Skinfaxi - 01.07.1954, Side 15

SKINFAXI
63
fékk svo sjaldan að þreyta fang í skóla, og sjálfstæð
um fátt.
Allir hinir almennu skólar eru að meira og minna
leyti miðlar gagnslítilla formúla, smásmugulegra
minnisatriða, páfagaukslærdóms og hnotgjarnrar
þekkingarleitar.
Ef til vill má finna einhverja, sem ekki liafa farið
lengra í skólastiganum en á fyrstu eða aðra hæð, með
flöktandi blik barns i auga, er spyr hvers vegna? En
þeir eru í'áir, mjög fáir. Fleiri eru þeir, sem eiga svo
litið andlegra efna, að þeim reynist erfitt að gjalda
húsaleiguna. Sannleikurinn er, dapur sannleikur, að
ískyggilega stór hluti íslenzkrar æsku er skrill. Hun
er að vísu vel mennt í klæðaburði, miður í framgöngu
og andlegum eiginleikum.
III.
Þúsund rasta ferðalag hefst með einu skrefi. —
Sá ógnvaldur, sem slökkti hamingjuna á tindum Is-
lands árið 1262, var ekki kominn af völdum neins
sérstaks stundarglapræðis. Um langan aldur hafði
margt vaxið til þess, og fleira og fleira, unz yfir lauk.
Verði Island hamingjulanst 2062, eru þeir vissulega í
sök, er varð það á að sljóvga í stað þess að brýna þau
vopn, er oss máttu duga til að verjast þeim, er nú
ldóast yfir tindum. Leikur sá, sem settur var á svið
undir þeim fjöllum, er vér köllum íslenzk, 17. júni
1944, hefur boðað fleiri möguleika til gæfu og góðra
alda en flest önnur tíðindi, samt hefur enginn þáttur
átt í upphafi sínu jafn illar og margar grunsemdir þess
að verða síðasti og styttsti þátturinn — önnungur
harms. — Slíkt er upphaf þess þáttar, er hófst 17. júní
1944, í sömu mund og fjárlægðirnar urðu að engu,
fátækt auðsins flutti inn í landið með sínar vélar og
þægindi. Framandi hættir, framandi hlutir og hugsanir
drifu svo skjótt yfir þjóðina, að landvættirnar höfðu