Morgunblaðið - 18.06.2008, Blaðsíða 22

Nú þegaröld er lið-in frá
fæðingu Bjarna
Benediktssonar
rifjaði Geir H.
Haarde forsætis-
ráðherra upp orð
hans frá 25 ára af-
mæli lýðveldisins,
og gerði þau að sínum á
þjóðhátíðardaginn í gær, en
þeim var ekki síst beint til
unga fólksins:
„Menn koma engu góðu til
vegar, nema þeir séu sjálfir
virkir þjóðfélagsþegnar, geri
upp eigin hug, þori að hugsa
sjálfstætt, fylgja hugsun sinni
eftir og átti sig á því að fátt
næst fyrirhafnarlaust. Menn
verða í senn að nenna að
leggja á sig hugsun og vinnu,
ef þeir í raun og veru vilja
knýja fram þær umbætur er
löngun þeirra stendur til.“
Og tónninn var gefinn. Mik-
ilvægt er að forsætisráðherra
tali við þjóðina á þeim nótum
sem hann gerði í ávarpi sínu í
gær. Hann hvatti Íslendinga
sem þjóð til að bregðast við
gríðarlegum hækkunum á
innfluttu eldsneyti með minni
akstri og betri nýtingu, notk-
un sparneytna ökutækja, til-
flutningi yfir í aðra orkugjafa
o.s.frv. „Þjóðin verður að
breyta neyslumynstri sínu og
framlag hvers og eins skiptir
máli, bæði fyrir viðkomandi
einstakling og einnig heild-
ina.“
Ríkisstjórnin þarf auðvitað
að ganga á undan með góðu
fordæmi með bæði þeim far-
skjótum og ferðamáta sem
hún velur.
Nú hafa lífskjör versnað,
kaupmáttur rýrn-
að, skuldir hækk-
að og atvinnuleysi
vofir yfir. Og
þjóðin þarf á því
að halda í þessum
öldudal að talað sé
við hana af ábyrgð
og hreinskilni.
Ekki er nóg að
ríkisstjórnin standi vaktina
daglega, heldur þarf með
reglubundnum hætti að miðla
upplýsingum út fyrir veggi
Stjórnarráðsins.
Það þarf að lýsa aðgerðum
ríkisins og setja þær í sam-
hengi við stöðuna almennt í
efnahagslífinu. Þá verður
þjóðin undir það búin að
breyta neyslumynstri sínu,
þar sem „framlag hvers og
eins skiptir máli, bæði fyrir
viðkomandi einstakling en
einnig heildina.“
Sjálfstæðisbaráttu þjóð-
arinnar lauk ekki hinn 17.
júní 1944. „Hún stendur enn
yfir og henni mun aldrei
ljúka. Því sjálfstæði Íslend-
inga varðar fleiri en lýðveld-
iskynslóðina. Það er óþrjót-
andi erindi allra góðra
Íslendinga,“ sagði Kjartan
Magnússon borgarfulltrúi og
formaður þjóðhátíðarnefndar
í gær.
Hann sagði Íslendinga þjóð
landnema, sem hingað komu í
leit að sjálfstæði, „og enn eru
að koma landnemar: nýir,
góðir Íslendingar, sem einnig
eru að leita frelsis og farsæld-
ar.“
Landið er numið, en far-
sældin er stöðugt verkefni og
raunverulegt frelsi þjóð-
arinnar ræðst af því hvernig
til tekst í þeirri baráttu.
Framlag hvers og
eins skiptir máli,
bæði fyrir viðkom-
andi einstakling en
einnig heildina.}
Farsældin er
stöðugt verkefni
22 MIÐVIKUDAGUR 18. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Ólafur Þ. Stephensen.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Útlitsritstjóri:
Árni Jörgensen.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Ólafi F. Magn-ússyni borg-
arstjóra er full al-
vara með það að
endurreisa mið-
borg Reykjavíkur.
Í Morgunblaðinu í gær lýsti
hann þeim skrefum sem hefðu
verið tekin í átt að betri höf-
uðborg. Þeir landsmenn sem
lögðu leið sína niður í bæ í
gær gátu séð að sumt hafði
færst til betri vegar. En enn
er mikið verk óunnið.
Mikilvægt er að laga ásýnd
miðborgarinnar eftir mið-
nætti um helgar. Færanleg
lögreglustöð sem yrði stað-
sett miðsvæðis yfir björtustu
næturnar gæti verið svar við
því. Endurskoðun á af-
greiðslutíma veitingastaða er
skref í rétta átt.
Skipulagsmál skipta ekki
minna máli. Enn standa of
mörg hús yfirgef-
in og í niðurníðslu
miðsvæðis í borg-
inni. Þá hefur
vandræðagangur
eftir brunann í
Austurstræti í apríl 2007 gert
það að verkum að enn sjást
engin ummerki um uppbygg-
ingu á svæðinu.
Samráð borgarstjóra við
borgarbúa frá því hann tók
við embætti er til fyr-
irmyndar. Hann hefur haldið
fundi í hverfum borgarinnar
og hvatt sem flesta til að taka
þátt í hreinsunarátaki.
Hreinsun borgarinnar er
hins vegar ekkert átaksverk-
efni þó að sjálfsagt sé að
virkja sem flesta í tiltekt á
vorin. Hreinsunarátak er við-
varandi verkefni borgaryf-
irvalda allt árið um kring.
Höfuðborgin á það skilið.
Hreinsun borg-
arinnar er viðvar-
andi verkefni.}
Fegurri höfuðborg
FRÉTTASKÝRING
Eftir Pétur Blöndal
pebl@mbl.is
B
úast má við að tónn þing-
manna Sjálfstæð-
isflokksins eigi eftir að
harðna í garð Samfylk-
ingarinnar á næstu
misserum og afstaðan verði ein-
dregnari í málamiðlunum stjórn-
arflokkanna. Vísbending um það er
fundur umhverfisnefndar Alþingis á
föstudag. Þar stóðu sjálfstæðismenn
fyrir því að landsskipulag, sem um-
hverfisráðherra hefur beitt sér fyrir,
var tekið út úr nefndaráliti. Enda er
engin stemning fyrir því meðal stórs
hóps þingmanna Sjálfstæðisflokksins
að það verði að veruleika. Er það
gagnrýnt að færa eigi vald frá sveit-
arfélögum til umhverfisráðherra og
að undir búi að nýta eigi ákvæðið til
að standa í vegi fyrir tilteknum fram-
kvæmdum, svo sem stóriðju. Þannig
vilji „höfuðborgarmenn“ skipuleggja
úrræði fólks á landsbyggðinni.
Þá gagnrýnir Jón Gunnarsson,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins,
Samfylkinguna fyrir stefnuleysi í
orku- og virkjanamálum. Hann bend-
ir á að Þórunn Sveinbjarnardóttir
umhverfisráðherra kvarti undan því
að hafa ekki lagalegt svigrúm til að
stöðva stóriðjuframkvæmdir á sama
tíma og Björgvin G. Sigurðsson við-
skiptaráðherra taki skóflustungu að
nýju álveri í Helguvík. Björgvin hafi
hinsvegar líka beitt sér gegn virkj-
unum í neðri Þjórsá, þrátt fyrir að
hluta af orkunni í álverið eigi að
sækja þangað. „Ég fagna stuðningi
hans við álver í Helguvík og að hon-
um hafi þá snúist hugur varðandi
virkjanirnar í neðri Þjórsá.“
Fljótlega eftir að ríkisstjórnarsam-
starfið hófst var eftir því tekið að
þingmenn og jafnvel ráðherrar Sam-
fylkingarinnar lágu ekki á gagnrýni
sinni í garð samstarfsflokksins. Og
annar bragur á en í fyrri ríkisstjórn.
Össur Skarphéðinsson iðnaðarráð-
herra lýsti því raunar í bloggi sínu
sem meðvituðu bragði, að skerpa á
ágreiningi í minni málum til að undir-
strika muninn á flokkunum. Samfylk-
ingarmenn sem rætt var við gera þó
lítið úr því að þetta sé skipulegur
skæruhernaður.
Eftir stendur gagnrýnin. Nú síðast
á föstudag lýsti Karl V. Matthíasson,
varaformaður landbúnaðar- og sjáv-
arútvegsnefndar Alþingis, því yfir á
Stöð 2 að hann væri ósáttur við svar
ríkisstjórnarinnar til mannréttinda-
nefndar SÞ um að þeim yrðu ekki
greiddar bætur sem hófu málið. Karl
segist vilja fá niðurstöðu úr starfs-
hópum sem fjalli um endurskoðun á
kvótakerfinu eftir eitt til tvö ár. Hann
veit þó að enginn stuðningur er við
það innan Sjálfstæðisflokksins, sem
fer með sjávarútvegsráðuneytið, að
hverfa frá kvótakerfinu eða gera
grundvallarbreytingar á því. Ekki
síst eftir niðurskurð á afla sem rýrir
kjör útgerðarmanna um land allt.
Úrslitauppgjör ólíklegt
„Menn láta ekkert rúlla yfir sig
endalaust,“ segir Kristján Þór Júl-
íusson, þingmaður Sjálfstæðisflokks-
ins, um vinnubrögð Samfylking-
arinnar. „Og ef þetta er nýr kúltúr í
stjórnarsamstarfi, þá tökumst við á
við það. Ég þekki ekki önnur dæmi
þess að menn hagi sér í samstarfi
með þessum hætti. Og hef sagt áður
að það þurfi að slípa stjórnarsam-
starfið meira til en gert hefur verið.
Það er ekkert óeðlilegt að það taki
tíma að láta tvo flokka ná saman en ár
er liðið og þetta á að vera slípaðra en
það er í dag.“
En þrátt fyrir allt er ólíklegt að til
úrslitauppgjörs komi í sjávarútvegs-
málum og Evrópumálum því það eru
mál sem ekki verða afgreidd á kjör-
tímabilinu og efnahagsmálin munu
halda stjórnarflokkunum við efnið.
„Það er miklu brýnna að grípa til
efnahagsaðgerða og reyna að ná tök-
um á verðlagi og vöxtum,“ segir
Kristján Þór. „Þetta tekur í á meðan
það er að ganga yfir. En sem betur
fer er stjórnarmeirihlutinn það sterk-
ur að hann á að þola það.“
„Menn láta ekkert rúlla
yfir sig endalaust“
Morgunblaðið/Kristinn
Sambúðin Þingmenn Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar, Kristján Þór Júl-
íusson og Helgi Hjörvar, þungir á brún með Jón Sigurðsson sér að baki.
16. júní
Árni Páll Árnason skrifar að
núverandi ástand í efnahags-
málum sé „bein afleiðing
þess ójafnvægis sem hefur
verið meginboðorð í efna-
hagsstefnunni undanfarinn
áratug.“
12. júní
Össur Skarphéðinsson iðn-
aðarráðherra skrifar um „at-
hyglisverða þróun“ í borginni,
þar sem tekist hafi „mjög
traust tengsl með upprenn-
andi forystumönnum Sam-
fylkingar og Vinstri grænna …
Þannig geta persónuleg
tengsl öflugra einstaklinga í
sitt hvorum flokknum leitt til
merkilegrar þróunar sem gæti
víða séð stað þegar tímar
líða. Að því leyti gætu póli-
tískar ástir parsins í Reykja-
vík haft mikil áhrif í stjórn-
málum næsta áratugar …“
19. maí
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
utanríkisráðherra sendir út
yfirlýsingu um að ráðherrar
Samfylkingarinnar styðji ekki
ákvörðun Einars K. Guðfinns-
sonar sjávarútvegsráðherra
um að gefa út kvóta á hrefnu.
Gagnrýnin
Samfylking
U
mræður um skólamál taka oft á
sig undarlega mynd. Hérna í
eina tíð vafðist þetta líklega
ekki eins fyrir fólki. Þá voru
nokkrir menntaskólar og allir
vissu að hverju þeir gengu með nám í þeim.
Svo bættust við fjölbrauta-þetta og fram-
halds-hitt. En samt virtist fólki ganga ágæt-
lega að fóta sig á menntabrautinni. Hér var
hinn eini, sanni Háskóli Íslands og þótt aðrir
skólar væru að feta sig áfram með kennslu á
háskólastigi voru þau mál ekki flókin.
Á undanförnum árum hefur háskólum fjölg-
að. Og auðvitað eru þeir ekki allir eins og þeir
sem fyrir voru, enda hefði þá seint talist
ástæða til stofnunar þeirra. Þessari fjölbreytni
hafa háskólanemar flestir fagnað. Hver vill
ekki geta valið úr sem flestum og bestum kostum?
Nú ber svo við að þær raddir heyrast að nauðsynlegt
sé að samræma einkunnir og próf milli háskóla. Í frétta-
skýringu í Morgunblaðinu í gær, 17. júní, er þetta haft
eftir háttsettum viðmælanda Morgunblaðsins í háskóla-
samfélaginu: „Einkaskólarnir hafa annan skala en hinir
og jafnvel innan Háskóla Íslands eru sumar deildir
þekktar fyrir að gefa lægri einkunnir en aðrar. Það væri
mjög gagnlegt ef menntamálaráðherra myndi beita sér
fyrir því að smíðaður yrði samræmdur skali þannig að
þyngd prófa yrði sambærileg á milli deilda sem eru að
kenna sömu fög.“
Þetta er haft eftir háttsettum viðmælanda í háskóla-
samfélaginu árið 2008. Að gagnlegt væri að
menntamálaráðherra setti einhvers konar
reglur um samræmd próf í háskólunum. Að
ráðherra skikkaði háskólana, hverjir svo sem
þeir eru, til að hafa þyngd prófa „sambæri-
lega“.
Þýðir þetta kannski líka að mennta-
málaráðherra á að skikka skólana til að hafa
kennsluna nákvæmlega eins? Hún er það ekki
núna og í því felst einmitt kosturinn við mis-
munandi háskóla. Í sumum fögum leggur einn
háskóli kannski áherslu á fyrirlestra og hefð-
bundin próf, á meðan annar heldur málstofur
og lætur nemendur leysa ýmiss konar verk-
efni. Á svo menntamálaráðherra að ákveða
hvernig einkunnagjöfin verður?
Alkunna er, að framhaldsskólarnir eru mis-
góðir. Háskólarnir vita það ósköp vel. Þeir vita, að ein-
kunnir frá bestu skólunum eru vel marktækar, en taka
öðrum með dálitlum fyrirvara. Þótt samræmd próf í fram-
haldsskólum myndu líklega auðvelda háskólunum þessa
vinnu, þá fer því fjarri að þeir þekki ekki sitt heimafólk.
Á sama hátt mun atvinnulífið áreiðanlega læra að meta
nemendur úr háskólunum. Standi útskrifaðir nemendur
eins háskóla sig ekki samkvæmt þeim væntingum sem
einkunnir kveikja, þá gengisfellir það viðkomandi skóla.
Það er eini mælikvarðinn.
Hugmyndir um að samræma próf milli ólíkra háskóla,
eða hafa þyngd prófa sambærilega, eru hjákátlegar.
rsv@mbl.is
Að meta háskólanám
Ragnhildur
Sverrisdóttir
Pistill