Morgunblaðið - 28.04.2008, Blaðsíða 27

Morgunblaðið - 28.04.2008, Blaðsíða 27
anna og yfirnáttúrulegum ljóma hins íslenska sumars – þannig er minningin um ömmu. Himinháar vestfirskar rætur hennar og blá berjavíðáttan eiga hug hennar alla tíð. Hún er aðalbláberið okkar allra, okkar sætasta haustangan. Þakka þér fyrir allt, amma mín. Jón Garðar. Eftir langa ævi hefur elskuleg amma okkar nú kvatt þetta líf og okkur í bili. Minningarnar eigum við eftir og geymum um þessa smávöxnu konu sem var svo óskaplega stór og mikilvægur hluti af okkar lífi. Mikil er sú gæfa að hafa átt slíka ömmu og blessun að hafa notið þess að alast upp við hennar elsku. Amma var höfuð fjölskyldunnar, hennar ríkidæmi ríflega sjötíu afkomendur. Sam- heldinn hópur og náinn og heldur betur hamagangur á hóli þegar allir komu saman, litla fólkið hlaupandi um í flokkum og full- orðna fólkið að ræða landsins gagn og nauðsynjar, oft ekki lágværara en ungviðið. Amma kippti sér aldr- ei upp við lætin, sat ekki á skoð- unum sínum og reiddi fram kræs- ingar. Það var alltaf veisla þar sem hún var og þegar hún hélt hana ekki sjálf þá kom hún alltaf með einhverjar kræsingar með sér. Þetta voru heldur engar venjulegar kræsingar, þetta voru leynivopnin hennar ömmu, eins og kleinur, englafæða og furstakaka. Í dag er engin veisla almennileg veisla nema það sé að minnsta kosti ein „a la amma-kaka“ á boð- stólum. Hún var sannkallaður listamaður í eldhúsinu og ótrúlegt að fylgjast með henni þegar hún batt á sig svuntuna og hóf sína gjörninga. Það var heldur ekkert gert í smáskömmtum enda var hún vön að sinna stóru fjölmennu heimili. Uppskriftirnar hennar eru arfleið sem við munum varðveita og kynna nýjum kynslóðum, eins og þulurnar og kvæðin sem hún söng fyrir okkur. Amma var dugn- aðarforkur, hún gekk í hlutina, setti á sig svuntuna og afgreiddi án málalenginga. Eins og hún af- greiddi okkur og heimilið þegar mamma og pabbi urðu stranda- glópar í Afríku í mánuð yfir jól og áramót. Hún var ekki í vandræð- um sjötug með þrjá uppátækja- sama og fyrirferðarmikla krakka, eitt ungbarn og jólahald. Þær eru fyrirferðarmiklar minn- ingarnar úr sumarbústaðnum, þar sem við dvöldum iðulega með ömmu í lengri og skemmri tíma. Þau afi reistu sér bústað í jaðri Heiðmarkar um miðja síðustu öld. Sumó var sjálfsagt eftirlætisstað- ur ömmu sem dvaldi þar sumar- langt með börnin fyrr á árum, síð- ar eins oft og lengi í einu og hægt var. Þar var og er sannkallaður ævintýraheimur barna og þar hef- ur heldur betur verið brallað og baukað. Amma var á kafi í beð- unum og við krakkarnir að sulla í læknum, uppi á hól eða við Sil- ungapoll. Amma var ekki bara töframaður í eldhúsinu heldur var hún með fagurgræna fingur og eftir ríflega hálfrar aldar eljusemi og nostur uppi í Sumó stendur eft- ir sannkallaður skrúðgarður. Þar eigum við minnisvarða um þessa yndislegu móður og ömmu sem átti ómælda ást fyrir allt sitt fólk stórt og smátt og þangað munum við halda áfram að sækja til að heiðra minningu hennar. Ólafur, Henrietta, Ásta og Birna. MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 28. APRÍL 2008 27 ✝ Óttar Þorgils-son fæddist á Hvanneyri 30. mars 1925. Hann andaðist á líkn- ardeild Landakots- spítala þriðjudag- inn 22. apríl síðastliðinn For- eldrar hans voru Þorgils Guðmunds- son, ráðsmaður og kennari á Hvann- eyri og síðar bóndi og kennari í Reyk- holti, f. 4.12. 1892, d. 26.6. 1976, og Halldóra Sig- urðardóttir, f. 2.10. 1893, d. 21.9. 1966. Systkini Óttars eru Birgir, f. 10.7. 1927, kvæntur Ragnheiði Gröndal og Sigrún, f. 27.12. Birta Rós, f. 18.2. 1998. Óttar stundaði nám í Héraðs- skólanum í Reykholti og lauk stúdentsprófi frá M.A. 1943. Hann vann á búi foreldra sinna til 1947. Eftir tveggja ára nám við H.Í. starfaði hann sem bankastarfsmaður við Lands- banka Íslands. Varð síðan starfs- maður bandaríska sendiráðsins í Reykjavík 1950 – 52. Starfaði hjá Atlantshafsbandalaginu í París við upplýsingaþjónustu 1952 – 61. og varð síðan forstjóri fyrir skrifstofu bandalagsins hér á landi 1961 – 64. Rak eigin aug- lýsingastofu 1964 – 67. Hann varð aðstoðarbankastjóri hjá First National Bank í Boston í Bandaríkjunum 1967 – 73 og starfaði síðan hjá Landsbanka Ís- lands og Skattstofu Íslands. Útför Óttars verður gerð frá Laugarneskirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 13. 1931, gift Matthíasi Á. Mathiesen. Árið 1952 kvænt- ist Óttar Betty Lundgren, f. 1.7. 1923 og eignuðust þau einn son, Jón Ara, f. 18.8. 1965. Þau skildu. Óttar kvæntist 17.11. 1974 Erlu Hannesdóttur, f. 30.4. 1932. Synir Erlu eru: 1) Jóhann- es Jóhannesson, f. 5.12. 1965. Börn hans eru Hákon, f. 28.9. 1993 og fósturdóttir Freyja, f. 30.11. 1988, 2) Lárus Stefán Jóhann- esson, f. 21.12. 1966. Börn hans eru Sveinn Óttar, f. 4.1. 1988 og Vinur minn og mágur Óttar Þor- gilsson er látinn. Eftir erfiðan lokakafla lífsgöngu sinnar hefur hann nú fengið hvíld og vil ég minnast hans löngu og traustu kynna í meira en 60 ár. Eftir nám í Reykholtsskóla og að loknu stúdentsprófi við Mennta- skólann á Akureyri 1943 vann Óttar um skeið við bú foreldra sinna, þeirra mætu hjóna Halldóru Sig- urðardóttur, kennara og Þorgilsar Guðmundssonar, kennara og bónda í Reykholti. Þá vann hann auk þess á sumrum með jarðvinnsluvélar fyr- ir bændur í Reykholtsdal og Hálsa- sveit. Þannig bar fundum okkar fyrst saman í Stóra-Ási í Hálsasveit sumarið 1946 hvar undirritaður dvaldist mörg sumur. Ég hafði heyrt af Óttari og séð til hans og annarra barna frá Reyk- holti á íþróttamótum við Norðurá í Borgarfirði. Það var þess vegna af- ar ánægjulegt fyrir mig að hitta Óttar og kynnast honum persónu- lega. Það var svo 10 árum síðar að við Óttar bundumst fjölskylduböndum, sem styrkti enn vináttu okkar sem við mátum mikils. Þrátt fyrir fjarlægð okkar í mill- um fylgdumst við ætíð með hvor öðrum hvar sem við fórum. Hitt- umst við gjarnan þegar tækifæri gafst og hann þá ætíð reiðubúinn að miðla af fróðleik sínum, enda afar oft leitað til hans um vitneskju fjöl- margra málefna. Þegar Óttar Þorgilsson er nú genginn biðjum við Sigrún systir hans honum Guðs blessunar og þökkum tryggð hans og vináttu. Við sendum Erlu eiginkonu hans og drengjunum þeirra, Jóni Ara, Jóhannesi og Lárusi, samúðar- kveðjur. Matthías Á. Mathiesen. Fyrir mig sem táning var upp- lifun að verða vitni að unglingaást fullorðins fólks, en það gerðist þeg- ar Óttar og móðursystir mín Erla kynntust árið 1974. Óttar var þá nýkominn heim eftir viðburðaríkt líf fyrst í París og síðar í Boston. Það fylgdi honum yfirbragð heimsborg- ara; allt hans fas og viðhorf til lífs- ins bar vott um mann sem hafði far- ið víða og reynt margt. Fjölskylda Erlu var í senn undrandi og áhyggjufull en jafnframt spennt yf- ir nýja manninum í hennar lífi en Erla var þá ekkja með tvo unga drengi. Þetta sama ár gengu þau í hjónaband sem var í senn ástríkt, hlaðið virðingu og væntumþykju. Ég tel að það hafi verið mikil gæfa fyrir Óttar að hitta móðursystur mína þar sem hún bar hann á hönd- um sér allt þeirra hjónaband. Óttar var stórfróður og svo minn- ugur að aðdáunarvert var. Hans helsta áhugamál var bóklestur og það sem hann las mundi hann. Ef eitthvert okkar systkina var að gera ritgerð eða vinna að verkefni fyrir skólann þá var ósjaldan leitað til Óttars því annað hvort þekkti hann efnið eða vissi nákvæmlega hvar leitað skyldi heimilda. Samt var hann mjög hógvær og gerði ekki mikið úr sinni þekkingu. Óttar var réttsýnn, heiðarlegur og skemmtilegur en umfram allt góður maður. Hann var mikill gestgjafi og naut sín vel meðal góðra vina. Með fullt hús af fólki var Óttar í essinu sínu og hrókur alls fagnaðar. Ég kynntist nýrri hlið á Óttari þegar fyrsta barnabarnið, Sveinn Óttar, fæddist fyrir tuttugu árum. Ég vissi um hjartahlýju hans og nærgætni en þarna kom hún svo sterkt í ljós að öðru eins hafði ég ekki kynnst. Drengurinn var um- vafinn slíkum kærleika og hlýju að hann hlýtur að búa að því alla ævi. Syni mínum sem fæddist tveimur árum síðar reyndist Óttar mjög vel og þegar árin liðu var kærleikurinn orðinn slíkur að hann bar fram þá ósk að mega kalla hann og Erlu afa og ömmu. Sameiginlegt áhugamál sonar míns og Óttars var spila- mennska og tóku þeir alltaf í spil þegar þeir hittust, jafnvel þegar Óttar var orðinn hvað veikastur. Óttar var öllum barnabörnum sín- um góður afi og alltaf voru þau vel- komin hvernig sem á stóð. Þótt söknuðurinn sé mikill er ljóst að veikindi Óttars voru orðin óbærileg og því er hvíldin kærkom- in. Ég mun minnast Óttars með virðingu og þakklæti fyrir þann tíma sem við fjölskyldan áttum með honum. Ragnhildur Erla Bjarnadóttir. Kær afi minn og spilafélagi er dáinn. Frá því ég man eftir mér hefur afi Óttar verið stór hluti af mínu lífi. Þegar ég var strákur í Laug- arnesskóla kom ég nokkrum sinn- um í viku á Hofteiginn í heimabak- að brauð og sandköku hjá ömmu Erlu sem ég hámaði í mig af bestu lyst. Á sama tíma voru spilin tekin fram því engan tíma mátti missa. Við áttum okkur nokkur uppáhalds- spil en það voru meðal annars Cas- ion, Lander og Marías. Mikið fjör var við borðið þar sem mikið keppnisskap einkenndi spila- mennskuna. Ekkert var gefið eftir en hlátrasköll og örlítil stríðni gerðu leikinn enn skemmtilegri. Okkar síðasta spil tókum við á gamlárskvöld en þá var afi orðinn svo veikur að hann kom heim til mín í sjúkrabíl. Hann gat borðað með okkur, lagt sig stutta stund en varð svo að fara aftur á spítalann. Við vissum báðir að spilastundum okkar var þar með lokið og því var þetta erfið stund en samt einstök sem ég mun aldrei gleyma. Það var ómetanlegt fyrir mig sem ungan strák að eiga svona frá- bært athvarf á Hofteignum, umvaf- inn hlýju og öryggi. Alltaf var mér vel fagnað og ávallt var nægur tími fyrir mig. Mér varð fljótt ljóst hví- líka yfirburðaþekkingu afi Óttar hafði, sem ég notfærði mér á minni skólagöngu. Virðing mín fyrir hon- um var mikil og djúp og hann mun verða mér leiðarljós í leit minni að meiri þekkingu og þroska í framtíð- inni. Ég á ekkert nema yndislegar minningar um afa minn og kveð hann með miklum söknuði. Magnús Már. Það er margs að minnast eftir 70 ára samfylgd og óslitna vináttu og það setur að gömlum manni trega- blandinn söknuð þegar kemur að leiðarlokum.Við vorum ungir sendir í Menntaskólann á Akureyri sinn af hvoru landshorninu, bjuggum í heimavistinni í hópi 60 unglinga við glaum og gleði, borðuðum tros, salt- kjöt og þrumara og drukkum ókjör af mjólk og varð gott af. Við lærð- um að bursta skóna okkar, pressa buxur, strauja flibba, skipta á rúm- fötum og búa um. Við bjuggum í 2ja til 4ra manna herbergjum svo að samkomulagið varð að vera gott. Óttar var uppalinn á menningar- heimili, alltaf fínn í tauinu, prúður og kurteis og þeirrar gerðar að menn löðuðust að honum. Hann var góðum námsgáfum gæddur, íþrótta- maður og syntur sem selur, besti sundmaður skólans. Hann var í uppáhaldi hjá okkur bekkjarsystk- inunum og átti drjúgan þátt í þeirri samheldni sem ríkt hefur og ríkir enn. Síðasta veturinn í heimavist- inni bjuggum við saman 3 vinir uppi á hanabálka og brölluðum við margt, spiluðum brids við kertaljós eftir að ljós voru slökkt um mið- nætti, reyktum í laumi og stálumst út um glugga og þá kom sér vel að eiga vitorðsmenn í þessu litla og nána samfélagi í vistinni. Leynd- armálin styrkja vináttuböndin. Ánægjan og feginleikinn að loknu stúdentsprófi er ólýsanlegur enda var fagnað ótæpilega. Svo lá leiðin suður í Háskólann. Sigurður skólameistari hafði nú sleppt af okkur sinni sterku og um leið mildu hönd og við þoldum það misvel, vorum eins og kálfar á vori og kunnum okkur ekki læti.Brátt skildu leiðir. Óttar fór til starfa hjá NATO og var á þönum vítt og breitt um Evrópu og seinna banka- stjóri í Boston. Þá leið oft langur tími á milli funda en við tókum upp þráðinn þegar við eltumst og um hægðist. Við fundum æ betur að við áttum mörg sameiginleg áhugamál . Sturlunga er þar ofarlega á blaði og líður mér seint úr minni ferð okkar í slóð Þórðar kakala af Þingvöllum á flótta undan Kolbeini unga. Ferð um Borgarfjörð var og eftirminni- leg enda var Óttar þar á heimavelli. Leituðum við uppi gamlar laugar og böð sem þeir Eggert og Bjarni sögðu að verið hefðu á nær hverjum bæ þar í sveit til forna. Þurrabaðið á Sturlureykjum er horfið en sögur herma að þar hafi verið nokkurs- konar gigtarhæli fyrr á öldum. Snorralaug er listaverk og ræddum við oft hvaðan Snorri hefði fengið hugmyndina. Umræðuefni skorti okkur aldrei. Óttar var hafsjór af fróðleik og minnugur.Ég gat flett upp í honum eins og lexikoni og þurfti oft á því að halda. Þegar hann var enn á besta aldri fékk hann illvígan sjúkdóm sem hefti smámsaman hreyfigetu hans og olli honum ómældum þjáningum. En hann hélt reisn sinni meðan stætt var, sótti mánaðarlega kaffifundi okkar bekkjarsystkinanna, alltaf jafn fínn og fyrirmannlegur og skemmtilegur. Hann hafði góða nærveru og söknum við hans mjög. Erlu, konu hans, sem alla tíð stóð þétt við hlið hans, og sonunum Jó- hannesi, Lárusi og Jóni Ara í Bost- on vottum við innilega samúð. Jón Þorsteinsson. Óttar Þorgilsson Minn góði vinur. Í 34 ár höfum við haldið saman, aldrei misst sjónar hvort á öðru um langan tíma, þótt höf og lönd hafi lengstum skilið að. Ég held að maður deyi á marga vegu. Ég segi það af því að þegar ástvinir deyja á undan manni þá deyr maður sjálfur pínulítið um leið. Minningarn- ar sem ég á mynda púsluspilið sem er ég, það sem ég hef skapað með þeim sem með mér ganga og leggja kubba í myndina mína. Og þó svo enginn geti tekið af mér minningarnar eða tekið kubbinn sinn úr spilinu þá vant- ar litina þegar eigandinn er horfinn. Svo lengi höfum við gengið saman og gætt hvort annars, Svenni minn og ég. Þetta var skapmikið vinasam- band í upphafi og oft meira sagt en minna og ég átti það til, frekar en hann, að móðgast og snúa uppá mig. Hann hætti aldrei fyrr en ég sá að mér og varð almennileg aftur. En það var þegar við vorum mjög ung. Síðan urðum við stór og viss um að vináttuna ættum við alltaf, sama hvað á bjátaði. Eða ég hélt það … Það var ekki alveg rétt … Hann fór og ég er fyrst að átta mig á því í dag, jarðarfarardaginn. Í gegnum sjálfskipaða útlegð lágu leiðir víða, en alltaf hélt þráðurinn. Um hvað töluðum við? Allt milli himins og jarðar, um persónuleg mál frá hjartanu, yfir allt annað brúkuð- um við jöfnum höndum vitsmuni, vit- leysu og húmor. Hann var, eins og títt er um útlaga (því hann var útlagi, ég bara mátaði hlutverkið), mikill Ís- lendingur. Hann notaði iðulega ís- lenskan veruleika til að lýsa lífi sínu og ég á skemmtileg bréf frá honum Sigurður Sveinn Másson ✝ Sigurður SveinnMásson fæddist í Reykjavík 9. sept- ember 1955. Hann varð bráðkvaddur í Vilnius í Litháen 10. mars síðastliðinn og var jarðsunginn frá Laugarneskirkju 28. mars. m.a. um kvennafar hans í Noregi byggt á umræðum um Smugu- veiðar Íslendinga og varnir eða varnarleysi annarra þjóða gagn- vart þeim. Þá var hann að kynnast Vaidu sinni og leggja drög að sam- komulagi sem yrði öll- um hagstætt, þ.e. Samúel syni þeirra. Stríðinn? Ég hafði ver- ið beðin um að tala op- inberlega og skrifaði honum í kvíðakasti. Svar barst um hæl: „Aldrei heyrt aðra eins vitleysu! Þér voru gefnar mælskugáfur og ég ætti að vita það, þeir eru ófáir fyrirlestrarnir sem þú hefur haldið yfir mér og aldrei hef ég þurft að grátbiðja þig um það!“ Ég þurfti ekki að loka augunum til að sjá glottið. Sjarmatröll! Því verður ekki neit- að. Er það hollt eða óhollt? Veit það ekki, held núna að það skipti ekki máli, það er bara ekki það sama gæfa og gjörvileiki. Getur farið saman og ekki … Gerði það hjá honum og ekki … Það er aldrei allt fengið en þegar maður þekkir einhvern þá þekkir maður hjartalagið og orð og gjörðir eru skoðaðar í því ljósi. Að missa þann sem allt er hægt að segja við algjörlega óritskoðað er … hvernig á ég að útskýra það … Jú: „Vertu ekki að leika þér að öryggis- tilfinningu móður þinnar,“ sagði Gunna, þá mágkona hans, við dóttur sína þegar við vorum úti að keyra og sú stutta var að fikta í öryggisbelt- inu. Það er svolítið það sem guð er að gera mér núna, leika sér með örygg- istilfinningu mína. En að leiðarlokum óska ég sjálfri mér og öllum öðrum sem þekktu hann til hamingju með það og óska honum velfarnaðar á nýjum vegi með gömlum vinum og nýjum. Svo sjáumst við seinna Svenni minn og ég. Heiðrún Dóra Eyvindardóttir.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.