Morgunblaðið - 30.04.2008, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 30. APRÍL 2008 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
ÉG ER Bolvíkingur og stór hluti
fjölskyldu minnar og ættboga býr
þar. Hagur Bolungarvíkur og vel-
ferð Bolvíkinga skiptir mig miklu
máli, er mitt hjartans mál.
Undanfarinn áratug eða svo hefur
ekki blásið byrlega fyrir Bolvík-
ingum eða öðru landsbyggðarfólki
og þess vegna hefur
samstaða skipt höf-
uðmáli.
Það særði mig meir
en tárum tæki að fylgj-
ast með atburðum síð-
ustu viku nú í upphafi
sumars. Meirihlutinn í
Bolungarvík sprengd-
ur í loft upp!
Því miður líta málin
þar vestra þannig út að
engu er líkara en ein-
hverjar aðrar hvatir en
velferð bæjarbúa ráði
gerðum þeirra er nú
stökkva frá borði á versta tíma,
miðju kjörtímabili í háönnum.
Ég dvaldi í Bolungarvík yfir síð-
ustu sveitarstjórnarkosningar. Ég
hafði því gott tækifæri til að fylgjast
með aðdraganda kosninganna og því
sem gerðist eftir þær.
Órói var í kringum prófkjör D-
listans. Helsta krafa þeirra var að
sigurvegari prófkjörsins og þar með
oddviti D-listans yrði bæj-
arstjóraefni þeirra. Tveir kandídat-
ar börðust hart um efsta sætið, Elí-
as Jónatansson og Anna G.
Edvardsdóttir. Elías sigraði. Anna
sætti sig ekki við úrslitin og klauf
flokkinn. A-listinn var stofnaður,
ósættið og ég leyfi mér að segja
fjandskapurinn sem af þessu hlaust
virtist rista djúpt. Margt var sagt og
gert sem maður ímyndaði sér að erf-
itt yrði að taka aftur.
Til að fara fljótt yfir sögu mynd-
uðu K-listi og A-listi meirihluta. Öll-
um var ljóst að oddviti A-listans gat
ekki hugsað sér að vinna með Elíasi.
Hún hafði lýst því yfir að hún vildi
hann ekki sem bæjarstjóra. Þar sem
sjálfstæðismenn höfðu verið í meiri-
hluta samfellt síðustu 60 ár fannst
fólki eðlilegt að sigurvegarar kosn-
inganna, K-listinn, leyfði sjálfstæð-
ismönnum að hvíla sig eftir svo
langa og dygga þjónustu í meiri-
hluta og leituðu til A-listanns sem
hlaut að teljast eðlilegt með tilliti til
úrslita kosninganna.
Það gekk eftir, K og A mynduðu
meirihluta og réðu Grím Atlason
sem bæjarstjóra.
Það heyrðust nokkrar efasemda-
raddir þegar Grímur var ráðinn.
Ekkert óeðlilegt við það, menn vissu
ekki hver Grímur var eða fyrir hvað
hann stóð. Á ótrúlega
skömmum tíma vann
Grímur hug og hjarta
Bolvíkinga með ljúf-
mannlegri framkomu,
heiðarleika og ósér-
hlífni við að vinna bæj-
arfélaginu og íbúum
þess gagn. Honum
fylgdu ferskir vindar,
nýjar hugmyndir og
ástríðufull eljusemi að
tala máli, ekki aðeins
Bolvíkinga, heldur
Vestfirðinga allra.
Nú er svo komið að
A-listinn er búinn að stöðva skipið í
miðjum róðri, sveik samstarfsflokk-
inn og sprengdi meirihlutann. Þessi
litli hópur hefur gert lítið úr vilja
meirhluta Bolvíkinga. Ástæðan? Jú,
trúnaðarbrestur! Fyrir utan það að
það virðist vera í tísku að skýla sér á
bak við eitthvert misnotað hugtak
sem nefnist „trúnaðarbrestur̈“ og
fæstir vita hvað þýðir, þá segir odd-
viti A-listans að umsvif Soffíu
Vagnsdóttur í bænum séu orðin of
fyrirferðarmikil, hún sé of fram-
takssöm, það beri of mikið á henni!
Helst er á A-listanum að skilja að
Soffía sé að misnota aðstöðu sína í
skjóli meirihluta Bolvíkinga til að
skara eld að eigin köku! Hún náði
100 millj. kr. viðskiptasamningi inn í
bolvískt samfélag sem hefði auð-
veldlega getað farið annað! Viðskipti
bolvískra þjónustufyrirtækja munu
aukast um allan helming.
Eftiráskýringar A-listans er ótrú-
legur og ótrúverðugur samsetn-
ingur sem segir meira um höfund-
ana en ástandið í bæjarmálunum.
Það sjá allir heilvita menn að
samstarfsslitin verður að skýra með
öðrum og trúverðugri hætti en nú
hefur verið gert, annars verður ekki
annað séð en að aðrar og annarlegri
hvatir hafi legið að baki þessum
gjörningi.
Það hefði verið stórmannlegt og
drengilegt af Elíasi og félögum við
þessar aðstæður að hefja sig yfir
flokkslínur, leggjast á árar með
þeim lista sem hafði stuðning flestra
Bolvíkinga í síðustu kosningum, K-
listans, og mynda þannig sterkasta
hugsanlegan meirihluta. Setja hag
fólksins og byggðarlagsins á oddinn,
bjarga verðmætum og róa skipinu
heilu til hafnar. Ljúka kjör-
tímabilinu og þeim verkum sem nú
eru í uppnámi. Ég er viss um að það
hefði styrkt stöðu þeirra í næstu
kosningum
Þessi ákvörðun þeirra um að
ganga til liðs við A-listann mun
veikja þá til muna í næstu kosn-
ingum, ef ekki hreinlega leiða til af-
hroðs.
Það er því miður einkenni á okkur
Bolvíkingum að hugsa mikið og hafa
sterkar skoðanir en segja þær aldrei
upphátt. Þessu þarf að breyta. Ég
skora á alla Bolvíkinga að strengja
þess nú heit að láta skoðanir sínar í
ljós og jafnvel skiptast á þeim, svo
lýðræðið spegli nú virkilega vilja al-
mennings.
Að lokum vil ég óska þess að sá
baráttuandi og löngu tímabæra
bjartsýni á betri tíma sem mér hef-
ur fundist ríkja í Bolungarvík síð-
ustu misserin megi halda áfram að
styrkjast. Sú hugsun verður að vera
ríkjandi í okkar góða landi að lands-
byggðin skipti máli því það gerir
hún svo sannarlega.
Það hafa allir tapað í þessari orr-
ustu. Hún kemur harðast niður á
íbúum Bolungaríkur, hvar í flokki
sem þeir standa.
Bolungarvík blæðir
Pálmi Gestsson skrifar
um sveitarstjórnarmál
í Bolungarvík
»Ég skora á alla Bol-
víkinga að strengja
þess nú heit að láta
skoðanir sínar í ljós og
jafnvel skiptast á þeim,
svo lýðræðið spegli nú
virkilega vilja almenn-
ings.
Pálmi Gestsson
Höfundur er leikari og Bolvíkingur.
MANNRÉTTINDASTEFNA
borgarinnar var samþykkt á sama
fundi og umhverfisstefna borg-
arinnar, Reykjavík í
mótun, vorið 2006.
Stuttu seinna komust
sjálfstæðismenn í lang-
þráðan meirihluta.
Hugsum stórt, horfum
langt og byrjum strax
voru kjörorð sjálfstæð-
ismanna.
Reykjavík í mótun
Það var glaðbeittur
meirihluti sem þá tókst
á við verkefni á vett-
vangi borgarstjórnar.
Reykjavík í mótun var
innleidd með Grænum skrefum við
almennan fögnuð. Grænu skref-
unum var ýtt úr vör með miklu
kynningarátaki, auglýsingum og
vefsíðu sem allt starfsfólk Umhverf-
issviðs vann að hörðum höndum. Yf-
irgripsmikil þekking og mannauður
á sviðinu skipti sköpum. Án þeirra
hefðu Grænu skrefin aldrei orðið að
veruleika.
Minnihlutinn studdi heilshugar
við Grænu skrefin sem voru eðlilegt
framhald af samþykktri stefnu-
mörkun í borgarstjórn og þótti fjár-
magni til átaksins vel varið. Bætt að-
gengi að strætó, verðlaun til
visthæfra bíla, efling göngu- og hjól-
reiðstíga og meiri endurvinnsla eru
mikilvæg græn skref sem borgin á
að veita fjármagni til. Umhverfið
skiptir máli og það er fulltrúum allra
flokka mikilvægt að Reykjavík-
urborg verði áfram leiðandi á sviði
umhverfismála.
Gleymd mannrétt-
indastefna
Á sautján mánaða
valdatíð meirihlutans,
sem taldi sig vera stór-
huga og framsýnan,
ríkti þó alger kyrrstaða
í mannréttindamálum.
Í stað þess að byrja
strax var ákveðið að
gera ekkert. Einn
starfsmaður átti að
sinna öllum þeim verk-
efnum sem í mannrétt-
indastefnunni fólust og
fjármagn til málaflokksins var
skammarlega lágt. Ekki var til fjár-
magn til útgáfu eða kynningar á
mannréttindastefnunni og aðgerðir í
kjölfar stefnumótunarinnar voru
engar.
Meirihlutinn áttaði sig ekki á að í
mannréttindastefnunni fólust ekki
síðri tækifæri en í Reykjavík í mót-
un. Aðlögun samfélagsins að til-
tölulega nýtilkominni fjölmenningu
er brýnt verkefni, kynbundinn
launamunur virðist standa í stað og
málaflokkar aldraðra og fatlaðra eru
í þann mund að færast frá ríki til
sveitarfélaga. Nauðganir verða gróf-
ari og staðalímyndir minnihlutahópa
hafa vond áhrif á uppvöxt komandi
kynslóða. Mýmörg verkefni hefðu
getað orðið til og meirihlutinn hefði
getað barið sér á brjóst sem raun-
verulega stóruhuga og framsýnn.
Líka á sviði mannréttinda.
Vel nýttir hundrað dagar
Þegar hundrað daga meirihlutinn
tók við var verk að vinna. Gera
þurfti skurk í mannréttindamálum,
en til þess þurfti bæði fjármagn og
starfsfólk. Á hundrað dögum var
mikil vinna sett af stað, samþykkt
var að ráða þrjá starfsmenn á mann-
réttindaskrifstofu og starfshópar
voru settir í gang til að undirbúa og
móta áframhaldandi vinnu.
Lagt var upp með að mannrétt-
indaskrifstofan yrði leiðbeinandi
fyrir fagsvið borgarinnar, með yf-
irsýn yfir verkefni á sviði mannrétt-
indamála. Skrifstofunni var ætlað að
miðla þekkingu og ráðgjöf til starfs-
fólks og borgarbúa. Meðal starfs-
fólks Reykjavíkurborgar er töluverð
reynsla og þekking á mannréttinda-
málum, en skort hefur á heildstæða
nálgun í málaflokknum og verkefnin
því ólík eftir sviðum. Með heild-
stæðri stefnu í mannréttindamálum
verður allt starf í þágu mannrétt-
inda samræmdara og markvissara.
Atvinnuauglýsingar vegna starfa á
skrifstofu mannréttindamála voru
tilbúnar undir miðjan janúar. Þegar
Ólafur F. Magnússon gekk til liðs
við sjálfstæðismenn.
Mannlaus mann-
réttindaskrifstofa
Nú þegar Ólafur F. Magnússon
hefur myndað nýjan meirihluta með
sjálfstæðismönnum eru verkin látin
tala. Þessi nýi og lítt afgerandi
meirihluti hefur nú ákveðið að grípa
til aðgerða og stöðva framgang
mannréttindamála í Reykjavík.
Ráðningarbann ríkir á mannrétt-
indaskrifstofunni og nú þegar mann-
réttindastjóri er að láta af störfum
verður skrifstofan mannlaus.
Þannig má gera ráð fyrir að
mannréttindastefna Reykjavík-
urborgar komist aftur á sinn gamla
stað – ofan í skúffu. Verkefnin verða
látin bíða og borgarbúar munu líða
fyrir það. Í nafni aðhalds. Aðhalds
sem kemur til með að kosta sam-
félagið háar upphæðir þegar fram í
sækir, enda alveg ljóst að mannrétt-
indabrot hafa vondar afleiðingar fyr-
ir þá sem fyrir þeim verða. En meiri-
hlutann varðar ekkert um það. Hann
er upptekinn við annað.
Mannlaus mannréttindaskrifstofa
Sóley Tómasdóttir skrifar um
framvindu mannréttindastefnu
Reykjavíkurborgar
»Nýr og lítt afgerandi
meirihluti lætur
verkin tala. Hann hefur
nú ákveðið að grípa til
aðgerða og stöðva fram-
gang mannréttindamála
í Reykjavík.
Sóley Tómasdóttir
Höfundur er varaborgarfulltrúi
Vinstri grænna.
ÖFLUGT atvinnulíf og sterkir
innviðir eru forsendur blómlegrar
byggðar og óþarfi að rekja það
frekar að þar sem
þeirra nýtur ekki við
hnignar atvinnulífi,
fólki fækkar, þjónusta
versnar og þannig
hefst atburðarás sem
ekki verður snúið við
með góðu móti. Þó að
við viljum halda öllu
landinu í byggð vitum
við vel að byggð mun
ekki verða óbreytt í
um ókomin ár. Búseta
fólks mun hér eftir
sem hingað til taka
mið af breyttum at-
vinnuháttum og þróun
samfélagsins.
Á tímum hnattvæð-
ingar er þetta sér-
staklega mikilvægt
þar sem bæði fyr-
irtæki og ein-
staklingar leita sér
umhverfis þar sem
skilyrði til rekstrar og
fjölbreytts mannlífs
eru best. Ætlum við
Íslendingar að við-
halda búsetu sem víð-
ast í landinu, verðum
við að nýta þá land-
kosti sem til staðar
eru og tryggja að atvinnulífinu séu
sköpuð góð rekstrarskilyrði.
Það dugar skammt að hafa uppi
hástemmdar yfirlýsingar um að
efla byggð í landinu ef því fylgja
ekki athafnir. Það dugar ekki að
segja að í stað fiskvinnslu og fisk-
iðnaðar skuli íbúar landsbyggð-
arinnar bara taka sér eitthvað ann-
að fyrir hendur og að hvergi megi
hrófla við náttúru landsins. Fisk-
iðnaður verður aldrei aftur sú und-
irstaða byggðar í landinu sem hún
var, og skiptir þá ekki máli hvort
afli við Íslandsstrendur glæðist á
ný. Það þarf nefnilega í dag ekki
nema þriðjunginn af þeim mann-
skap sem þurfti fyrir 10 árum til að
vinna þann afla sem á land berst.
Ferðaþjónusta er
góðra gjalda verð en
árstíðarbundin at-
vinnugrein og lands-
byggðarfólk eins og
aðrir landsmenn þurfa
vinnu og tekjur allt ár-
ið. Gríðarlegur flutn-
ingskostnaður kemur í
veg fyrir eða hamlar
mjög allri framleiðslu-
starfsemi á lands-
byggðinni a.m.k. þeirri
sem byggist á vöruút-
flutningi og gildir þá
einu hvort um er að
ræða flutning á
stærsta markaðssvæði
landsins eða til út-
landa.
Sem betur fer eru
víða um land enn til
staðar góðar forsendur
til uppbyggingar öfl-
ugra fyrirtækja. Arð-
bær rekstur sem nýtir
hugvit og aðrar auð-
lindir, skapar ný störf,
greiðir góð laun og er
byggður upp til langr-
ar framtíðar er það
sem við þurfum til að
skapa grunn að frekari
uppbyggingu. Við þurfum stór og
öflug fyrirtæki á landsbyggðinni
því þau styrkja ekki aðeins sam-
félagið með fjölgun nýrra starfa,
heldur skapa tækifæri til öflugrar
þjónustu bæði af hálfu einkaaðila
og hins opinbera. Þetta má skýrt
sjá á þeim umskiptum sem orðið
hafa á Austurlandi. Því er það al-
veg nauðsynlegt að stjórnvöld
greiði sem frekast er unnt götu
þeirra sem hyggjast fjárfesta í nýj-
um öflugum fyrirtækjum hvort sem
um er að ræða álver, aflþynnuverk-
smiðju eða netþjónabú og þá ríður
á að innviðir samfélagsins séu til-
búnir að taka við slíkri uppbygg-
ingu hvort sem litið er til sam-
gangna, fjarskipta, orkukerfisins
eða annarra þátta. Auðvitað þannig
að samtímis séu uppfylltar strangar
kröfur í umhverfismálum. Um leið
er nauðsynlegt að stjórnvöld taki
mið af mismunandi aðstæðum í
landinu þegar framkvæmdaröð er
ákveðin.
Eftir ítarlega skoðun og mat á
landkostum og aðstæðum í Eyja-
firði, Skagafirði og við Húsavík
kynnti Alcoa þá ákvörðun sína að
velja Bakka við Húsavík sem væn-
legasta staðinn á Norðurlandi fyrir
næsta álver fyrirtækisins í lok jan-
úar 2006 eða fyrir rúmum tveimur
árum. Frá þeim tíma hefur stærst-
ur hluti íbúa þessa landshluta beðið
eftir því með óþreyju að verkefnið
fari af stað. Miðað við Kyoto-
bókunina er ekki svigrúm til að
byggja mörg álver á Íslandi og því
telja allir sem hér búa að álver eigi
að rísa á Bakka um það er full
samstaða meðal Norðlendinga. Hér
er orkan til staðar og augljóst að
það þarf stóriðju af einhverju tagi
til að nýta hana. Hér hefur slík
framkvæmd minni neikvæð áhrif en
á flestum öðrum stöðum landsins
og hér hefði stórt álver gríðarleg
áhrif á þróun byggðar á svæði sem
nú þegar á í vök að verjast. Það er
því í sjálfu sér heilmikill áfangi að
nú skuli vera tekin um það ákvörð-
un að fara af stað með mat á um-
hverfisáhrifum álvers á Bakka sem
færir verkefnið einu skrefi nær
framkvæmdum.
Atvinnuupp-
bygging á lands-
byggðinni
Ásgeir Magnússon skrifar
um uppbyggingu stóriðju
Ásgeir Magnússon
» Arðbær
rekstur sem
nýtir hugvit og
auðlindir, skap-
ar ný störf,
greiðir góð laun
og er byggður
upp til fram-
tíðar skapar
grunn að frekari
uppbyggingu.
Höfundur er forstöðumaður Skrif-
stofu atvinnulífsins á Norðurlandi.