Morgunblaðið - 05.01.2008, Qupperneq 18

18 LAUGARDAGUR 5. JANÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
SÝNING Guðnýjar Rósu Ingi-
marsdóttur, sem opnuð var í
Suðsuðvestur í lok nóvember,
hefur verið framlengd til 13.
janúar. Sýningin sam-
anstendur af hljóðverki og
teikningum. Teikningarnar eru
unnar með ólíkum efnum og
aðferðum, ýmist á pappír eða
þær eru skornar út beint á
vegg. Líta má á teikningarnar
sem endurvinnslu á þeim sjálf-
um þar sem grunnur þeirra er oft verk frá náms-
árum Guðnýjar Rósu. Suðsuðvestur er lokað á
virkum dögum en opið um helgar laugardaga og
sunnudaga frá kl. 13-17.30
Myndlist
Endurunnar
teikningar
Verk eftir
Guðný Rósu.
FYRSTU tónleikar Ghostigital
og Finnboga Péturssonar síð-
an geisladiskurinn Radium
kom út í haust fara fram á
skemmtistaðnum Sirkus við
Klapparstíg í kvöld. Radium er
útvarpstónleikaverk sem var
flutt á Listahátíð síðasta vor í
Listasafni Íslands og síðar
endurflutt á Vatnsenda af
Rondo og Rás 1. Upptaka af
tónleikunum var síðan klippt til
og búin til útgáfu. Nú munu þeir Finnbogi og Gho-
stigital loksins halda tónleika á Sirkus en senn líð-
ur að því að staðurinn víki eða í byrjun febrúar.
Tónleikarnir hefjast kl. 22.
Tónlist
Finnbogi Pétursson
og Ghostigital
Birgir Örn
Thoroddsen
ÁRLEGUR jólagerningur
myndlistarmannanna Ragnars
Kjartanssonar og Ásmundar
Ásmundssonar verður í Ný-
listasafninu á morgun, sunnu-
daginn 6. janúar.
Ragnar og Ásmundur hafa
það fyrir sið að koma fram á
þrettándanum með jólagerning
þar sem þeir bregða sér í hlut-
verk Kertasníkis og Bjúgnak-
rækis á listrænan hátt við mis-
munandi aðstæður. Listunnendur eru hvattir til
að mæta og taka börnin sín með. Húsið opnað kl.
21 og gjörningurinn hefst stuttu síðar. Ný-
listasafnið er á Laugavegi 26.
Myndlist
Jólagerningur
í Nýlistasafninu
Ónefndur
jólasveinn.
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
RÚSSNESKA mezzósópransöng-
konan Irina Romyschevskaya, sem
gladdi gesti Salarins með söng sín-
um í haust, er komin aftur til lands-
ins og syngur á tónleikum í Salnum
í dag kl. 17 ásamt Sigrúnu Hjálm-
týsdóttur og Jónasi Ingimund-
arsyni. Romyschevskaya þykir
feiknagóð og hefur komist í fremstu
röð í heimalandi sínu. Sjálf gerir
hún lítið úr hrósi og lofi, og segir
röddina sína ekki enn nógu þrosk-
aða og mikla fyrir rússnesku
mezzósópranhlutverkin. Rossini og
Mozart henti henni betur sem
stendur. „Í september söng ég ein-
söngstónleika hér, en nú langar mig
að syngja óperutónlist með ykkar
frægu og yndislegu Diddú – ég held
að allir hljóti að elska hana. Við ætl-
um að syngja nokkra dúetta saman
með vini okkar Jónasi, en líka aríur
hvor um sig. Því miður syngjum við
enga rússneska dúetta – það hefði
verið of erfitt fyrir Diddú að und-
irbúa það. En kannski við gerum
það bara næst, því við eigum svo
marga fallega dúetta; eftir Tsjaí-
kovskí, Rakhmaninov, Mússorgskí
og fleiri. Annars er efnisskráin fjöl-
breytt hjá okkur, og frekar létt –
hentar vel um áramót,“ segir Irina
Romyschevskaya, með sínum þykka
og fallega rússneska hreim. Ég spyr
hana um málið, hvort rússneska sé
gott söngmál, og hvað það sé, sem
geri hana svona sérstaka. Ég spyr
hana hvernig söngvari eins og landi
hennar Dimitri Hvorostovsky, sem
söng á Listahátíð í vor, fari að því
að leggja álög á fólk, töfra það
stjarft af hrifningu, þótt hann syngi
á rússnesku og maður skilji ekki
stakt orð.
Kalda veðrið og tungumálið
„Hmmm … þetta er merkilegt.
Reyndar er Dimitri Hvorostovsky
okkar mesti ljóðasöngvari og ljóða-
túlkandi. Þá skiptir kannski ekki
máli hvort fólk skilur ljóðin frá orði
til orðs, hann miðlar tilfinningunni
og kenndunum.
En svo er það málið. Við Rússar
búum á köldum slóðum miðað við til
dæmis Ítala. Það er heitt á Ítalíu,
og þar talar fólk skærum rómi, og
með hreinum sérhljóðum,“ segir
Irina, reigir sig fram og leikur Ítala
með tilþrifum, og handapati.
„En við í kuldanum tölum meira
ofan í okkur, raddhljómurinn er
nær okkur í andlitinu og miklu
raddaðri,“ segir Irina og leikur nú
Rússa, hjúfrar hendur upp í hálsa-
kot, og krossleggur handleggina og
hryllir sig: Mismunurinn á tungu-
málunum – og skýringin á heitu og
köldu veðri verður augljós.
„Þessi tungumál eru ólík í fram-
burði, en það er samt gott að syngja
á þeim báðum. Tungumálið und-
irbýr röddina og setur hana í rétta
stöðu fyrir sönginn.“
Irina kveðst hafa mörgum verk-
um að sinna heima í Moskvu. Hún
syngur í óperunni og syngur auk
þess á fjölda tónleika, og svo kennir
hún í konservatoríinu. Fimm stúlk-
ur – það er nóg, segir Irina. „Ég er
fyrst og fremst söngkona, og
kennslan er í öðru sæti,“ segir hún.
„Ég syng mikið í óratoríum, ekki
bara vegna þess að mér finnist það
gaman, heldur vegna þess að gamla
tónlistin hentar röddinni minni.
Vegna kennslunnar í kons-
ervatoríinu verð ég að halda þar
tónleika sjálf einu sinni á ári, og ég
verð að sjálfsögðu að vera með nýja
efnisskrá hverju sinni. Ég verð að
sýna hvað í mér býr.“
Betra að syngja með öðrum
„Annars finnst mér mun
skemmtilegra að syngja með öðrum
heldur en ein. Röddin mín nýtur sín
vel í samsöng og ég nýt þess að
heyra aðrar raddir, máta þær sam-
an, syngja inn í hljóminn, það er
frábært. Ég er líka fljót að átta mig
á öðrum röddum.“
Irina Romyschevskaya segir það
fátítt í Rússlandi að finna mezzó-
sópran með kóloratúr í röddinni,
eins og hún er með; þar séu lang-
flestir mezzósópranar með breiðar,
þykkar og djúpar raddir. „Óperur
Rossinis eru því eitthvað fyrir mig,
því hann notaði raddir eins og mína
í mörg aðalhlutverk, en ég hef líka
yndi af því að syngja í óperum Moz-
arts. Það kemur að því að röddin
mín njóti sín betur í rússnesku óp-
erunum,“ segir Romyschevskaya og
hlær feimnislega. Ég þakka henni
spjallið, en bregður þegar hún
stendur upp með hvelli: „No, no, no,
no, no, það er mitt að þakka.“
Það er sennilega ekki mikið eftir
af miðum á tónleikana, en vonandi
kemur þessi geðþekka söngkona
hingað aftur síðar.
Irina Romyschevskaya syngur með Diddú og Jónasi Ingimundarsyni í Salnum
Af ítölskum róm og rússneskum
Morgunblaðið/Frikki
Rússnesk Irina og Jónas í Salnum, Diddú var ekki á þessari æfingu.
METROPOLITAN-safnið í New
York fagnar 150 ára afmæli hönn-
unar Central Park-garðsins í New
York, sem safnið stendur í, með
sýningu á ljósmyndum eftir Lee
Friedlander sem opnar 22. janúar.
Garðurinn er að mestu hönnun
Fredericks Law Olmsted sem hann-
aði marga kunnustu garða Banda-
ríkjanna og Kanada. Central Park
er þó langþekktastur, enda er þessi
risavaxna vin á miðri Manhattan-
eyju, meistaraleg og úthugsuð sam-
þætting náttúru og mannlegra
þarfa. Olmsted prédikaði nátt-
úrlegan einfaldleika og barðist
gegn görðum sem honum þóttu of-
urfegraðir og tilgerðarlegir.
Lee Friedlander, sem er einn
áhrifamesti ljósmyndari samtím-
ans, hóf að mynda garða Olmsteds
upp úr 1980. Nokkrum árum síðar
birtist úrval myndanna í bókinni
Viewing Olmsted. Flest verkanna í
Metropolitan hafa þó ekki sést áður
og mörg eru frá síðustu árum.
„Það skiptir engu máli hve vel
þér tekst til sem ljósmyndari, þú
getur í besta falli vísað til þess hve
góður raunveruleikinn er,“ segir
Friedlander.
Friedlander
hyllir garða
Olmsteds
Haust Central Park á björtum degi.
VERKIÐ Étroits Sont les Vaisseaux
(eða Mjó eru förin) eftir þýska lista-
manninn Anselm Kiefer lítur út
eins og steypu- og vírarusl eða dýr-
mætt og þýðingarmikið listaverk.
Hvorum megin línunnar það fellur
veltur á hvort það er staðsett í lista-
safni eða úti í garði og ekki síður
hver horfir á það.
Eigendur þess eru hjónin And-
rew og Christine Hall, íbúar Fair-
field í Connecticut-fylki í Banda-
ríkjunum. Þau komu verkinu fyrir í
garðinum hjá sér í ágúst 2003 og
þar stóð það þangað til nefnd um
verndun byggingararfleifðar í bæn-
um fór fram á það yrði fjarlægt og
nutu til þess fulltingis dómstóla.
Það hefur nú fengið nýtt heimili um
óákveðinn tíma á Mass MoCa-
listasafninu í Massachusetts.
Gagnrýnandi New York Times
bendir á hversu mikið staðsetn-
ingin breyti verkinu, því þegar búið
er að koma því fyrir á pússuðu
parketi í sýningarsal nálgast áhorf-
endur það með lotningu, ólíkt því
þegar það var utandyra. Þessa tvö-
földu sýn segir hann vera kjarnann
í list Kiefers, hvernig virkt ímynd-
unarafl og opinn hugur geta fundið
fegurð og merkingu í steypubraki.
Þá sem eru ófærir um þennan gald-
ur kallar hann mugga líkt og höf-
undur Harry Potter-bókanna og
segir að þeir eigi greinilega full-
trúa í nefndinni sem úthýsti verk-
inu úr garði Hill-hjónanna.
Fegurðin í
steypubrakinu
Pússuð gólf Verkið skiptir um
merkingu eftir staðsetningu.
„ÞETTA kemur sér vel til þess að
brúa bilið á milli þess að vera nem-
andi og atvinnumanneskja. Það þarf
virkjunarorku fyrir þetta erfiða
tímabil þegar maður er ekki byrj-
aður að þéna og er að reyna að koma
sér á framfæri,“ sagði Melkorka
Ólafsdóttir flautuleikari, sem ásamt
Elvu Rún Kristinsdóttur fiðluleikara
hlaut árvissa viðurkenningu Rótarý-
hreyfingarinnar til efnilegs ungs
tónlistarfólks.
Þær Elva Rún og Melkorka hlutu
hvor um sig hálfa milljón króna úr
sjóði sem safnast hefur með tón-
leikum sem Jónas Ingimundarson
hefur staðið fyrir. „Ég hef skipulagt
tónleika fyrir Rótarý í allmörg ár og
það hefur alltaf orðið afgangur.
Þannig varð til sjóður sem fyrst var
veitt úr árið 2005,“ sagði Jónas.
Viðurkenningarnar voru veittar í
gærkvöldi á lokuðum tónleikum þar
sem Irina Romyschevskaya og Sig-
rún Hjálmtýsdóttir sungu fyrir Rót-
arý-félaga í Salnum, en þær halda
aðra tónleika í dag sem opnir eru öll-
um.
Ari Þór Vilhjálmsson fiðluleikari,
Víkingur Heiðar Ólafsson píanóleik-
ari og Bragi Bergþórsson söngvari
hafa áður fengið viðurkenningu Rót-
arý, en í ár var í fyrsta skipti út-
hlutað tveimur styrkjum.
Virkjunarorka
frá Rótarý
Viðurkenning Elva Rún Kristinsdóttir og systir Melkorku, Védís Ólafs-
dóttir, taka við verðlunum Rótarý hreyfingarinnar í Salnum í gærkvöldi.