Morgunblaðið - 26.05.2008, Blaðsíða 12

12 MÁNUDAGUR 26. MAÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
TÍU stærstu útgerðarfyrirtæki
landsins eru nú með 52,47% heild-
arkvótans, hálfu prósenti meira en
fyrir ári. HB Grandi hf. er sem fyrr
með mestan kvóta íslenskra útgerð-
arfyrirtækja, tæplega 12% af heild-
inni sem er það hámark sem útgerð
má hafa.
Fiskistofa hefur eftirlit með stöðu
stærstu handhafa aflaheimilda og
eignatengslum þeirra til að fram-
fylgja ákvæðum um hámarksafla-
hlutdeild einstakra aðila í lögum um
stjórn fiskveiða. Stofnunin hefur nú
birt upplýsingar um kvótastöðu 100
stærstu útgerðanna, miðað við 21.
maí.
Rétt undir hámarki
Í töflu stofnunarinnar kemur fram
hlutdeild útgerða í þeim tegundum
sem lúta ákvæðum um hámarkseign,
einnig aflaheimildir viðkomandi út-
gerða í þorskígildum reiknað. Sleppt
er stofnum sem alfarið veiðast utan
íslenskrar lögsögu.
Útgerð er heimilt að eiga allt að
12% heildaraflamarks, samkvæmt
þessum útreikningum. HB Grandi
er sem fyrr með mestu aflaheimild-
irnar, nærri 45 þúsund tonn sem
svarar til 11,91% af heildaraflamarki
íslenskra skipa. Er það heldur
hærra hlutfall en fyrir ári. Fyr-
irtækið er því rétt undir því hámarki
sem sett er í lögum.
Þorskígildin eru mun færri en fyr-
ir ári vegna niðurskurðar aflaheim-
ilda en hlutföllin hafa ekki breyst
mikið. Tíu stærstu útgerðarfélögin
eru nú með 52,47% heildarkvótans.
Er það heldur hærra hlutfall en fyrir
ári þegar það var slétt 52%. Hlutur
tíu stærstu útgerðanna á hverjum
tíma hefur hækkað með árunum.
Var til dæmis 47,7% haustið 2005.
Á listann yfir tíu stærstu útgerð-
irnar er komin Skinney-Þinganes, í
níunda sæti, hefur bætt hlutdeild
sína, en Síldarvinnslan í Neskaup-
stað, sem var í fjórða sæti síðast,
dettur niður í það ellefta. Ísfélag
Vestmannaeyja hefur bætt við sig
kvóta og hækkað á listanum um
nokkur sæti og FISK-Seafood hefur
einnig bætt við sig.
Með mesta þorskkvótann
Samherji er með 7,1% af þorsk-
kvótanum og HB Grandi er með
6,6% af ýsukvótanum en hámarkið
er 12% í báðum þessum tegundum.
Hámarkið í nokkrum öðrum teg-
undum er 20%. Þar er HB Grandi
stærstur í ufsanum með 17,56%,
Brim er kvótahæst í grálúðunni með
19,99%, HB Grandi er með 18,68% í
loðnu, Skinney-Þinganes með
18,97% af síldarkvótanum og Hrað-
frystihúsið Gunnvör er með 15,99%
úthafsrækjukvótans. HB Grandi er
síðan með 31,95% karfakvótans en
hámarkið þar er 35%.
Tíu stærstu útgerðirnar
með 52,5% kvótans 

    
! 



 "#$%
&& '&( !

  %'
  ! 
)
 *
 
 
 %)    +     %   , ) 
-.  
 

'/

 0&)
   /& $)      


)  &

1 2& "&
  (    
 
  
 "
. /
 &  345
6

  

  





 




 

  

   



  



 

!

"


#
$
%
&
'
!(
!!
!
!"
!

!#
!$
!%
!&
!'
(
!

"


#
$
%
&
'
"(
 
   
  
  
 
 
  
 
  
 
 
 
   
  
 
  
  
 
  
  
 
   

 

  
 
  
 
  
  

)*  ), )




 









 



 


 !




 
"
#  $ 

% 








 


' 
( 

 


 )
 *)


 
 
+ 

 



 

 )
 *)





 !""#$ 
%&% 
-
     )
! 
, ((&
 .     
 
 ) 

 

 /)

















 
 
  
 


   


Í HNOTSKURN
»HB Grandi er kvótahæsta út-gerðin með tæp 11,91% heild-
arkvótans. Samherji er í öðru
sæti, með 7,72% sem er heldur
meira en á síðasta ári og Brim er
í þriðja sæti með 5,38% sem er
minna en fyrir ári.
»Samherji er með mestaþorskkvótann, 7,1% af heild-
arkvótanum, en HB Grandi er
kvótahæstur í fjórum tegundum
af þeim átta sem lúta ákvæðum
um hámark.
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
EKKI er vandi að veiða hum-
arinn á vertíðinni og horfur á að
helstu vinnslufyrirtækin ljúki
vinnslu í júlí eða byrjun ágúst.
Hins vegar hefur gengið verr að
selja á erlendum mörkuðum og
verðið heldur látið undan síga í
erlendri mynt.
„Þetta hefur gengið vel. Svip-
að og tvær síðustu vertíðir,“ seg-
ir Hermann Stefánsson vinnslu-
stjóri hjá Skinney-Þinganesi hf.
á Höfn í Hornafirði. Fyrirtækið
er með stærstu humarvinnslu
landsins, vinnur um 150 tonn af
humarhölum sem svarar til um
500 tonna af óslitnum humri.
Skinney-Þinganes er með tvö
skip á humarveiðum, Þóri SF og
Erling SF, og landa skipin ann-
an hvern dag, 40 til 50 körum.
Er því ávallt verið að vinna nýtt
hráefni. „Það er ekki vandamál
að ná í hráefnið, það er nóg af
humri,“ segir Hermann.
Vinnslan hefur einnig gengið
vel. Unnið er tíu tíma á dag og
einnig á laugardögum. Fram-
haldsskólanemendur eru komnir
til starfa og hleypa auknum
krafti í vinnsluna og síðan bæt-
ast tíundu bekkingar úr grunn-
skólanum við og þá verður allt
komið á fulla ferð.
Þótt fiskvinnslan hafi tækni-
væðst er ekkert sem kemur í
staðinn fyrir vinnufúsar hendur
við humarvinnsluna. Humarinn
sem kemur inn í húsið er flokk-
aður með vogum en síðan er það
fjöldi handa sem ræður afköst-
unum í sjálfri vinnslunni. Það
þarf að flokka það sem hentar í
vinnslu á heilum humri og höl-
um, stærðarflokka á báðum
stöðum og pakka. Um það bil
helmingur hráefnisins fer í
hvorn flokk fyrir sig.
Hermann reiknar með að
humarvinnslu fyrirtækisins ljúki
í lok júlí eða byrjun ágúst.
Mest vinnsla í Þorlákshöfn
Tvær stórar humarvinnslur
eru í Þorlákshöfn, Rammi og
Auðbjörg, auk Hafnarness sem
er minni, og er staðurinn því
mesti humarvinnslustaður
landsins. Auk Þorlákshafnar og
Hornafjarðar er humar unninn í
Vestmannaeyjum í töluverðum
mæli en lítil vinnsla annars stað-
ar.
„Þetta hefur gengið vel. Það
er þokkaleg veiði á öllum svæð-
um,“ segir Einar Sigurðsson,
forstjóri Auðbjargar hf. í Þor-
lákshöfn. Fyrirtækið yfirtók
rekstur Humarvinnslunnar á
staðnum sl. vetur en er þó með
svipaða vinnslu og áður, eða um
90 tonn af slitnum humri sem
svarar til tæplega 300 tonna af
heilum humri. Einar segir að lít-
ill kvóti hafi fylgt eignum Hum-
arvinnslunnar en hann taki
kvóta á leigu til viðbótar þeim
kvóta sem fyrirtækið hefur yfir
að ráða.
Auðbjörg gerir út tvo báta á
humar, Ársæl ÁR og Skálafell
ÁR.
Einar segir ekki vandamál að
veiða humar í ár, frekar en tvær
undanfarnar vertíðir. Hann telur
þó að meðafli hafi verið talsvert
meiri en undanfarin ár. „Það
veiðist meira af öllum tegund-
um, hvort sem menn vilja eða
ekki. Það virðast flestir stofnar
vera að lagast,“ segir Einar.
Fiskurinn skemmir skelina í
sumum tilvikum en Einar segir
ekkert við því að gera, annað en
að toga styttri tíma í einu.
Einar segir að búast með við
að humarvertíðinni hjá Auð-
björgu ljúki um miðjan júlí, ef
fram heldur sem horfir.
Verðið gefur eftir
Þótt veiðarnar og vinnslan
gangi vel er ekki sömu söguna
að segja af erlendum mörkuð-
um, að sögn Hermanns Stefáns-
sonar og Einars Sigurðssonar.
„Markaðurinn er þungur. Það
virðist vera að þessi vara sé of
dýr fyrir markaðinn eins og
hann er núna,“ segir Einar.
Hann segir að þetta vandamál
sé þekkt í öðrum greinum fisk-
vinnslunnar. Þegar erfiðleikar
steðji að í efnahagslífinu á mark-
aðssvæðunum líði dýrustu afurð-
irnar fyrst fyrir það. „Þetta er
þekkt og hefur oft gerst áður.
Það eru víðar erfiðleikar en hér
hjá okkur. Við gerum bara
meira úr þeim,“ sagði Einar.
Hermann sagði að verð afurð-
anna hefði heldur gefið eftir í er-
lendri mynt. „Lækkun á gengi
íslensku krónunnar hefur komið
þar á móti,“ sagði hann.
Betra að veiða
humarinn en selja
Góð veiði er hjá humarbátum á öllum svæðum, þriðju vertíðina í röð
Morgunblaðið/ÞÖK
Flokkun Það er mörg handtök við flokkun og pökkun á humri.
Myndin er tekin í Vinnslustöðinni í Vestmannaeyjum.
„ÞAÐ er mjög gott fiskirí. Veiðin stýrist
meira af því hvað vinnslan ræður við. Það er
reynt að vinna þetta sem nýjast,“ segir Pálm-
ar Björgvinsson, skipstjóri á Fróða ÁR 33
sem á föstudag var við humarveiðar á Lóns-
dýpi. Pálmar hefur verið stýrimaður á hum-
arbátum í níu ár og var skipstjóri í þessum
túr.
Fróði ÁR hóf humarveiðar strax eftir
páska og er aflahæsti humarbáturinn sam-
kvæmt nýlegum humarlista sem birtur er á
vefnum aflafrettir.com. Búið er að kaupa
nýjan bát sem leysa mun Fróða af hólmi.
Hann er í Þorlákshöfn þar sem verið er að
búa hann undir hlutverkið. Það er því hugs-
anlegt að túrinn sé sá síðasti hjá gamla
Fróða.
Rammi hf. á Siglufirði gerir Fróða út
ásamt Jóni á Hofi ÁR og er aflinn unninn í
vinnslu fyrirtækisins í Þorlákshöfn. Bátarnir
eru þeir kvótahæstu á landinu, með samtals
um 22,5% af heildaraflamarki í humri, sem
svarar til 132 lesta af slitnum humri.
„Við erum yfirleitt einn og hálfan sólar-
hring í túr og löndum fimmtíu til sextíu kör-
um sem gera um tvö og hálft tonn af skott-
um,“ segir Pálmar.
Töluvert af fiski kemur með humrinum
sem meðafli eða fjögur til átta tonn. Pálmar
segir ekki hjá því komist á þessum árstíma.
Samkvæmt lista aflafretta.is er fiskur um
helmingur aflans hjá humarbátunum, miðað
við óslitinn humar.
Draga tvö troll
„Já, það finnst mér. Þetta er alvöru veiði-
skapur,“ segir Pálmar. Hann segir að hum-
arveiðarnar hafi breyst mikið frá því hann
byrjaði. Aflinn sé miklu meiri. Flestir bátarn-
ir draga tvö troll og fá 60-80% meiri afla en
þegar eitt troll er dregið. Hann telur einnig
að stofninn sé stærri en var fyrir nokkrum
árum.
Veiðisvæðið er með allri suðurströnd
landsins, frá Eldey og í Lónsdýpi. Fróði ÁR
landar á Hornafirði þegar hann er á veiðum
á austurhluta svæðisins, eins og var á föstu-
dag. „Það tekur okkur 20 til 22 tíma að sigla
til Þorlákshafnar og það sparast mikill tími
við að landa fyrir austan. Það skiptir líka
máli þegar olían er orðin svona dýr að draga
úr siglingum,“ segir Pálmar. Aflanum er ek-
ið til vinnslu í Þorlákshöfn.
Veiðin
stýrist af
vinnslunni
Pálmar á Fróða ÁR 33
ánægður með veiðina