Morgunblaðið - 07.08.2008, Side 6

DÝRALÍF í íslenskum skógum er kannski ekki
mjög fjölbreytilegt, en þó má stundum rekast á
tegundir sem eru sjaldséðari en aðrar. Ferðafólk
í Þrastaskógi gekk einmitt fram á þessa fallegu
branduglu í laufþykkninu og óhætt að segja að
augnaráðið sem þeim mætti sé hvasst.
Branduglustofninn er lítill á Íslandi og hafa
þær helst haldið sig í Þingeyjarsýslum, Eyjafirði
og Borgarfirði. Þó er vitað af nokkrum pörum
sem verpt hafa í Grímsnesi undanfarin ár og ætti
þeim að líka vistin í Þrastaskógi vel, enda kjör-
lendi þeirra gróðurmikið mólendi. unas@mbl.is
Ljósmynd/Heiðar Þór Jónsson
Gular glyrnur í Grímsnesinu
6 FIMMTUDAGUR 7. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Andrés Þorleifsson
andresth@mbl.is
LEKTOR í skattarétti við Háskóla Ís-
lands telur að álit umboðsmanns Al-
þingis hafi væntanlega í för með sér
að ferðamenn megi koma með eins
mikið til landsins og þeir vilja, allt toll-
frjálst. Í álitinu, sem kom út fyrir
skömmu, sagði að ákvæði tollalaga
þar sem fjármálaráðherra var falið að
ákvarða inntak og umfang tollfrelsis
ferða- og farmanna væri of víðtækt og
stangaðist á við stjórnarskrá.
Mátt koma með það sem þú vilt
Hið umdeilda lagaákvæði er að
finna í 6. gr. tollalaga nr. 88/2005. Þar
kemur m.a. fram að ferðamenn megi
taka með sér, tollfrjálst, varning frá
útlöndum að tilteknu hámarki sem
ráðherra ákveður í reglugerð. Að
mati umboðsmanns er það sá hluti
ákvæðisins sem kveður á um að ráð-
herra segi til um hámarkið sem brýt-
ur gegn stjórnarskránni.
„Meginreglan er að allt sem flutt
er til landsins er skattskylt. Síðan er-
um við með undantekningar frá því
sem felast í venjulegum farangri.
Síðan til viðbótar því má taka með
sér varning sem er keyptur í toll-
frjálsri verslun. Umboðsmaður er
búinn að segja að stjórnvöld megi
ekki ákvarða hámarkið, sem þýðir
væntanlega það að ferðamaður má
koma með það sem hann vill,“ út-
skýrir Kristján Gunnar Valdimars-
son, lektor í skattarétti við lagadeild
Háskóla Íslands, og á þá við að allt
sem farþegi hafi með sér sé toll-
frjálst. „Umboðsmaður er ekki að
segja að lagaheimildin um leyfi til að
flytja inn tollfrjálsan varning stand-
ist ekki stjórnarskrá heldur er það
bara hámarkið [sem stenst ekki
stjórnarskrána].“
Kristján tekur þó fram að álit um-
boðsmanns stangist í meginatriðum
á við dóm Hæstaréttar í máli númer
356/1999, þar sem framsal skattlagn-
ingarvalds til stjórnvalda var talið
standast stjórnarskrána. Því sé
óljóst hvað dómstólar geri fái þeir
málið á sitt borð, en ekki sé spurning
að álit umboðsmanns hafi mikið vægi
og beri stjórnvöldum að fara eftir
þeim.
Farmenn kvörtuðu
Þrír farmenn kvörtuðu upphaflega
til umboðsmanns vegna reglugerð-
arinnar um meðferð vara sem ferða-
menn og farmenn koma með með sér
til landsins. Laut kvörtunin m.a. að
því að farþegum væri heimilaður inn-
flutningur á mun meira verðmæti og
magni en farmönnum án greiðslu að-
flutningsgjalda. Vegna niðurstöð-
unnar um lagaheimild reglugerðar
var ákveðið að taka ekki at-
hugasemdir þeirra til skoðunar.
Samkvæmt upplýsingum frá fjár-
málaráðuneytinu stendur til að end-
urskoða lagastoð reglugerðarinnar í
haust. Þá hefur tollstjórinn á Suð-
urnesjum ekki breytt framkvæmd
sinni frá því sem áður var og er enn
farið eftir reglugerðinni umdeildu.
Má taka allt með sér inn?
 Álit umboðsmanns Alþingis vekur óvissu um hvað ferðamenn mega taka mikið
með sér til landsins  Spurning hvort taka megi allt með sér inn í landið án gjalda
Reglugerðinni var breytt nýlega af
fjármálaráðherra til að láta krónu-
tölurnar standast vísitöluhækkun
síðustu ára. Ljóst er þó að ef fólk
má taka eins mikið áfengi og eins
mikinn varning með sér inn í land-
ið og það vill kann hagur neytenda
að vænkast verulega umfram
þessar breytingar ráðherra. Þeir
gætu ferðast til annarra landa,
keypt vörur mun ódýrar en hér
heima og flutt með sér heim.
Gísli Tryggvason, talsmaður
neytenda, segir aðspurður að
neytendapólitískt sé skynsamlegt
að löggjafinn ákveði hvaða mörk
eigi að vera til að tryggja sam-
keppni við innanlandsverslun.
„Ég get ekki ráðlagt [mönnum]
að hunsa þetta enda eru þá vænt-
anlega ákveðin refsiviðurlög yf-
irvofandi. En ef aftur þeir vilja
standa á rétti sínum og láta á
þetta reyna og verða fyrir tjóni við
upptöku eða eitthvað slíkt, þá er
hugsanlegt að skaðabótaskylda
vofi yfir ríkinu,“ segir Gísli, „Ef
enginn lætur á þetta reyna bíður
samkeppni og hagsmunir neyt-
enda hnekki.“
Eðlilegast að löggjafinn setji mörkin
LANDSPÍTALANUM reynist auð-
veldara að ráða til sín ófaglært að-
stoðarfólk nú en á sama tíma í
fyrra. „Við finnum verulega fyrir
því að það er auðveldara að ráða
aðstoðarfólk,“ segir Anna Stef-
ánsdóttir hjúkrunarforstjóri. Hún
segir ástandið hvað varðar ráðn-
ingar hjúkrunarfræðinga og
sjúkraliða svipað og í fyrra og að
enn vanti töluvert af fólki.
Áhrif nýrra samninga telur hún
ekki komin fram ennþá þar sem
skammt sé liðið frá því þeir tóku
gildi. Of snemmt sé að segja fyrir
um hverju þeir breyti. Þá segir hún
að yfirleitt gangi mönnun betur á
haustmánuðum, erfitt sé að fá fólk
til starfa yfir sumartímann.
skulias@mbl.is
Vel gengur að
fá ófaglærða í
störf á LSH
Morgunblaðið/Júlíus
ELDSNEYTISVERÐ lækkaði hjá
öllum olíufélögunum um eina til
tvær krónur í gær. Algengasta verð
á 95 oktana bens-
íni í sjálfs-
afgreiðslu var
við lok dags
166,7 krónur á
lítrann en á dísil-
olíu 183,6 kr.
Lækkunin
skýrist af lægra
heimsmark-
aðsverði en verð-
ið hefur lækkað mikið að und-
anförnu og fór fatið af hráolíu í
rúmlega 118 dali í gær. Hæst fór fat-
ið í um 147 dollara 11. júlí og hefur
fallið um tæplega 20% frá þeim tíma.
Þegar heimsmarkaðsverð var í
hámarki í júlí var algengt verð bens-
íns á Íslandi 174,9 krónur í sjálfs-
afgreiðslu. Hefur það verð því lækk-
að um rúmlega 4% frá þeim tíma.
andresth@mbl.is
Bensínverð
lækkar
LÖGREGLAN í Vestmannaeyjum
hefur fengið kæru vegna líkams-
árásar á Þjóðhátíð þar sem hálfþrí-
tugur maður var kjálkabrotinn með
hnefahöggi. Maðurinn er annar
tveggja sem kjálkabrotnuðu í lík-
amsárásum á Þjóðhátíð. Hefur
hann gefið skýrslu hjá lögreglu og
er málið í athugun. Hitt tilvikið hef-
ur ekki verið kært.
Tvö kjálka-
brot í Eyjum
KERTUM var fleytt á Reykjavíkurtjörn í gær í minningu fórnarlamba
kjarnorkuárásanna á Hiroshima og Nagasaki. Þetta er í 24. sinn sem hald-
in er kertafleyting af þessu tilefni, en 63 ár eru nú liðin frá árásunum.
Morgunblaðið/Kristinn
Aldrei aftur Hiroshima
Eftir Unu Sighvatsdóttur
unas@mbl.is
MIKLAR skemmdir hafa verið unn-
ar á viðkvæmum svæðum í kringum
Landmannalaugar vegna utanvega-
aksturs bæði mótor- og fjórhjóla sem
og jeppabifreiða. Að sögn Páls Ern-
issonar landvarðar hefur talsvert bor-
ið á utanvegaakstri í sumar en eftir
síðustu helgi hafi skyndilega orðið
sprenging nánast eins og um saman-
tekin ráð væri að ræða.
„Þetta eru ekki alltaf löng för og
tekur ekki nema nokkrar sekúndur
að spóla þetta upp, en sum eru mjög
ljót og þau sem eru í mosanum fara
aldrei. Ég mun ekki lifa það að sjá
þetta gróa,“ segir Páll. Hins vegar
segir hann það ekki bara á þykkri
gróðurþekju þar sem aksturinn veld-
ur skemmdum, því auðnin sé ekki síð-
ur viðkvæm.
Hálendið frísvæði án löggæslu
„Þetta er enginn sandur eins og
fólk heldur. Ef þú keyrir utan gos-
beltisins þá er laus jarðvegur þar bú-
inn að fjúka út í sjó og eftir er stein-
brynja sem heftir í raun meira
sandfok. Ef þú keyrir út fyrir þar þá
opnarðu aftur leið ofan í og þá end-
urtekur þetta sig allt upp á nýtt.“
Páll er ósáttur við hvernig staðið er
að löggæslu á svæðinu að fjallabaki,
nú sé þar mikil umferð óskráðra mót-
orhjóla og fjórhjóla og því greinilegt
að sumir líti á þetta sem hálfgert frí-
svæði, fjarri löggæslu. „Við viljum að
lögreglan sé sýnilegri. Það er bara
brandari að hún komi hingað tvisvar á
ári til að vakta svæði sem 150 þúsund
manns sækja.“ Hann segir þörf á
reglulegu innliti lögreglu til að
stemma stigu við átroðslu á landinu.
Óbætanlegar skemmdir
hjá Landmannalaugum
Skyndileg bylgja í utanvegaakstri á viðkvæmum svæðum