Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.01.1911, Side 38

34
að lánið fáist, þá er eg góður.« Þannig hugsa allt of
margir. En að taka lán og geta ekki borgað það, það er
ekki að eins tap fyrir lánardrottinn, heldur og fyrir fje-
lagsheildina. Sú aðferð eyðileggur traust innbyrðis, manna
á meðal, og hún er siðferðislegur skaði fyrir þann mann,
sem ekki getur uppfyllt skuldbindingar sínar. Pað er
sjálfsögð afleiðing af útlánsaðferðinni, að vöruverðið
hækkar, því framfærslan verður að vera svo há, að hinn
hluti varanna, sem borgun fæst fyrir, út í hönd, hrökkvi
til að jafna reikninginn.
Af útlánum leiðir það, enn fremur, að veltufje fjelags-
ins hrekkur eigi, til nauðsynlegustu athafna. Pað er
vanalega af skornum skamti, þó vel sje á öllu haldið.
Fjelagið þarf því að taka lán, út á við, og myndazt þá
skuldafesti, sem fjarlægir fjelagið meir og meir tilgangi
sínum. Pað er sannfæring mín, að engin mótspyrna af
hálfu þeirra manna, sem einhverra orsaka vegna hafa
horn í síðu þessa fjelagsskapar, geti unnið bug á fjelög-
unum, á meðan þau fylgja alveg heilbrigðu fyrirkomu-
lagi, því þá hafa þau stuðning og samúð allra rjett-
sýnna manna. En, aðalhætturnar stafa frá óvinunum inn-
an garðs, og meðal þéirra er skuldasukkið skæðast.
F*að er segin saga, að því meira sem um það er að
ræða í fjelaginu, því fjarlægara er fjelagið því, að vinna
hið fyrirhugaða gagn.
Pegar það frjettist, að eitthvert kaupfjelag hafi farið í
mola, þarf naumast að spyrja eptir orsökunum. í 99 til-
fellum af 100 má maður eiga það víst, að skuldasukk-
inu hefir verið um að kenna.
8. Hvaða vörur á Kaupfjelag að hafa á boðstólum?
Ef maður ætlast til þess, að kaupfjelag fái almenna
aðsókn og þroska, og komi fjelagsmönnum í stað kaup-
manns, þarf sölubúð fjelagsins, eptir því sem unnt er,
að hafa flestar þær vörur, sem fjelagsmenn þurfa nokk-
uð opt á að halda, svo að þeir þurfi sem sjaldnast að