Morgunblaðið - 15.07.2008, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 15.07.2008, Blaðsíða 14
14 ÞRIÐJUDAGUR 15. JÚLÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF       !" #$%&'() *+,,-                      !   " #  $    % &'()* &   + ,- ./-  01 2     345    61    '    '7.   .8 1  *9 / 01, , :  ,      ; 1    ;     ,/  !  "                                              :,   0 , <   " & >? @4A AAA 4 B>A AAA 54 A>A 335 3B CDC DA> >C5 CDB C4C @D B?? >4 D55 ADA 5D? 3AA B>D @4 @3> AC? B 33? DDA @B> B3@ @B AA5 ADC + B? D4A AAA + A DC D35 3 DD5 >>C B DB5 4@? + + + 4A AAA AAA 44 CAA B>@ + 4E@D 4EA@ >5E>5 4E5C BDE@D BDE>5 B4E35 ?>5EAA >>ECA C@EBA 3EB@ @E4> BE@5 C4ECA + B@5EAA BD@5EAA >AAEAA B3?EAA + + + D@45EAA BAEAA + ?EAA 4EB4 >5E35 4E4> BDE@@ BDED5 B4E55 ?>@EAA >>EC5 C@ECA 3E>A @E44 BE@4 C?E5A BE>A B@CEAA B5A5EAA >>AEAA BDAEAA >>EAA + CE5A 5A>AEAA + 5E5A ./  ,  3 > BB B4 3C > 5 DC >C > 3 >> + 3 + + B ? BA + + + D > + F  , , BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BB ? >AAC BD ? >AAC @ ? >AAC D ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC 3A 4 >AAC 4 B> >AA? 3 4 >AAC BD ? >AAC BD ? >AAC ? 3 >AAC EYSTRASALTSRÍKIN hafa, líkt og Ísland, átt í vandræðum með verðbólgu og getur því orðið nokkur bið á að þessi ríki taki upp evru eins og þau hafa stefnt að. Spár gera ráð fyrir að ríkin þrjú, Eistland, Lettland og Litháen, geti tekið upp evru á árunum 2010 til 2014, en fyrst þurfa þau að uppfylla skilyrði Maastricht- sáttmálans um efnahagslegan stöðugleika. Halli á fjárlögum vandamál Þrjú önnur ríki, sem gengu einnig í ESB árið 2004, Pólland, Tékkland og Ungverjaland, hafa ákveðið að standa utan geng- issamstarfsins þangað til efna- hagslegar aðstæður batna. Stjórnvöld í þessum löndum hafa kosið að undirbúa ekki form- lega aðild að myntsamstarfi vegna viðvarandi halla á rekstri hins op- inbera í ríkjunum, en áður en sótt er um aðild að gengissamstarfinu, sem er undanfari að fullu mynt- samstarfi, þarf að koma ríkisfjár- málunum á réttan kjöl. Búlgaría og Rúmenía gengu í ESB árið 2007 og stefna að aðild að gengissamstarfinu eins fljótt og mögulegt er. Fjögur ný evru-ríki Slóvenía, Kýpur og Malta hafa öll tekið upp evru eftir að þau gengu í ESB árið 2004. Þau urðu fljótlega eftir inngönguna aðilar að gengissamstarfi sem miðaði að því að aðlaga gengi innlends gjald- miðils að gengi evru. Evra var tekin upp í Slóveníu þann 1. jan- úar 2007 og á Kýpur og Möltu ári seinna. Þau bættust þar með í hóp þeirra tólf ríkja sem áður höfðu tekið upp evru. Slóvakía mun verða sextánda ríkið til að taka upp evru 1. janúar 2009. Hefur ríkið nú þegar upp- fyllt skilyrði Maastricht-sáttmál- ans. sjakobs@mbl.is Verðbólgan vandamál Fjögur ný aðildarríki ESB hafa fengið að taka upp evru frá inngöngu árið 2004                       ! ""#!  $  $  !%  ""& '(  ) !% !""*  $     !%  ""+   ,- .    /%$ / 0     1   2        2  0     $ !%  +++                 !      "  #   $%&' (  )' ' *%   +!, -.    /  (     &    .         FRÉTTASKÝRING Eftir Snorra Jakobsson sjakobs@mbl.is ÍSLAND á töluvert langt í land með að uppfylla skilyrði Maastricht-sátt- málans, en þau verður að uppfylla áður en hægt er að ganga í mynt- bandalag Evrópu og taka upp evru. Verðbólgan er langt yfir markmiðum og 9 til 10% yfir þeim löndum ESB sem hafa minnsta verðbólgu. Lang- tíma nafnvaxtamunur er nærri 6% og gengi krónunnar hefur sveiflast um 41% eða frá 100 stigum upp í 169 stig. Ísland uppfyllir því alls ekki efnahagsleg skilyrði evruupptöku við núverandi aðstæður. Rekstur hins opinbera er hins veg- ar í mjög góðu jafnvægi og er góður afgangur af ríkissjóði. Sömuleiðis er íslenska ríkið nær skuldlaust. Í ljósi þess hversu Ísland er langt frá því að uppfylla skilyrði Maas- tricht-sáttmálans má spyrja hvort umræða um upptöku sé aðkallandi. „Evrumyntvæðing hagkerfisins á sér stað um þessar mundir, hins veg- ar held ég að það sé ekki of seint og í raun mun heillavænlegra að evra sé hér tekin upp formlega sem mynt,“ segir Jón Þór Sturluson, aðstoðar- maður viðskiptaráðherra og dósent í hagfræði. Vextir lækka fljótt „Þegar ákvörðun um aðild að Evr- ópusambandinu liggur fyrir væri hægt að gerast aðili að gengissam- starfi Evrópu (ERM II) sem felur í sér fast gengi með vikmörkum og gagnkvæmar gengisvarnir. Skýr stefnumótum um fulla aðild að Efna- hags- og myntbandalagi Evrópu í fyllingu tímans myndi skapa trú- verðugan endapunkt þannig að fast- gengisstefna á grunni ERM yrði haldbær bráðabirgðalausn.“ Jón Þór segir að reynsla annarra þjóða sem stefna að upptöku evru sé sú að vextir hafi lækkað snemma í ferlinu og í raun löngu áður en að formlegri upptöku komi. Aðlögun að Maastricht-skilyrðum myndi reyna nokkuð á efnahagsstjórn hér á landi og fela í sér pólitísk átök um stefnu. Ísland uppfyllir ekki skilyrðin Verðbólga, vextir og gengisflökt yfir skilyrðum Maastricht-sáttmálans " # " #  "  " $" " "$"$ %&'! # "(  " # )" )  *   * +,- )  "$ " # " $  . $    ".   $      "  " $" "/! # " $0 " $0 "   ". )" ) "$   * $+,-)  "$ " # " $ ,  "  * $ 1     "    "  $  + #!  $    "  " 2* $  $"  " $" "%'3  $$  "$"   "  "  $     $  !" 4  "   !" $"  " $"  " "$"$ 53  "    $"  67 8 ,  !" ,   !" $" "  " $"  " "$"$ 9:3 7 &"  " 0 "   ) $ ● ÚRVALSVÍSITALA kauphallarinnar lækkaði um 0,7% í gær og endaði í 4.188 stigum. Bakkavör var eina úr- valsvísitölufélagið sem hækkaði, um 0,6%, en mest lækkaði gengi bréfa Eik Banka, um tæp 4%. Gengi krón- unnar stóð nánast í stað í viðskipt- um á gjaldeyrismarkaði í gær, eða veiktist um 0,07%. Gengi dollara er 76,72 krónur, evru 121,67, sterl- ingspunds 152,35 og danskrar krónu 16,31. halldorath@mbl.is Lækkanir í Kauphöll Íslands í gær ● HLUTABRÉF danska bankans Roskilde Bank héldu áfram að lækka í gær, en gengi bréfanna lækkaði um 20% í gær eftir að hafa lækkað um 48% á föstudag. Verðhrunið hófst þegar fréttir bárust af því á föstudag að Roskilde Bank hefði óskað eftir og fengið 750 millj- óna danskra króna lausafjárstuðn- ing frá danska seðlabankanum, en upphæðin svarar til tæpra 12 millj- arða íslenskra króna. Í kjölfarið hófst umræða um hugsanlega yf- irtöku sænsks banka á Roskilde Bank. Gengi bréfa bankans náði há- marki í apríl í fyrra, 677 danskar krónur, en eftir lokun markaða í gær var gengið skráð 60 krónur, sem er ríflega 91% lækkun. bjarni@mbl.is Vandræði Roskilde bank aukast enn ● FJÁRFESTAR á bandarískum skuldabréfamark- aði tóku vel í þá yfirlýsingu fjár- málaráðuneyt- isins að það myndi biðja þing- ið um ótakmark- aða heimild til að lána íbúðalánasjóðunum Fannie Mae og Freddie Mac fé, en sjóðirnir hafa átt undir högg að sækja und- anfarna daga. Skuldabréf að mark- aðsvirði um 3 milljarða dala skiptu um hendur og skuldatryggingarálag á bréfin lækkaði úr 57 punktum í 42. Hins vegar virðast fjárfestar ekki hafa trú á að aðgerðir stjórnvalda muni gagnast hluthöfum sjóðanna og lækkaði gengi bréfa Fannie um 1,7% og Freddie um 9,4%. Dow Jones vísitalan lækkaði um 0,41% í viðskiptum gærdagsins, Nasdaq um 1,17% og S&P 500 um 0,90%. bjarni@mbl.is Stjórnvöld aðstoða Fannie og Freddie ● HUGSANLEGT er að gengið verði frá sölu Somerfield verslanakeðj- unnar til The Co-operative Group fyrir vikulok, að því er segir í frétt Fin- ancial Times. Somerfield er nú í eigu Kaupþings, Apax Partners, Barclays Capital og Roberts Tchenguiz, en Kaupþing keypti Somerfield árið 2005 fyrir 1,1 milljarð punda og hafði vonast til að geta selt keðjuna fyrir 1,9 milljarða. Nú er hins vegar útlit fyrir að söluverðið verði á bilinu 1,5-1,6 milljarðar, andvirði um 230- 245 milljarða íslenskra króna. Þessi lækkun á ætluðu söluverði kemur til vegna aðstæðna á mark- aði, sem komið hefur harkalega nið- ur á smásölukeðjum eins og Tesco og Somerfield. Í frétt FT er haft eftir manni tengd- um Apax að hugsanlegt sé að salan tefjist eitthvað fram yfir næstu helgi, en erfitt hafi verið að koma Somer- field út. bjarni@mbl.is Gengið frá sölu Somerfield innan tíðar )%G )%G   H H )%G < G     H H F 6 I  *     H H .0& F     H H )%G =B5 )%G DA      H H ÞETTA HELST ...

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.