Morgunblaðið - 13.09.2008, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 13. SEPTEMBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eftir Jóhönnu Maríu Vilhelmsdóttur
jmv@mbl.is
„ÉG ER tilbúin,“ ítrekaði Sarah Pal-
in í fyrsta ítarlega viðtalinu sem hún
gaf á fimmtudagskvöld eftir að hafa
hlotið útnefningu varaforsetaefnis
Repúblikanaflokksins fyrir um hálf-
um mánuði. Palin sagðist ekki hafa
hikað þegar McCain bauð henni hlut-
verkið og að hún myndi „einörð tak-
ast á við umbætur í landinu og sigur í
stríðinu“.
Palin viðurkenndi að hafa lítið
ferðast til útlanda og jafnframt að
hún hefði aldrei hitt leiðtoga annars
ríkis. Hún þótti hiksta á mikilvægum
varnar- og utanríkismálum í viðtal-
inu, sem var í höndum Charles Gib-
sons, fréttamanns hjá ABC-sjón-
varpsstöðinni. Hún tengdi Íraks-
stríðið við hryðjuverkaárásirnar hinn
11. september 2001.
Það sjónarmið að Saddam Hussein
hafi verið viðriðinn hryðjuverkaárás-
irnar hefur hins vegar verið dregið til
baka af bandarískum yfirvöldum.
Hvaða kenning?
Innt eftir áliti sínu á „Bush-
kenningunni,“ sem réttlætir „fyrir-
byggjandi stríð“ og var m.a. notuð til
að réttlæta innrás Bandaríkjamanna
inn í Írak, var sem Palin kæmi af
fjöllum og fréttamaðurinn þurfti að
útskýra fyrir henni við hvað væri átt.
Í kjölfarið sagði hún Bush Banda-
ríkjaforseta hafa reynt að losa heim-
inn við íslamska hryðjuverkamenn,
sú tilraun hefði þó falið í sér mistök.
Palin tók ákveðna afstöðu í varnar-
og öryggismálum. Hún sagðist styðja
inngöngu Úkraínu og Georgíu í
NATO og að Bandaríkin sem NATO-
þjóð þyrftu „ef til vill“ að fara í stríð
við Rússa, færu Rússar yfir landa-
mæri Georgíu á ný.
Palin er enn undir verndarvæng
helstu ráðgjafa McCains, sem endur-
meta nú áætlanir um að senda Mc-
Cain og Palin sitt í hvoru lagi í kosn-
ingabaráttuna.
Það þykir óvanalegt fyrirkomulag
því venjulega eru varaforseta- og for-
setaefnin á ferðinni sitt í hvoru lagi
til að ná til eins stórs hóps kjósenda
og auðið er. Rökin fyrir þeirri breyt-
ingu eru að Palin og McCain virki vel
á kjósendur saman og að þau séu því
betri sem „heild“ en hvort í sínu lagi.
Slíkt fyrirkomulag myndi þó einn-
ig veita Palin aukið svigrúm til að að-
lagast nýju hlutverki og verjast
ágengni fjölmiðla á meðan hún kynn-
ir sér betur innanríkis- og utanrík-
ismál.
Biðin langa er óviðunandi
Bandarískir fréttaskýrendur hafa
gagnrýnt Palin nokkuð fyrir að
draga það að veita viðtal í tvær vikur.
Aðgerðaleysi hennar tali sínu máli.
„Hvers konar umbótastjórn-
málamaður bíður í tvær vikur með að
gefa viðtal?“ spyr Mary McNamara,
gagnrýnandi á vegum Washington
Post. „Er það í lagi að bandaríska
þjóðin verði að bíða í ofvæni eftir að
útnefndir frambjóðendur tali til
þeirra? Síðan hvenær er það svo að
við verðum að bíða eftir viðtali, frá
einum fjölmiðli, til að kynnast konu
sem segir það forréttindi að veita
okkur forystu?“
Palin hikstar í langþráðu viðtali
Fyrsta ítarlega viðtals varaforsetaefn-
isins Palin hafði verið beðið í ofvæni
Reuters
Erill Sarah Palin og eiginmaður hennar Todd Palin heilsa upp á ákafa
stuðningsmenn á kosningaferðalagi um Pennsylvaníuríki í vikunni.
MARTRAÐIR leggjast frekar á
konur en karla, en eru jafnframt
annars eðlis, samkvæmt breskri
sálfræðirannsókn.
Jennifer Parker, lektor í sálfræði
við háskólann í Bristol, fékk 193
manns til að halda ítarlega skýrslu
um drauma sína. Þegar hún fletti í
gegnum þær reyndist mikill kynja-
munur á því hversu oft fólk
dreymdi illa. Höfðu 19% karla haft
martraðir, en 30% kvenna.
„Það hefur verið sýnt nokkuð
skýrt fram á að konur dreymi oftar
illa en karla,“ segir Parker. „En ég
veit ekki til þess að áður hafi verið
rannsakað hvernig draumar eru í
eðli sínu ólíkir, sem elur af sér mjög
ólíkar martraðir.“ Telur Parker
mun á draumunum það mikinn að
varasamt geti reynst að nota orðið
„martröð“ eitt og sér til að lýsa öll-
um slæmum draumum.
Við lestur skýrslnanna flokkaði
Parker martraðir í undirflokka.
Einn þeirra, þar sem kynjamunur
virtist einna mestur, kallar hún til-
vistarmartraðir. Þær snúast um að
missa einhvern sér ástkæran. „Til-
vistarmartraðir leggjast þungt á
konur,“ segir Parker. „Þær koma
þeim í mun meira uppnám en hryll-
ingsmartraðir, og mun fleiri konur
vakna grátandi af þeirra völdum.“
Parker telur ástæðunnar að leita
í því hversu mikinn farangur fólk
tekur með sér í draumalandið.
„Konum gæti verið hættara við að
taka óleyst tilfinningavandamál í
háttinn með sér.“
David Rapoport, sem stýrir
svefnrannsóknum við læknaháskól-
ann í New York, varar við því að of
mikið sé lesið í þetta. Það geti
skekkt niðurstöðurnar að afar mis-
jafnt sé hversu vel fólk man
drauma sína í vöku. aij@mbl.is
Reuters
Sæll Hér eru martraðir víðs fjarri,
enda óalgengari hjá körlum.
Við vond-
an draum
TYRKNESKUR drengur lærir að bera sig að við
bænir við föstudagshelgihald í Istanbúl. Föstu-
mánuðurinn ramadan stendur nú yfir og í þeim
mánuði neyta múslimar hvorki matar né
drykkjar frá sólarupprás til sólseturs. Það er
ætlað til að kenna mönnum þolinmæði, fórnfýsi
og auðmýkt. Meðan á föstumánuðinum stendur
er algengt að fólk vakni fyrir sólarupprás til að
borða sameiginlegan morgunverð. Leyfilegt er
að borða og drekka að vild eftir sólarlag og þá
safnast fjölskyldur gjarnan saman við veislu-
höld. jmv@mbl.is
Reuters
Múslimar biðja á ramadan
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
MJÖG líklegt er talið að Jacob
Zuma, leiðtogi Afríska þjóðarráðsins
(ANC), verði kjörinn forseti Suður-
Afríku á næsta ári eftir að ákæru á
hendur honum um mútuþægni var
vísað frá í gær.
Dómstóll komst að þeirri niður-
stöðu að ákæran væri ólögleg vegna
þess að saksóknarar hefðu brotið
gegn andmælarétti sakborningsins.
Saksóknarnir geta birt nýja ákæru á
hendur Zuma en talið er mjög ólík-
legt að þeir geri það.
Dómstóllinn sagði að ástæða væri
til að ætla að ákæran á hendur Zuma
væri af pólitískum rótum runnin.
Hann taldi ólíklegt að saksóknararn-
ir hefðu höfðað málið án vitneskju og
samþykkis Thabos Mbekis, forseta
Suður-Afríku.
Líklegt er að Zuma verði forseta-
efni ANC í kosningum, sem fram
eiga að fara í apríl eða maí á næsta
ári, eftir að hann sigraði Mbeki í leið-
togakjöri stjórnarflokksins í desem-
ber. Yfirburðir flokksins eru svo
miklir í stjórnmálum landsins að
frambjóðandi hans er nánast örugg-
ur um sigur í forsetakosningunum.
Zuma er 66 ára og þótt hann sé
mjög umdeildur nýtur hann mikilla
vinsælda meðal fátækra landsmanna
sem eru orðnir þreyttir á biðinni eft-
ir bættum lífskjörum 14 árum eftir
að aðskilnaðarstefnan var afnumin.
Allar líkur á að Zuma verði
næsti forseti Suður-Afríku
Dómstóll vísar ákæru um spillingu frá og telur hana af pólitískum rótum runna
Í HNOTSKURN
» Jacob Zuma var vikið úrembætti varaforseta Suð-
ur-Afríku í júní 2005 og fjór-
um mánuðum síðar var hann
ákærður fyrir spillingu. Hann
var sýknaður af ákæru um
nauðgun í apríl 2006.
» Saksóknarar féllu fráspillingarákærunni í sept-
ember 2006. Zuma var þó
ákærður að nýju eftir að hann
sigraði Mbeki forseta í leið-
togakjöri Afríska þjóðarráðs-
ins í desember.
Reuters
Umdeildur Zuma veifar til stuðn-
ingsmanna fyrir utan dómhús í gær.