Morgunblaðið - 03.07.2008, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 3. JÚLÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Á HVERJUM miðvikudegi koma nokkrir íbúar
af íslenskum ættum á Gimli og nágrenni í Mani-
toba-fylki í Kanada saman á veitingahúsinu Te-
húsi Ömmu á Gimli til að drekka kaffi og ræða
saman á íslensku. Að bregða ensku fyrir sig er
bannað milli kl. 15 og 16. Allir á myndinni eru
komnir af íslenskum innflytjendum í báðar ættir.
Frá vinstri: Raymond Sigurdson, Alma Sig-
urdson, Aðalheiður Perla Pascoe, Emily Gud-
bjartsson, Metta Johnson, Lilja Arnason, Valdine
Björnsson, Elva Sæmundsson og Ólafía Sig-
urgarðsdóttir sem var í heimsókn.
Morgunblaðið/Ómar
Ömmukaffi á miðvikudögum
Eftir Unu Sighvatsdóttur
unas@mbl.is
Í NÝÚTKOMINNI skýrslu grein-
ingardeildar ríkislögreglustjóra er
það staðfest að ástæða sé til að hafa
auknar áhyggjur af mansali, vændi
og smygli á fólki til Íslands. Hlut-
verk greiningardeildarinnar er að
leggja mat á skipulagða glæpastarf-
semi hér á landi, og telur hún víst að
íslenskir ríkisborgarar eigi samstarf
við erlenda aðila á sviði mansals.
Verslun með konur sé almennt talin
áhættulítil að mati glæpahópa, en
skili að sama skapi miklum hagnaði.
Stígamót, Alþjóðahús og fleiri fé-
lög hafa lengi kallað eftir viðurkenn-
ingu frá hinu opinbera á því að man-
sal sé vandamál á Íslandi og bent á
að hér á landi hafi allt að því ríkt
þöggun um þessi málefni. Nú virðist
mál þokast í rétt átt.
Ásgeir Karlsson, daglegur stjórn-
andi greiningardeildarinnar, segir
að ástæða þess að ríkislögreglustjóri
dragi þessa ályktun ekki fyrr en nú,
sé sú að tilvik á Íslandi hafi hingað
til verið fá og þrátt fyrir margar vís-
bendingar hafi ekki tekist að leiða að
því líkum með óyggjandi hætti að
um mansal hafi verið að ræða. Nú
telji greiningardeildin fulla þörf á
því að íslensk lögregla leggi aukna
orku í að rannsaka mansal. „Þessi
mál eru vandmeðfarin og það hefur
sýnt sig að menn þurfa virkilega að
leita eftir þessu ef árangur á að
nást,“ segir Ásgeir.
Mansal aukið
vandamál hér
Ríkislögreglustjóri hefur staðfest að
skipulagt vændi sé staðreynd á Íslandi
Í HNOTSKURN
»Í skýrslunni segir að vís-bendingar séu um að er-
lendir aðilar komi í auknum
mæli að skipulögðu vændi á Ís-
landi, og að starfsemin tengist
mansalshringjum.
»Grunur um mansal hefurlöngum verið tengdur
nektarstöðum og vændi.
JÓHANNES Jónsson, oft kenndur
við Bónus, upplýsti í 24 stundum í
gær að hann væri að undirbúa
kæru vegna Baugsmálsins.
Lögfræðingur, sem ekki vildi
láta nafns síns getið, segir að í
stöðu Jóhannesar sé hægt að fara í
skaðabótamál og hæfist slíkt mál
með kröfubréfi til ríkislögmanns.
Þá sé líka hægt að gera kröfu
um refsingu yfir starfsmönnum
ríkisins, hvort sem um sé að ræða
lögreglumenn eða handhafa
ákæruvalds. Slíkt væri gert með
kæru til lögreglu, sem síðan sætti
almennri refsimeðferð, og myndi
ríkissaksóknari leiða slíka rann-
sókn.
Ef skoða eigi málið á almennari
grundvelli, t.d. með tilliti til breyt-
inga á löggjöf, gæti annars vegar
ráðherra skipað nefnd um málið og
hins vegar gæti þingið sett á lagg-
irnar rannsóknarnefnd á grund-
velli 39. gr. stjórnarskráarinnar.
Annar lögfræðingur, Sigurður
Líndal, segir um 50 ár liðin frá
stofnun síðustu rannsóknarnefndar
á grundvelli 39. greinar stjórn-
arskrárinnar. Hafi það verið vegna
svokallaðra okurmála en ekkert
hafi komið út úr vinnu þeirrar
nefndar. andresth@mbl.is
Hægt að kæra
til lögreglu
LEIT hófst að kanadískum fiskibáti
eftir að neyðarskeyti bárust frá
frífljótandi neyðarbauju um það bil
330 sjómílur suðsuðvestur frá
Reykjanesi um klukkan 7:30 í gær-
morgun. Skömmu fyrir hádegi náði
Landhelgisgæslan sambandi við
bátinn og reyndist hann vera með
bilaða vél, en engin hætta var talin
vera á ferðum.
Fokker-flugvél Landhelgisgæsl-
unnar fór til leitar á svæðinu, en
samkvæmt upplýsingum Gæsl-
unnar er ekki millibylgjustöð í
bátnum. Því brá áhöfn hennar á það
ráð, þegar bilunin kom upp, að
senda neyðarskeyti frá frífljótandi
neyðarbauju sem skráð er á fiskibát
skráðan í Kanada. Báturinn er á
leiðinni til Noregs.
Fiskibátur
með bilaða vél
PÓLSKUR starfsmaður Atlants-
skipa lést í vinnuslysi við Hafn-
arfjarðarhöfn í gærmorgun.
Slysið varð um borð í flutn-
ingaskipinu Selfossi þegar verið
var að hífa gáma um borð í skipið.
Samkvæmt upplýsingum Eimskipa-
félagsins, sem á skipið, klemmdist
maðurinn á milli gáms og skilrúms,
en svo virðist sem gámurinn hafi
fokið til í vindhviðu.
Banaslys í
Hafnarfirði VEÐURSTOFAN spáir hitabylgjuvíða um land um helgina og gerir
ráð fyrir að á mörgum stöðum fari
hitastigið upp fyrir 25 gráður.
Theodór Hervarsson, veðurfræð-
ingur á Veðurstofu Íslands, segir að
von sé til að heitt loft streymi til
landsins frá meginlandi Evrópu um
helgina. Ætla megi að það komi inn
af fullum þunga seinni partinn á
föstudag, fyrst um sinn um norð-
anvert landið og um allt land á
sunnudag og mánudag.
Að sögn Theodórs má greina um
10 til 14 stiga hita í um 1.500 metra
hæð í þessu lofti og miðað við það
megi gera ráð fyrir að hitastigið
fari víða í 25 stig og jafnvel eitt-
hvað meira. Hins vegar séu nokkrir
dagar í bylgjuna og því betra að
halda að sér höndum.
Svona mikill hiti er ekki algeng-
ur hérlendis en þó ekki einsdæmi.
Theodór bendir á að ekki sé útlit
fyrir að það verði eins hlýtt og til
dæmis í ágúst 2004, þegar hitastig-
ið hafi víða verið um 20 stig að
morgni. steinthor@mbl.is
Morgunblaðið/G.Rúnar
Fjölmenni Gera má ráð fyrir að bekkurinn verði víða þéttsetinn og ekki síst
á kaffihúsum við Austurvöll gangi spár eftir um hitabylgju um helgina.
Hitabylgja um helgina
og víða 25 stiga hiti
Eftir Sigurð Boga Sævarsson
VIÐLAGATRYGGINGU Íslands hafa á síðustu
vikum borist 1.840 tilkynningar um skemmdir á
húsum í kjölfar jarðskjálftans á Suðurlandi 29.
maí síðastliðinn. Þá hafa nær 2.000 aðilar tilkynnt
tjón á innbúi sem varð í hinum miklu náttúruham-
förum.
„Tryggingafélögin sem starfa í okkar umboði
hafa afgreitt flestar þeirra tilkynninga sem borist
hafa um innbústjón. Í mörgum tilvikum er sömu-
leiðis búið að greiða út tjónabætur. Sú heildar-
fjárhæð sem við höfum þegar greitt vegna
innbústjóns er um 600 milljónir króna,“ segir Ás-
geir Ásgeirsson, framkvæmdastjóri Viðlaga-
tryggingar.
Hvað varðar skemmdir á byggingum er verið
að tala um íbúðir, sumarhús og atvinnuhúsnæði.
Segir Ásgeir matsmenn Viðlagatryggingar und-
anfarið hafa beint kröftum sínum að stærstu mál-
unum, þ.e. þeim húsum sem skemmdust mikið eða
jafnvel eyðilögðust. Slíkt sé eðlileg forgangsröð-
un.
Þurfa næsta hálfa árið
„Af þeim tilkynningum sem snúa að skemmd-
um á húsum eru í matsmeðferð um 180 mál; það
er að húsin eru tekin út og tjónabætur reiknaðar.
Í einhverjum tilvikum hafa bætur verið greiddar
og raunar förum við af fullum þunga í það verk-
efni á allra næstu dögum. Aftar í röðinni lenda
þau tilvik þar sem skemmdir eru minni. Almennt
sagt má reikna með að við þurfum næsta hálfa ár-
ið til að afgreiða allar þær tjónatilkynningar sem
okkur hafa borist að undanförnu,“ segir Ásgeir.
Á þessum tímapunkti telur Ásgeir ógjörning að
áætla hve háar fjárhæðir Viðlagatrygging muni
greiða út samanlagt vegna Suðurlandsskjálftans.
Úrvinnsla mála og tjónatilkynning séu of skammt
á veg komin til að hægt sé að svara því.
„Það er ljóst að á Selfossi, Eyrarbakka, í Ölfus-
inu og Hveragerði er skaði margra mikill. Þar
hafa allmörg hús eyðilagst og innbústjónið er
gríðarmikið,“ segir Ásgeir og bætir við að Við-
lagatrygging og starfsmenn hennar búi að mikils-
verðri reynslu eftir Suðurlandsskjálftana árið
2000. Það auðveldi úrvinnslu mála nú. Þá hafi ver-
ið kappkostað að koma til móts við íbúa á svæð-
inu, til dæmis með sérstakri þjónustuskrifstofu
sem Viðlagatrygging starfrækir að Austurvegi
64a á Selfossi næstu misserin.
Tvö þúsund tilkynningar um tjón
Viðlagatrygging hefur þegar greitt um 600 milljónir króna eftir Suðurlandsskjálftann í lok maí
Morgunblaðið/Frikki