Morgunblaðið - 13.09.2008, Blaðsíða 12

12 LAUGARDAGUR 13. SEPTEMBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
TÖLUVERÐUR umgangur var í
nýrri íbúð Fatin Alzaiz þegar blaða-
maður bankaði upp á, nokkrum dög-
um eftir að hún kom hingað til lands
ásamt tveimur sonum sínum. Með-
limur stuðningsfjölskyldunnar sat í
góðu yfirlæti yfir kaffibolla og ungur
maður úr annarri flóttafjölskyldu var
í heimsókn. Ekki bar á öðru en litla
fjölskyldan hefði komið sér vel fyrir í
fjölbýlishúsi á Akranesi og langt og
strangt ferðalag frá Írak því sem
næst gleymt.
Fjölskylda Fatin er frá Palestínu
en sjálf fæddist hún í Bagdad. Þar
giftist hún fyrrverandi eiginmanni
sínum og átti með honum tvo drengi
sem nú eru sextán og þrettán ára.
Þau ákváðu að yfirgefa Bagdad eftir
að eldri sonurinn slasaðist á fæti í
sprengjuárás og var rænt nokkru
síðar. Litla fjölskyldan hafðist við í
flóttamannabúðunum alræmdu, Al-
Waleed, í nærri eitt og hálft ár.
Var neitað um hæli í Jórdaníu
„Þegar ég komst að því að mögu-
leiki væri á að komast burtu með
börnin mín varð ég fyrst óttaslegin,“
segir Fatin í gegnum túlk. „Þegar ég
svo fékk upplýsingar um Ísland
komst lítið annað að en finna börn-
unum mínum betri framtíð. Minna
hugsaði ég um hvað biði mín.“
Fatin segir hugann oft reika til
flóttamannabúðanna en þar á hún
t.a.m. eina systur. „Ég talaði við hana
í síma á þriðjudaginn en við gátum
lítið sagt þar sem grétum svo mikið.“
Segja má að líf Fatin undanfarin
ár hafi verið ein þrautaganga. Árið
2003 yfirgaf hún Bagdad og dvöldu
synir hennar hjá föður sínum á með-
an. Þá stóðu landamæri Sýrlands og
Jórdaníu henni opin. Fatin gerði til-
raun til að sækja um hæli fyrir sig og
strákana í Jórdaníu en án árangurs.
Hún sneri því aftur til Bagdad en
taldi fjölskyldu sinni ekki vært eftir
að eldri syninum var rænt en þar
sætti hann illri meðferð áður en hon-
um var sleppt.
Enduðu í Al-Waleed
Lífið í flóttamannabúðunum, sem
eru á landamærum Íraks og Sýr-
lands, var helvíti líkast. Þegar heitast
verður fer hitinn allt upp í fimmtíu
gráður á Celsíus og á veturna er loft-
ið afskaplega þurrt og kalt og fer
undir frostmark.
„Dagurinn fór í að reyna nýta sér
allt það sem boðið er upp á, sækja
vatn sem skammtað er. Tímanum var
varið í að þrauka daginn,“ segir Fatin
en fjölskyldan bjó saman í einu tjaldi.
Ef þörf var á meira vatni en skammt-
að var, s.s. til hreinlætis, þurfti að
greiða fyrir það sérstaklega. Það eru
því mikil viðbrigði að fá gnægð
hreins og tærs vatns beint úr kran-
anum.
Fatin segir að ótrúlega vel gangi
að venjast hitamuninum, enda séu
þau í raun öllu vön. „Veðrið skiptir
engu máli á meðan ég hef þak yfir
höfuðið. Ég þarf ekki annað skjól.“
Undanfarnir dagar hafa farið í að
hvíla lúin bein og átta sig á nýju um-
hverfi. Þar skipta stuðningsfjöl-
skyldurnar sköpum og hafa þær ver-
ið iðnar við að fara með flóttafólkið í
skoðunarferðir um Akranes, í mat-
vörubúðir og fleira í þeim dúr. Fatin
ber stuðningsfjölskyldu sinni afar vel
söguna og segist raunar afar þakklát
fyrir góðar viðtökur, hvar sem hún
fer. Hún leynir jafnframt ekki von-
brigðum sínum með Arabaþjóðirnar
sem hún hélt að myndu bjarga henni
og sonunum úr flóttamannabúð-
unum.
Þegar talið berst að framtíðinni
segist Fatin líta hana björtum aug-
um. „Palestínumenn hafa gegnum
árin ótal sinnum þurft að aðlagast
ókunnum þjóðum og alltaf getað það.
Þeir eru félagslyndir og opnir fyrir
nýjum hlutum.“ Hún segir ekkert því
til fyrirstöðu að læra tungumálið og
hlakkar til að fara út á vinnumark-
aðinn enda ekki vön því að sitja auð-
um höndum.
Fatin hafði þegar lært fyrsta orðið
og kvaddi með því að segja bless.
Fjölskylda hefur
nýtt líf á Akranesi
Morgunblaðið/G.Rúnar
Tjaldið Mohammad, eldri sonur Fatin, teiknaði mynd af tjaldi fjölskyldunnar í flóttamannabúðunum Al-Waleed.
Græjur Fjölskyldurnar fengu tölvur
að gjöf en símana áttu strákarnir.
Fyrstu dagarnir fara í að skoða sig um
SYNIR Fatin Alzaiz eru sextán og
þrettán ára. Þeir heita Mohamm-
ad og Alaa Al-Shahin, og taka
fjölskyldunafn föður síns. Pilt-
arnir eru báðir mjög ánægðir
með að vera komnir til Íslands,
þótt að sjálfsögðu verði þeim
hugsað til vina sinna í Írak.
Mohammad hefur enn ekki náð
sér eftir að hann slasaðist á fæti
í sprengjuárás í Bagdad. Hann
fór í aðgerð í Al-Waleed, og er á
batavegi.
Jafnframt hafði mikil og sér-
staklega sálræn áhrif á hann
þegar honum var rænt og segir
móðir hans að Mohammad hafi
þjáðst af þunglyndi á eftir.
Brúnin hafi hins vegar lyfst á
honum eftir komuna til Íslands.
Alaa er öllu félagslyndari og
ræddi m.a. í löngu máli um
hversu mikið hann langar í reið-
hjól. Einnig hefur hann mikinn
áhuga á íþróttum, og þá helst
knattspyrnu.
Báðir hyggja þeir á nám þeg-
ar fyrstu aðlögun lýkur og
grunnnámskeiði í íslensku. Mo-
hammad langar að læra eitt-
hvað tengt tölvum en Alaa hef-
ur ekki enn lagt línurnar um
hvað hann langar að gera í
framtíðinni.
Mikið fyrir tölvur og reiðhjól
Í HNOTSKURN
»Al-Waleed-flótta-mannabúðirnar eru í
miðri sandeyðimörk á landa-
mærum Íraks og Sýrlands.
»Þar hafast við um 1.400manns sem verja hverjum
degi í að bíða úrlausnar og
halda sér á lífi.
»Flóttamannanefnd vannað vali fjölskyldnanna
sem boðið var hæli hér landi
í samvinnu við Flótta-
mannastofnun Sameinuðu
þjóðanna.
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
ÝMSAR breytingar verða með nýjum
lögum um þróunarsamvinnu sem
samþykkt voru á Alþingi á fimmtu-
dag. Þetta sagði Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir utanríkisráðherra á blaða-
mannafundi, sem hún boðaði í gær
vegna lagasetningarinnar. Ráðherra
sagði nýju lögin marka tímamót í ís-
lenskri þróunarsamvinnu. „Ég tel það
mjög mikilvægt að það náðist algjör
sátt á Alþingi um þessi nýju lög,“
sagði ráðherra, en fjórir milljarðar
renna til þróunarmála á þessu ári.
Ráðherra sagði að nýju lögin væru
mikil framför frá eldri löggjöf um þró-
unarmál. Hún er frá árinu 1981 og
gildir aðeins um Þróunarsamvinnu-
stofnun Íslands. Hún hefði miðast við
tvíhliða þróunarsamvinnu. Hins veg-
ar hefði vantað lagaramma um alþjóð-
lega, marghliða þróunarsamvinnu
fram til þessa.
Ingibjörg Sólrún sagðist telja að
með nýju lögunum ykjust faglegar
kröfur til þess hvernig staðið er að
þróunarmálum.
Hún sagði að Alþingi kæmi hér eft-
ir meira að þróunarsamvinnu en verið
hefur til þessa. Ingibjörg Sólrún sagði
að í lögunum væri gert ráð fyrir því að
utanríkisráðherra legði fram á þingi
áætlun á fjögurra ára fresti um þró-
unarsamvinnu. Býst ráðherra við að
slík áætlun verði lögð fram fljótlega
eftir haustþing. Þá verður starfrækt í
þinginu sérstök þróunarsamvinnu-
nefnd, en ráðherra hefur samráð við
hana.
Friðargæsla undir
þróunarsamvinnusvið
Einnig sagði ráðherra að innan ut-
anríkisráðuneytisins yrði stofnað sér-
stakt þróunarsamvinnusvið. Undir
það félli m.a. Íslenska friðargæslan,
enda væru friðargæsla og þróunar-
mál nátengdir málaflokkar. Stefnt
væri að því að samstarf milli þess og
Þróunarsamvinnustofunar ykist
verulega í framtíðinni.
Í ár er gert ráð fyrir að framlög Ís-
lands til þróunarmála verði alls 0,3%
af vergri þjóðarframleiðslu og að á því
næsta fari hlutfallið í 0,35%. Ráðherra
sagði að Ísland stefndi að því að kom-
ast upp í 0,7%. „En það verðum við að
gera á einhverju árabili. Þróunin hef-
ur að mörgu leyti verið mjög hröð hjá
okkur. Fyrir tíu árum vorum við með
0,07% í þróunarsamvinnu, eða 506
milljónir króna.“
„Tímamót í þróunarmálum“
Morgunblaðið/Golli
Lög Utanríkisáðherra segir nýju löggjöfina vera mikið framfaraspor.
Í HNOTSKURN
»Ráðherra sagði að áherslaí þróunarmálum Íslands
yrði á sjálfbæra nýtingu auð-
linda, menntun og heilbrigð-
ismál og friðsamlega lausn
deilumála.
»Meðal verkefna sem Íslandsinnir núna í þróun-
armálum eru fullorð-
insfræðsla í Malaví, Úganda
og Mósambík, þekkingarupp-
bygging í Níkaragva um nýt-
ingu hita og vatnsafls og að-
stoð við uppbyggingu
vatnsaflsvirkjana í Afganist-
an.
BÆNDASAMTÖK Íslands vilja ein-
falda ýmislegt í matvælafrumvarp-
inu sem liggur fyrir Alþingi og gera
það jákvæðara gagnvart landbún-
aðinum.
Samtökin skiluðu umsögn til
landbúnaðarnefndar Alþingis vegna
matvælafrum-
varpsins, en það
var ekki afgreitt
á Alþingi nú í
september held-
ur var afgreiðslu
þess frestað til
haustþings.
Á vef Bændasamtakanna kemur
fram að umsögnin verði kynnt inn-
an félagskerfis bænda, en við
vinnslu hennar var leitað eftir áliti
frá Lagastofnun Háskóla Íslands og
Margréti Guðnadóttur, fyrrverandi
prófessor í sýklafræði. Sérfræð-
ingar BÍ kynntu sér líka hvernig
staðið var að innleiðingu löggjaf-
arinnar í Noregi. Gerður var sam-
anburður á frumvarpinu og mat-
vælalöggjöfinni í Noregi og leiddi
hann í ljós að einfalda þyrfti ým-
islegt í frumvarpinu, „breyta og
gæða það jákvæðari anda gagnvart
landbúnaðinum,“ eins og segir á
vefnum.
Bændasam-
tökin skila
umsögn
Vilja einfalda mat-
vælafrumvarpið