Morgunblaðið - 01.03.2008, Blaðsíða 16

16 LAUGARDAGUR 1. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Peshawar. AFP. | Að minnsta kosti
35 létust og 62 særðust er
sprengja sprakk við jarðarför í
bænum Mingora í Swat-dalnum í
norðvesturhluta Pakistans í gær.
Sjálfsmorðsárásarmanni hafði
tekist að læða sér í hóp gesta við
jarðarförina og sprengdi sig þar í
loft upp.
Verið var að jarða lögreglu-
mann er hafði látist í sprengingu
fyrr um daginn, 16 ára sonur
hans var meðal þeirra er létust í
sjálfsmorðssprengingunni. Jarð-
arförin var fjölmenn, en talið er
að allt að 1.000 manns hafi verið
viðstaddir. Þrír lögreglumenn
voru meðal hinna látnu.
Í gærkvöldi hafði enginn lýst
yfir ábyrgð á sprengingunni. Tal-
ið er að herskáir múslimar hafi
verið að verki en öryggisdeildir
hafa barist við talíbana á þessu
svæði, sem liggur við landamæri
Afganistans. Hundruð manna
hafa látist í átökunum á síðustu
mánuðum.
Sjálfsmorðssprengja fellir tugi
manna við jarðarför í Pakistan
AP
Fórnarlamb hlýtur aðhlynningu.
BRESKI herinn ákvað í gær að kalla Harry prins um-
svifalaust heim frá Afganistan. Fjölmiðlar í Bretlandi,
þ.á m. breska ríkisútvarpið, BBC, ákváðu á sínum tíma
að verða við tilmælum stjórnvalda um að skýra ekki frá
veru Harry í Afganistan en fréttinni var að lokum lekið í
bandarísku vefsíðuna Drudge Report sem birti hana.
Óttast var að talíbanar myndu leggja sig fram um að
annaðhvort ræna Harry eða koma honum fyrir katt-
arnef, jafnramt myndi vitneskjan um dvalarstað hans
ógna öryggi herflokks hans. Prinsinn er þriðji í röð arf-
taka bresku krúnunnar á eftir föður sínum, Karli rík-
isarfa og Vilhjálmi prinsi. Harry, sem er 23 ára, hefur undanfarnar tíu vik-
ur verið í Afganistan og barist þar við uppreisnarmenn í fremstu víglínu í
sunnanverðu landinu þar sem átökin hafa verið hörðust undanfarna mán-
uði. Þar hafa flestir hinna 7.700 hermanna Breta í Afganistan bækistöðvar
sínar. Talið er að talíbanar ráði nú yfir um 10% landsins en stjórnin í Kabúl
um 30%, afgangurinn sé á valdi ýmissa stríðsherra.
Kalla Harry prins heim frá
vígstöðvunum í Afganistan
Harry prins.
MEIRA en 1% fullorðinna einstak-
linga í Bandaríkjunum er nú lokað
inni í fangelsi, að því er segir í nýrri
skýrslu, og hefur hlutfallið aldrei
verið jafnhátt. Í skýrslunni segir að
meira en 2,3 milljónir manna séu í
fangelsi í Bandaríkjunum, sem sé
mun hærra hlutfall en í löndum eins
og t.d. Kína, Rússlandi og Íran.
Þá kemur fram að hækkandi
hlutfall fanga stafi ekki af fjölgun
afbrota heldur strangari dómum.
Susan Urahn, yfirmaður Pew-
miðstöðvarinnar, sem annaðist
skýrslugerðina, segir mörg sam-
bandsríki nú íhuga ódýrari aðferð-
ir. „Æ fleiri ríki reyna að beita ný-
stárlegum aðferðum vegna
takmarkana fjárlaga. Þau vilja
taka hart á glæpum … en vilja líka
spara peninga.“ Fram kemur í
skýrslunni að í Kansas og Texas sé
nú gert meira en áður af því að
hafa eftirlit með hættulitlum af-
brotamönnum fremur en að fang-
elsa þá og sektum sé beitt fremur
en fangelsun þegar um tæknileg
brot á reglum um náðun er að
ræða.
Föngunum
fjölgar
Tíðni fangelsana
í Bandaríkjunum
er hærri en
í öðrum ríkjum
Skudai í Malasíu. AP. | Efnafræðiprófessor í Malasíu, Halimaton Hamdan,
segist hafa fundið upp afar ódýra aðferð til að vinna geysilega létt, sterkt
og áhrifaríkt einangrunarefni, aerogel, úr hýði af maís sem annars er hent.
Hún segir að aðferðin geri kleift að framleiða 100 grömm af efninu fyrir 60
dollara, um 3.500 krónur en áður hefur grammið kostað um 300 dollara í
framleiðslu. Aerogel er 99% loft og er léttasta fasta efnið sem þekkt er, oft
kallað „frosinn reykur“. Það var fundið upp í Bandaríkjunum 1931 en hef-
ur þótt of dýrt til að veruleg not væru fyrir það.
Hamdan segir að mikilvægustu notin fyrir aerogel verði við að einangra
hús en nokkur ár muni líða áður en hægt verði að selja efnið á markaði.
Þekja megi veggi með efninu og þannig draga geysilega úr kostnaði við
hvort sem er upphitun eða kælingu. Heimildarmenn segja að efnið veiti 37
sinnum meiri einangrun en trefjagler og sé níðsterkt.
Byltingarkennd einangrun
UTANRÍKISRÁÐHERRA Kúbu
undirritaði í gær tvo bindandi sátt-
mála á sviði mannréttinda í að-
alstöðvum SÞ í New York, aðeins
tveimur dögum eftir valdatöku nýs
forseta landsins, Rauls Castros.
Réttindi aukin
LÍFVERÐIR embættis Rússlands-
forseta segjast á vefsíðu vilja kaupa
3.200 hvítar mýs á allt að 21.000
dollara, um 1.350 þúsund kr. Ekki
er upplýst hver tilgangurinn sé.
3.200 hvítar mýs
STJÓRN Íraks ákvað í gær að líf-
láta ætti innan mánaðar einn af al-
ræmdustu blóðhundum Saddams
Husseins, Efnavopna-Ali, sem fund-
inn var sekur um ábyrgð á morðum
þúsunda óbreyttra borgara.
Samþykkja aftöku
VIÐRAÐAR hafa verið efasemdir í
Bandaríkjunum um að John McCain
geti orðið forseti. Hann fæddist í
bandarískri herstöð í Panama en
samkvæmt stjórnarskrá skal forset-
inn vera fæddur í Bandaríkjunum.
Ólöglegur?
STUTT
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
TYRKIR drógu í gær innrásarher
sinn á brott frá Kúrdahéruðnum í
Norður-Írak og sögðu ástæðuna þá
að búið væri að ná markmiðinu en
skæruliðar tyrkneskrar Kúrda-
hreyfingar, PKK, hafa bækistöðvar
á svæðinu. Tóku fulltrúar tyrkneska
hersins fram að ekki hefði verið um
viðbrögð við þrýstingi erlendra ríkja
að ræða en George W. Bandaríkja-
forseti hafði lagt hart að þeim að
binda enda á hernaðinn af ótta við að
átökin gætu breiðst út.
Innrásin hófst fyrir viku. Ráða-
menn í Ankara sögðu að ráðist hefði
verið á hernaðarbækistöðvar sem
PKK-menn hafa notað í árásum sín-
um yfir landamærin inn í Tyrkland.
Markmiðið hefði náðst, PKK gæti
ekki lengur litið á afdrepið handan
landamæranna sem öruggt svæði á
valdi samtakanna og minnst 240 liðs-
menn þeirra hefðu verið felldir.
Tyrkir hafa lengi gagnrýnt Íraks-
stjórn harðlega fyrir að taka ekki í
taumana og uppræta PKK-sveitirn-
ar í landamærahéruðunum. Þeir
segjast ekki hafa átt annan kost en
að gera innrás en tugir tyrkneskra
hermanna hafa fallið árásum PKK
síðustu mánuði.
PKK eru marxistasamtök sem
áratugum saman hafa barist fyrir
aukinni sjálfstjórn kúrdíska minni-
hlutans í Tyrklandi, um fimmtungs
þjóðarinnar en brotið hefur verið illa
á réttindum þjóðarbrotsins og er svo
enn. Kúrdarnir hafa t.d. til skamms
tíma ekki mátt nota eigin tungu op-
inberlega. Um 30.000 manns hafa
fallið í átökum PKK og stjórnarhers
Tyrklands síðan 1984.
Ótti við áhrif aðgerðanna
á ástandið í Írak
Bandaríkjamenn og Tyrkir líta
svo á að PKK séu samtök hryðju-
verkamanna en þau hafa staðið fyrir
mörgum sprengjutilræðum í Tyrk-
landi síðustu áratugina. „Eitt er eftir
sem áður ljóst og það er að Banda-
ríkin, Tyrkland og Írak munu sem
fyrr líta á PKK sem hryðjuverka-
samtök sem menn verða að takast á
við,“ sagði talsmaður Bush Banda-
ríkjaforseta, Gordon Johndroe, í
gær. Tók hann fram að um „mark-
vissar og hnitmiðaðar“ aðgerðir
hefði verið að ræða hjá Tyrkjum.
Bandaríkjastjórn er vafalaust létt
enda hefur innrásin valdið vanda í
Írak þar sem ástandið má varla við
því að versna. Þar er við völd sam-
steypustjórn helstu fylkinga í land-
inu, þ.á m. Kúrda.
Stjórnvöld í Bagdad andmæltu
innrásinni kröftuglega en ekki er
víst að mikil alvara hafi verið að baki
mótmælunum. Og sumir íraskir
Kúrdar hafa gagnrýnt þjóðbræður
sína í PKK fyrir að stefna í voða
þeim árangri sem íraskir Kúrdar
hafa náð en þeir hafa nú nær algera
sjálfstjórn í eigin héruðum og forseti
Íraks er Kúrdi.
Innrás tyrkneska
hersins í N-Írak lokið
Bandaríkjamenn sáttir og segja aðgerðirnar gegn PKK-
samtökunum hafa verið „markvissar og hnitmiðaðar“
Mombasa. AP. | Alvarlegur misskiln-
ingur leiðir oft til þess að afrískir
foreldrar gefa börn sín til ættleið-
ingar án þess að skilja til hlítar hvað
felist í hugtakinu ættleiðing.
„Það er ekki til orð á swahili yfir
ættleiðingu. Það er algengt í Afríku
að senda fátæk börn til ríkari ætt-
ingja, en ólíkt því sem venjan er með
ættleiðingar halda börnin góðu
sambandi við foreldra sína,“ segir
Margie de Monchy, starfsmaður
UNICEF í Nairobi, en hún hefur
lengi unnið að barnaverndarmálum í
Afríku.
De Monchy segir glæpamenn nýta
sér muninn sem felist í afrískum
hefðum og vestrænum skilningi á
ættleiðingum til þess að versla með
börn. Þeir geti nýtt sér skilnings-
leysið sem ríki á milli efnaðs fólks á
vesturlöndum annars vegar og afr-
ísku foreldranna hins vegar, sem
vilji reyna að bæta stöðu barna
sinna. Það að afrískir foreldrar skrifi
undir ættleiðingarpappíra án þess
að skilja hvað ættleiðing gangi út á
sé of algengt. Braskið sé skipulagt
og ýmislegt bendi til þess að það
færist mjög í vöxt.
De Monchy segir að ættleiðingar
þekktra vestrænna einstaklinga eins
og söngkonunnar Madonnu geti haft
neikvæð áhrif, þar sem hún auki
áhuga á ættleiðingum frá Afríku.
Madonna vinnur nú að því að ætt-
leiða dreng frá Malaví, móðir hans
er látin en faðirinn á lífi. „Hvers
vegna þurfti Madonna að velja sér
barn sem á föður? Því styrkti hún
ekki föðurinn svo hann gæti hugsað
um barnið sitt á viðeigandi hátt?“
spyr de Monchy og segir þetta sýna
skilningsskort og virðingarleysi við
foreldra í öðrum heimshlutum.
Það getur verið erfitt fyrir yf-
irvöld fátækra Afríkuríkja að fylgj-
ast með ættleiðingarmálum. Í Kenýa
tóku gildi nýjar ættleiðingarreglur
árið 2005, þar sem skylt er að upp-
lýsa foreldra um hvað felist í ættleið-
ingum. Vandamálið sé þó enn til
staðar og upp komi nokkur slík til-
felli ár hvert.
Örlagaríkur misskilningur
Afrísk börn eru oft gefin til ættleiðingar án vitundar
foreldranna um að þeir séu að afsala sér börnum sínum
Í HNOTSKURN
»Foreldrar skilja oft ekki ætt-leiðingarpappírana sem þeir
skrifa undir.
»Fátækt hamlar eftirliti meðættleiðingum, oft eru hvorki
til laun fyrir hæft starfsfólk né
bensín til að ferðast á milli
staða.
MÚSLÍMAR eru afar ósáttir við að dönsk blöð skuli
hafa birt umdeilda Múhameðsmynd teiknarans Kurts
Westergaards af spámanninum með sprengju í túrb-
aninum. Blöðin mótmæltu með þessu morðhótunum í
garð Westergaards. Hér halda múslímar í Súdan á
mynd af manni sem líkist að vísu mjög Westergaard í
útliti en umræddur maður er Per Edgar Kokkevold,
framkvæmdastjóri norska blaðamannasambandsins.
Reuters
Bakari hengdur fyrir smið?