Morgunblaðið - 03.09.2008, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 3. SEPTEMBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ALÞINGI
ER forsætisráðherra að boða það að launa-
menn eigi að taka alla verðbólguna á sig?
spurði Steingrímur J. Sigfússon, formaður
VG, á Alþingi í gær og vísaði til þess að
Geir H. Haarde hefði fagnað því að víxl-
verkun launa og verðhækkana ætti sér ekki
stað eins og er. „Veruleikinn er sá að við er-
um föst í vítahring óðaverðbólgu og ok-
urvaxta sem skerða nú lífskjör í landinu
upp á hvern einasta dag,“ sagði Stein-
grímur og átaldi forsætisráðherra fyrir að
fylgja aðeins „aðgerðaleysiskenningunni“
og orða það svo að verðbólgan „hefði látið á sér kræla“ þegar
hún mældist 14,5%. Steingrímur gagnrýndi einnig Ingibjörgu
Sólrúnu Gísladóttur fyrir tala um að hér á landi væri engin
kreppa þegar verðbólga væri há, uppsagnir miklar, stýrivextir
í miklum hæðum, vanskil að aukast o.s.frv.
Eiga launamenn einir
að bera verðbólguna?
Steingrímur J.
Sigfússon
Vítahringur óðaverðbólgu og ofurvaxta
BANKARNIR þurfa að hætta að skerða
starfsfé sitt með óhóflegum bónus- og arð-
greiðslum. Þetta sagði Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir, formaður Samfylkingarinnar, í
umræðum um efnahagsmál á Alþingi í gær.
Hún sagði vanda bankanna þó vera alþjóð-
legan og fyrst og fremst vegna skorts á
lánsfé. Ekki væri um eiginfjárvanda þeirra
að ræða.
Ingibjörg vildi ekki nota orðið kreppu um
efnahagsástandið. „Það eru váboðar, það eru
blikur á lofti en það er ekki óveður á Íslandi
núna. Vonandi getum við komið í veg fyrir að það verði,“ sagði
hún og lagði áherslu á að engar einfaldar lausnir væru til þegar
erfiðleikar steðjuðu að, hvort sem það væri í lífi einstaklinga
eða samfélaga. „Eina lausnin, sem til er, er að vinna sig í gegn-
um erfiðleikana jafnt og þétt með margvíslegum hætti.“
Bankarnir hætti óhóf-
legum bónusgreiðslum
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
Blikur á lofti en óveður ekki skollið á
„STJÓRNVÖLD leitast ekki við að verja
kjör fólksins í landinu, ekki einu sinni þar
sem því verður við komið,“ sagði Guðjón
Arnar Kristjánsson, formaður Frjálslynda
flokksins, á Alþingi í gær og þótti sem Geir
H. Haarde forsætisráðherra væri „frosinn
fastur“ þegar kæmi að því að stíga skref í átt
að meiri stöðugleika. „Það vantar vilja til
verka,“ sagði Guðjón, sem kallaði eftir aukn-
um þorskveiðum og furðaði sig á yfirlýs-
ingum sjávarútvegsráðherra um að nið-
urskurðarstefna í þorskveiðum hefði ekki
orsakað miklar breytingar í útgerðarháttum.
Þá sagði Guðjón að einhliða upptaka evru, sem hefur mikið
verið rædd, gæti mögulega fært meiri stöðugleika í hagkerfið.
„Okkur reynist mjög erfitt að halda úti minnstu fljótandi mynt í
víðri veröld,“ sagði Guðjón.
Stjórnvöld verja ekki
kjör fólksins í landinu
Guðjón A.
Kristjánsson
Einhliða upptaka evru gæti hjálpað
Alþingi kom saman að nýju í gær
og þingfundur hófst í gær með
minningarorðum þingforseta um
Sigurbjörn Einarsson biskup. Þing-
menn risu síðan
úr sætum til að
minnast Egils
Jónssonar, fyrr-
verandi alþing-
ismanns, en
hann lést í sum-
ar.
Á næstu dög-
um verður rætt
um stærstu mál-
in sem ekki tókst
að ljúka sl. vor. Þau mál sem ekki
næst að klára þarf að leggja aftur
fyrir á nýju þingi sem verður sett 1.
október. Eitt af þeim er matvæla-
frumvarp landbúnaðarráðherra sem
hart var deilt um sl. vor en með því
stóð til að heimila innflutning á
hráu kjöti.
30 gestir
á fjórum tímum
Sjúkratryggingafrumvarpið verður
tekið á dagskrá í næstu viku en
heilbrigðisnefnd fundaði í fjóra tíma
um það í gærmorgun. Um þrjátíu
gestir komu fyrir nefndina og Ásta
Möller, formaður, gerir ráð fyrir að
afgreiða málið úr nefnd á fimmtu-
dagsmorgun. Nefndin er þó ekki
einhuga í málinu og Vinstri græn
munu a.m.k. skila séráliti.
Netið eða netið
Margir sperrtu eyrun þegar Guðni
Ágústsson, Framsókn, skammaði
forsætisráðherra
fyrir það í ræðu-
stóli í gær að
hafa sagt fólki
sem stendur and-
spænis því að
vera sagt upp
vinnunni að setja
traust sitt á Net-
ið. „Hvers lags
tal er þetta af
hálfu hæstvirts forsætisráðherra við
erfiðar aðstæður á Íslandi?“ spurði
Guðni en hafði þó aðeins misheyrst
því að Geir H. Haarde sagði aðeins
að þeir sem misstu vinnuna gætu
treyst á netið sem sterkt velferð-
arkerfi býður upp á.
Hve há er skuldin?
Steingrímur J. Sigfússon, VG, hefur
lagt fram fyrirspurn til fjár-
málaráðherra um heildarupphæð
skuldar ríkisins við verktakafyr-
irtækið Impregilo og vísar hann í
dóm Hæstaréttar frá því í fyrra.
„Hverju sætir að skuldin hefur ekki
verið gerð upp eða a.m.k. borgað
inn á hana til að draga úr kostnaði
vegna dráttarvaxta?“ spyr Stein-
grímur.
Dagskrá þingsins
Þingfundur hefst kl. 13:30 í dag
með óundirbúnum fyrirspurnum. Kl.
14 hefst tveggja klukkustunda ut-
andagskrárumræða um stefnu rík-
isstjórnarinnar í virkjana- og stór-
iðjumálum.
Ásta Möller
Guðni Ágústsson
Ekkert hrátt kjöt
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
TVÖ nýmæli voru í ræðu Geirs H.
Haarde forsætisráðherra þegar hann
flutti Alþingi skýrslu um efnahagsmál
í gær. Í fyrsta lagi greindi hann frá
því að verið væri að ganga frá nýju
gjaldeyrisláni til handa ríkissjóði upp
á a.m.k. 250 milljónir evra eða ríflega
30 milljarða króna. Gjaldeyrisvara-
forðinn nemur um 500 milljörðum
króna en að sögn Geirs er nýja lánið á
mun hagstæðari vöxtum en skulda-
tryggingarálag ríkissjóðs gefur til
kynna. Í öðru lagi kom fram í máli
hans að Ísland yrði þátttakandi í sam-
komulagi Evrópusambandsþjóða um
viðbrögð við fjármálakreppu með það
að markmiði að auka stöðugleika á
Evrópska efnahagssvæðinu.
Sjálfstæðisflokknum að kenna
Segja má að kveðið hafi við gam-
alkunnan tón í umræðunum að öðru
leyti. Forsætisráðherra áréttaði að
ástæður efnahagsvandans væru ann-
ars vegar „hefðbundinn samdráttur í
kjölfar mikilla uppgangstíma“ og hins
vegar erfiðar afleiðingar alþjóðlegrar
fjármálakreppu auk verðhækkana á
olíu og matvælum.
Stjórnarandstaðan gagnrýndi
stjórnvöld fyrir aðgerðaleysi og
Guðni Ágústsson, formaður Fram-
sóknarflokksins, vísaði allri ábyrgð á
hendur Sjálfstæðisflokknum. „Ég
þekki ekki Sjálfstæðisflokkinn fyrir
þann flokk sem ég vann með,“ sagði
Guðni og bætti við að flokkurinn
minnti á risa sem hefði kastað frá sér
bæði vopnum og klæðum og væri
kominn með merarhjarta.
Stjórnarliðar sökuðu stjórnarand-
stöðuna hins vegar um að gala hátt og
reyna að slá pólitískar keilur. Nær
væri að taka þátt í að vinna á vand-
anum. „Engin ríkisstjórn nokkurs
staðar í heiminum er fær um að veifa
töfrasprota til að rétta efnahagslífið
við,“ sagði Geir H. Haarde og þótti
sem margir áttuðu sig ekki á því.
Ekki skammtímahagsmunir
Víglínan lá hins vegar ekki milli
stjórnar og stjórnarandstöðu þegar
kom að umræðum um frekari virkj-
anir. Geir sagði besta andsvarið við
núverandi þrengingum vera að virkja
jafnt jarðhita sem vatnsafl í auknum
mæli „með ábyrgum og sjálfbærum
hætti“.
Geir á skoðanasystkini í þessum
efnum jafnt í Framsókn sem í Frjáls-
lynda flokknum en Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir, utanríkisráðherra og for-
maður Samfylkingarinnar, vildi stíga
varlegar til jarðar. Hún lagði áherslu
á að ekki væri sama hvernig auðlindir
væru nýttar. Byggja þyrfti á ramma-
áætlun um verndun og nýtingu nátt-
úrusvæða og skammtímahagsmunir
mættu ekki ráða ferðinni. Þá voru
Vinstri græn einörð í andstöðunni við
frekari stóriðjustefnu og svona lagði
Steingrímur J. Sigfússon út frá orð-
um Geirs H. Haarde: „Stóriðja, stór-
iðja, stóriðja. Framleiða, framleiða,
framleiða, sagði hæstvirtur forsætis-
ráðherra. Ál, ál, ál […] Þvílíkt endem-
is hugmyndafræðigjaldþrot sem fólg-
ið er í slíkum áherslum.“
Vandinn ekki leystur
með að veifa töfrasprota
Morgunblaðið/Golli
Brúnaþung og hugsi Ríkisstjórnarleiðtogarnir voru þungir á brún í umræðum um efnahagsmál á Alþingi í gær.
Guðni Ágústsson kallaði sinn gamla samstarfsflokk, Sjálfstæðisflokkinn, til ábyrgðar.
Ólíkar áherslur
ráðherra í virkj-
anamálum
Í HNOTSKURN
» Verðbólga á ársgrundvellimældist 14,5% í ágúst.
» Heimild til lántöku til aðefla gjaldeyrisvaraforðann
var samþykkt á Alþingi sl. vor.
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
FUNDIR fasta-
nefnda Alþingis
verða í auknum
mæli opnir á
haustþingi, sem
kemur saman 1.
október nk. Á síð-
asta ári var þing-
skapalögum
breytt og þingfor-
seta færð heimild
til að setja al-
mennar reglur um fundarsköp og
starfsaðstöðu í samráði við nefndar-
formenn. Forsætisnefnd setti í júní
bráðabirgðareglur um opna
þingnefndafundi og verða þær reglur
þróaðar áfram í vetur.
Ekki er um að ræða að allir fasta-
nefndafundir verði opnir, heldur get-
ur meirihluti nefndar ákveðið að opna
fundinn. Til dæmis eiga fundir, þar
sem fagráðherrar mæta fyrir tilsvar-
andi nefndir í þingbyrjun og gera
grein fyrir helstu málum sinna ráðu-
neyta, að verða opnir fjölmiðlum.
Upplýsa um störf nefndanna
„Tilgangurinn er sá að upplýsa sem
best um störf nefndanna og að al-
menningur hafi aðgang að meðferð
mála hvað varðar nefndirnar,“ segir
Sturla Böðvarsson, forseti Alþingis.
Nefndasviðið er í Austurstræti en
af praktískum ástæðum ekki hægt að
hafa alla fundi opna öllum, enda ekki
gert ráð fyrir því að nefndafundir séu
haldnir utan vinnuaðstöðu þingsins.
Sum fundarherbergi þar eru ansi tak-
mörkuð að stærð.
Samkvæmt nýju reglunum getur
fastanefnd haldið opinn fund um
þingmál eða um önnur mál sem hún
tekur sjálf upp.
Opnir fundir verða auglýstir á vef
Alþingis, beinar útsendingar þaðan
heimilaðar og almenningur fær að-
gang eins og húsrúm leyfir.
Starfið í þingnefndunum opnað
Ráðherrar kynna helstu mál sín á haustþingi á opnum nefndafundum í október
Sturla
Böðvarsson
Í HNOTSKURN
»Reglurnar eru settar ágrundvelli þingskapalaga,
sem breytt var á síðasta ári í
því skyni, að unnt yrði að
heimila opna nefndafundi.
»Ákveðið hefur verið aðtímalengd framsöguræðna
á opnum fundum verði tak-
mörkuð við 10 mínútur, aðrar
ræður verði þrjár mínútur og
ræður nefndarmanna tvær
mínútur.
ÞETTA HELST …