Morgunblaðið - 13.06.2008, Blaðsíða 16

Mikill sómi Sæunn Þorsteinsdóttir
sellóleikari strýkur strengina.
SELLÓLEIKARINN Sæunn Þor-
steinsdóttir hlaut ekki fyrstu verð-
laun í gær í stærstu sellókeppni
Bandaríkjanna, Naumburg Int-
ernational Competition en hreppti
þó sérstök heiðursverðlaun. Keppn-
in fer fram árlega en keppt á sex
ólík hljóðfæri milli ára. Því fer
sellókeppnin í raun fram á sex ára
fresti.
Sæunn sagði í tölvupósti í gær að
sér hefði gengið mjög vel, hún hefði
ekki farið frá keppni með fyrstu
verðlaun en þó heiðurs-verðlaun til
minningar um Zöru Nelsova selló-
leikara. Það hafi henni þótt vænt
um því Nelsova hafi verið hennar
helsta fyrirmynd allt frá því Sæunn
heyrði hana spila Dvorak konsert-
inn. Sæunn spilaði þann konsert í
úrslitum keppninnar í gær.
Dómnefnd sagði heiðurs-
verðlaunin ekki síst veitt fyrir
„musical personality“, tónlistar-
legan persónuleika eða listrænan
svo að segja. Sæunn segir dóm-
nefndina hafa hrósað henni fyrir
einstaka rödd og framkomu.
97 sellóleikarar víðs vegar að úr
heiminum tóku þátt í keppninni og
komust sex í úrslit, þeirra á meðal
Sæunn. helgisnaer@mbl.is
Hlaut heið-
ursverðlaun
Morgunblaðið/Ómar
16 FÖSTUDAGUR 13. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
WILHELM
Friese, fyrrver-
andi prófessor í
norrænum fræð-
um við Eberhard-
Karls Universität
í Tübingen, er
látinn, 84 ára að
aldri. Eftir hann
liggja merkar rit-
smíðar um nor-
rænar bókmenntir, þar á meðal ís-
lenskar, bæði eldri og yngri, greinar
og bók um skáldverk Halldórs Lax-
ness auk þess sem hann þýddi ljóð
Matthíasar Johannessen á þýsku.
Wilhelm Friese fæddist árið 1924 í
Þýskalandi. Hann lauk doktorsprófi
(Habilitation) í norrænum bók-
menntum frá Háskólanum í Tüb-
ingen árið 1966 og var prófessor við
sama skóla 1972–1989. Friese var
mjög afkastamikill og gaf út bækur
sem tengjast íslenskum fræðum á
ýmsan hátt. Þar má til dæmis nefna
bók hans Halldór Laxness. Die
Romane. Eine Einführung og tvær
bækur með þýðingum hans á ljóðum
úr ljóðasafni Matthíasar Johannesen
Sálmar á atómöld sem hann þýddi
sem Psalmen im atomzeitalter og
ljóðasafnið Hier schlägt dein Herz
eða Hér slær þitt hjarta. Friese kom
oft til Íslands og hélt fyrirlestra,
bæði í boði Háskóla Íslands og á ráð-
stefnum, síðast á Ráðstefnu um
Hallgrím Pétursson og samtíð hans
sem haldin var á vegum Listvina-
félags Hallgrímskirkju og Stofnunar
Árna Magnússonarí október 2006.
Skömmu áður en hann lést gekk
hann frá bók um samskipti sín við
Halldór Laxness.
Wilhelm
Friese látinn
Wilhelm Friese
HLEÐSLUSKÓLINN og Torf
og Grjót munu í sumar standa
fyrir námskeiðum í íslenskri
hleðslutækni og fara þau fram á
torfbænum í Austur-Með-
alholtum í Flóa og í nágrenni en
þar er aðsetur Íslenska bæjar-
ins. Framkvæmdastjóri bæjar-
ins er Hannes Lárusson mynd-
listarmaður en hann er einn
leiðbeinenda á námskeiðunum
auk Víglundar Kristjánssonar
fornhleðslumeistara, Högna Sigurþórssonar mynd-
listarmanns og leikmyndahönnuðar og Gunnars
Bjarnasonar trésmíðameistara. Fyrsta námskeiðið
er nú um helgina og má fá upplýsingar um það á
islenskibaerinn.com og í síma 694-8108.
Námskeið
Íslensk hleðslu-
tækni kennd
Hannes
Lárusson
SIGURÐUR Ingvi Snorrason,
Kjartan Óskarsson og Rúnar
Óskarsson mynda saman Chal-
umeaux-tríóið og leika ein-
göngu á hljóðfæri í klarínettu-
fjölskyldunni. Tríóið heldur
tónleika á Gljúfrasteini á
sunnudaginn kl. 16 og kostar
500 kr. inn.
Þeir félagar ætla að flytja
umritanir á verkum eftir Bach
og Beethoven. Chalumeaux-
tríóið skipa þeir Kjartan, Óskar Ingólfsson og
Sigurður Ingvi Snorrason en að þessu sinni tekur
Rúnar Óskarsson sæti Óskars.
Stofutónleikar Gljúfrasteins verða alla sunnu-
daga í sumar kl. 16.
Tónlist
Chalumeaux-tríóið
á Gljúfrasteini
Gljúfrasteinn
SÝNING á ljósmyndum úr
fórum Nóbelsskáldsins Hall-
dórs Laxness verður opnuð í
Þjóðmenningarhúsinu 17. júní
og ber hún yfirskriftina Síðbú-
in sýn. Myndirnar tók Lax-
ness á ferðalögum sínum inn-
anlands sem utan og á heimili
sínu að Gljúfrasteini, af fjöl-
skyldu og vinum sem og sínu
nánasta umhverfi.
Ljósmyndunum er lýst í
fréttatilkynningu á þann veg að segja megi að
þær séu tækifærismyndir ferðalangsins, eig-
inmannsins, fjölskylduföðurins og vinarins Hall-
dórs Laxness.
Forseti Íslands opnar sýninguna.
Ljósmyndir
Síðbúin sýn
Halldórs Laxness
Sjálfsmynd eftir
Halldór Laxness
Eftir Gunnhildi Finnsdóttur
gunnhildur@mbl.is
„FÓLKI hættir til þess að setja undir
einn hatt það sem kallast nútíma-
tónlist,“ segir Kristjana Helgadóttir
flautuleikari og einn skipuleggjenda
nútímatónlistarhátíðarinnar Frum á
Kjarvalsstöðum. „En nútímatónlist
er mjög fjölbreytileg og í nútímanum
getum við að ég held alveg upplifað
eitthvað sem er framúrstefnulegt og
orðið snortin af því.“
Hátíðin er helguð þremur tón-
skáldum sem öll eiga merkisafmæli á
árinu, þeim Atla Heimi Sveinssyni,
Karlheinz Stockhausen og Elliott
Carter. „Nútímatónlist er náttúrlega
jafn-fjölbreytt og önnur tónlist,“ seg-
ir Kristjana. „Á þeim fjórum árum
sem hópurinn hefur starfað höfum
við frumflutt hátt í sextíu verk sem
hafa verið skrifuð fyrir okkur, en svo
tökum við líka klassísk nútímaverk,
eins og við erum að gera núna með
Stockhausen og Carter sem eru mikl-
ir frumkvöðlar. Okkur finnst þau
mega heyrast meira.“
Tónlistarhópurinn Adapter leikur
á hátíðinni, en þar starfa ásamt Krist-
jönu þau Gunnhildur Einarsdóttir
hörpuleikari, Ingólfur Vilhjálmsson
klarinettuleikari, Marc Trirschler pí-
anóleikari og slagverksleikarinn
Matthias Engler. Kjarninn í hópnum
kynntist í námi í Amsterdam og öll
hafa þau helgað sig nútímatónlist.
„Þetta er okkar líf og ástríða,“ segir
Kristjana. Þau eru búsett víða um
lönd en hafa mikið spilað í Þýskalandi
og Helsinki.
Haldnir verða tvennir hádegistón-
leikar í dag og á morgun þar sem
leikin verða sýnishorn af dagskrá
burðartónleikanna sem verða klukk-
an átta á sunnudagskvöldið.
Nútímatónlist er í fyrirrúmi á tónlistarhátíðinni Frum á Kjarvalsstöðum
Þrefalt tónskáldaafmæli
Morgunblaðið/hag
Af æfingu Tónlistarhópurinn Adapter leikur á Frum. Þau hafa frumflutt hátt í sextíu tónverk á fjórum árum.
www.listasafnreykjavikur.is
Atli Heimir Sveins-
son fagnar í ár sjö-
tugsafmæli sínu.
Hann var einn af
nemendum Stock-
hausens í Köln. Hann
samdi verkið „Heitur
hrynur og kaldur
(músík við ímyndaðan ballett)“ til
heiðurs vinkonu sinni Bryndísi
Schram og verður það frumflutt á
hátíðinni. Einnig verður flutt verk-
ið „Lethe“ fyrir altflautu.
70
Eftir Gunnhildi Finnsdóttur
gunnhildur@mbl.is
„ÞEGAR ég fékk símtalið þá fór ég
beint út og keypti mér nýjan kjól,“
segir Bjargey Ólafsdóttir mynd-
listar- og kvikmyndagerðarmaður
sem í gær fékk hæsta styrkinn úr
Listasjóði Pennans, 500.000 kr.
„Maður byrjar á því að verða voða
glaður eins og lítill krakki þegar
maður fær svona verðlaun, en síðan
áttar maður sig á því að þetta eru í
rauninni laun fyrir vinnuna manns.
Við þurfum að lifa líka.“ Bjargey er
með margt á prjónunum, hún ætlar
að sýna í listamiðstöðinni Skaftfelli í
ágúst og Ljósmyndasafni Reykja-
víkur í nóvember og nýtast verð-
launin til undirbúnings þeirra sýn-
inga. Hulda Rós Guðnadóttir
mannfræðingur og listamaður hlaut
200.000 króna styrk, en hún hefur
m.a. stjórnað verkefninu Dýónýsíu.
Sömu upphæð hlaut Etienne de
France sem útskrifaðist frá LHÍ
fyrir þremur árum og hefur vakið
mikla athygli á þeim stutta tíma.
Þetta er í annað sinn sem veitt er
úr Listasjóði Pennans. Sjóðstjórn
skipa Kristinn Vilbergsson forstjóri
Pennans ehf., Harpa Þórsdóttir list-
fræðingur, Nanna Kristín Magnús-
dóttir leikkona, Skúli Malmquist
kvikmyndagerðarmaður og ljós-
myndarinn Einar Falur Ingólfsson.
„Við þurfum að lifa líka“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Að lokinni úthlutun í gær Frá vinstri: Hulda Rós Guðnadóttir, Kristinn Vil-
bergsson, Nanna Kristín Magnúsdóttir, Elma Beckmann (f.h. Etienne), Guð-
laug Erla Jónsdóttir (móðir Bjargeyjar) og Einar Falur Ingólfsson.
Þrír upprennandi myndlistarmenn
hlutu styrk úr Listasjóði Pennans
Karlheinz Stockhau-
sen hefði orðið átt-
ræður í ár, en hann
lést seint á síðasta
ári. Hann var einn af
frumkvöðlum raf-
tónlistar í heiminum.
Tvö verk eftir hann
verða leikin á hátíðinni um helgina:
einleiksverkið „In Freundschaft“
fyrir klarínett og Tierkreis útsett
fyrir flautu, fiðlu, hörpu, píanó og
slagverk.
80
Elliot Carter er enn
að semja tónlist á tí-
ræðisafmælinu.
Hann hefur verið
virkur í nútíma-
tónlist í 80 ár og var
meðal áheyrenda
þegar „Vorblót“ Stravinskys var
frumflutt í Bandaríkjunum árið
1924. Leikin verða verk hans „Bar-
iolage“ sem er einleiksverk á hörpu
og „Esprit rude/Esprit doux I“ fyr-
ir flautu og píanó.
100