munasamtök sjúk-
linga, finnst mönnum
þar þessi vinnubrögð
eðlileg?
Það er ákveðið að
selja, það rætt í fjöl-
miðlum og síðan talað
við íbúana, svona til að
róa þá pínulítið. En
mörgum er ekki rótt,
kvíði og óöryggi gagn-
vart framtíðinni gera
vart við sig. Það er
staðreynd, jafnmikil
staðreynd og að ekk-
ert samráð hefur verið
við þá sem málið snýst
um og að annað hús-
næði er ekki í augsýn.
Menn hafa jafnvel tal-
að um aðför að fötl-
uðum.
Þess má geta að
ekki er enn búið að
ráðstafa nema litlum
hluta af svokölluðum símapeningum
(einum og hálfum milljarði af sölu
Símans) sem áttu að fara m.a. í hús-
næðismál geðfatlaðra. Hlutirnir
gerast ekki hratt í þessum mála-
flokki. Húsnæðismál fatlaðra eru á
höndum margra aðila, stefnan er að
þeir eigi að blandast hinum ófötluðu
í þjóðfélaginu og eiga þar jafnan
rétt og sess. Um það er ekki ágrein-
ingur, hins vegar verða ákvarðanir
er varða líf fólks að byggjast á sam-
ráði, samhæfingu og virðingu. Ann-
að er tímaskekkja.
Húsnæði til sölu
Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
um húsnæðismál öryrkja
Guðbjörg Sveinsdóttir
»En þessivinnubrögð
einkennast af
hroka, for-
dómum og virð-
ingarleysi.
Höfundur er geðhjúkrunarfræðingur.
SAMSTARFSHÓPURINN ,,All-
ar heimsins konur“ sem er mynd-
aður af konum frá ólíkum sam-
tökum með mikinn
áhuga og vilja til að
vinna að velferð
kvenna og þá sér-
staklega kvenna af er-
lendum uppruna hefur
í samvinnu við Rauða
kross Íslands sett af
stað verkefni sem nú
hefur hafið göngu
sína.
Verkefni sem kallað
er ,,Félagsvinir –
Mentor er málið“ og
er það til húsa hjá
Rauða krossinum í
Garðabæ. Með verk-
efninu er ætlunin að fá saman er-
lenda konu og íslenska konu eða er-
lenda konu sem hefur búið hér
lengi til að mynda tengsl þannig að
báðar hafi gagn og gaman af en
hugmyndin er fengin af reynslu
sambærilegs verkefnis í Danmörku.
Með verkefninu er leitast við að
opna íslenskt samfélag fyrir er-
lenda félaganum með samtölum og
samskiptum. Framandi samfélag og
nýtt tungumál er mikil hindrun fyr-
ir fólk sem flyst til Íslands. Ís-
lenskunámið er mörgum erfitt og fá
margir alltof litla möguleika til að
þjálfa sig í málinu en það má gera í
slíku sambandi.
Á hinum Norð-
urlöndunum er tíma-
fjöldi í kennslu á
tungumáli viðkomandi
lands mun lengri og
eftirfylgd meiri. Ein-
kenni hópsins sem flyt-
ur til Íslands er sér-
stakt vegna þess hve
atvinnuþátttakan er
mikil. Íslenskur vinnu-
markaður og upplýs-
ingar um samskipti á
vinnustöðum eru hluti
af því sem gott getur
verið að miðla til er-
lendu kvennanna sem
fara í mentor-mentees samband.
Litið er á sambandið sem félagslegt
tengslanet og á jafnréttisgrundvelli.
Ætla má að slíkt verkefni verði
með tímanum líka mikil forvörn
gegn allskonar misrétti þar sem
þekking á samfélaginu og rétt-
arstöðu verður konum mun að-
gengilegri með sambandi af þessum
toga.
Reynsla Dana er góð af þessu
verkefni og hefur það hlotið margar
viðurkenningar og talið að það opni
dyrnar að samfélaginu og gefi báð-
um aðilum mikilvæga reynslu og
þekkingu í mannlegum samskiptum
og menningarlegum viðhorfum.
Leitað er að fólki víða og standa nú
yfir heimsóknir á fjölmenning-
arlega vinnustaði til að finna þá
sem vilja komast í slíkt samband.
Við hvetjum áhugasama að hafa
samband við Ásu hjá Rauða kross-
inum í Garðabæ bæði ef fólk hefur
áhuga á að verða mentor eða men-
tee. Netfangið er asa@redcross.is
Verkefnið er tilraunaverkefni til
tveggja ára en bundnar eru vonir
við að það haldi áfram enda eru
viðtökurnar nú þegar mjög jákvæð-
ar og nokkrir komnir af stað sem
mentor-mentee – félagsvinir.
Félagsvinir – Mentor er málið
Þórunn H. Sveinbjörnsdóttir
skrifar í tilefni af 16 daga átaki
gegn kynbundnu ofbeldi
»Með verkefninu erleitast við að opna ís-
lenskt samfélag fyrir er-
lenda félaganum með
samtölum og sam-
skiptum
Þórunn H. Sveinbjörns-
dóttir
Höfundur er í fagstjórn verkefnisins.
1. Meiri virkni.
2. Mun meiri andoxunarefni.
3. Minni líkur á aukaverkunum.
4. Meiri stöðugleiki og mun lengra geymsluþol eða 10 ár
samanborið við 3ja ára geymsluþol hvíts ginsengs.
!
" #
$ # $
%
# &
% ' ( ) www.ginseng.is