Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1946, Qupperneq 39

andafjarðar, en varð landsfrægur af förinni.
íþróttafélagið gerði út nokkra íþróttaleiðangra
um Vestfirði. En Guðni Albert féll frá í blóma
lífsins árið 1930, aðeins 35 ára að aldri, harm-
dauði öllum, er honum höfðu kynnst.
Leikfélag var stofnað í firðinum og hefur það
haldið uppi leikstarfsemi milli 20—30 ár, og
færst í fang að setja á svið erfið 3ja og 4ra
þátta leikrit, m. a. Skugga-Svein. — Lestax-félag
var stofnað á vaxtai’ái-um kauptúnsins, og stóð
nxeð blóma um skeið. Dofnaði yfir því í bili, en
nú hefur það aftur blómgvast og aukist. Er þar
margt ágætra bóka.
Konur létu ekki sinn hlut eftir liggja í fé-
lagslífi og menningu. Hefur kvenfélagið Ársól
starfað þar unx 20 ára skeið og stutt að margs-
konar framförum, einkum á sviði mannúðai’-
rnála og heimilisiðnaðar. — Þá má nefna nokk-
ur önnur félög, svo sem söngfélag, góðtemplara-
stúku, vei’klýðsfélög, fiskifélagsdeild og nú á
seinustu árum skátafélag pilta og stúlkna.
öll þessi félög háfa verið meii’a eða minna
athvarf hins vinnandi maixns, sjómannsins, sem
kom af lxafinu og verkamannsins, sem kom inn
úr hríðinni frá stai’fi sínu. Þau hafa verið skóli
hans og í nxörgum tilfellum andlegur nautna-
bi’unnur. Skal þessu til dæmis nefna tilhögun
á fundastarfsemi, sem hafin var í íþróttafélag-
inu Stefxxi og síðan upptekin í fleiri félögum
þar á staðnum. Félagsmönnunx var skipt á tvo
flokka og átti hvor flokkur að sjá um verkefni
funda eftir eigin vali. Voi’u foringjar skipaðir
fyi'ir hvoi’n flokk, en þeir skiptu síðan liði líkt
og í bændaglímu. Nú var það keppikefli hvors
flokks að ná sem hæstri stigatölu, en misnxun-
andi möi'g stig voru gefin fyrir dagskrárliði
eða skemmtiati’iði, eftir því hvað mikið var til
þeiri-a vandað. Þannig var gefinn ákveðinn
stigafjöldi fyrir upplestur kvæðis, fleiri stig, ef
flutningsnxaður lærði kvæðið og flutti af munni
fram, en hæst, ef flutt voru frumsanxin kvæði.
Fyrir upplestur á sögu voru ákveðin stig, fyrir
frumsamda hærra, þá konxu ræður, gamanvís-
ur, einsöngur, skanderiixgar og kveðskapur.
Hleypti þessi flokkakeppni möi’gum kapp í kinn
og fyrir metixaðar sakir fór margur óframfær-
inn af stað í fyrsta sinn, til þess að standa fé-
lagslega ábyrgui’ og stuðla að gengi síns flokks.
Margir lögðu að sér við samxxing erinda og leit-
uðu í bókum eftir góðu og frambærilegu efni.
Af slíku tilefni lærði ég einhverju sinni 7—8
blaðsíðu kvæði eftir Davíð Stefánsson, til þess
að flytja bókai’laust. Það var kvæðið: Með lest-
inni. Þannig voru kvæði skáldanna meira lesin
en ella og oft rædd, einnig ýmiskonar efni í
óbundnu máli.
Þessi keppni var tilhlökkun og almenn
skemmtan; menn ræddu unx bækur og skáld-
skap við stöi’f síix, jafnvel í hvíixandi sædrifi á
lxafi úti og hlökkuðu til næstu funda. Ég hef
aldi’ei kynnst neinum betri eða alþýðlegi’i bók-
menntaskóla en þessum og ekki þekkt almenn-
ari áhuga fyrir félagsmálunx en þarna á upp-
vaxtarárum mínum. — Mætti slík starfsemi
gjarnan víðar upptakast til skemmtunar og
menningarauka.
Vélbátur nf eldri tegundinni.
--------Margskonar gleðskapur er jafnan
íxxanna á meðal, þar sem hver þekkir annan.
Eiga hagyx'ðingarnir og alþýðuskáldin drjúgan
þátt í því. — Það var héi’na, sem Ólafur Kára-
son Ljiósvíkingur dvaldi um skeið, söguhetjan í
hinu mikla skáldvei’ki Halldórs Kiljan Laxness.
Maðui'inn, sem Laxness tók að nokkru leyti til
fyrii’myndar, hét Magnús Hj. Magnússon, al-
þýðuskáld og fi’æðimaðui’, sem síðustu æfiár sín
bjó á Suðui'eyri, í litlu húsi í brekku fyrir ofan
kauptúnið. Magnús Hj. Magnússon ritaði ó-
gi’ynni af sögum, ljóðum og í’ínxum og orti sjálf-
ur. Hann í’itaði dagbækui' í 24 ár, samtals yfir
4000 blaðsíður. Rit hans flest eru nú í handrita-
safni Landsbókasafnsins.
V.
Flestir karlmenn þorpsins stunda sjóinn meiri
hluta árs, en margir hafa þó landsnytjar xxokkr-
ar til framfærslu heimilisins. Sjósókn er venju-
lega á haf út. Þar eru sti’aumar þuixgir og veð-
ur oft lxörð, stundum óvænt áhlaupaveður og
fárleg. En fiskimiðin unxhverfis eru mjög afla-
sæl. Á sumum árstíðum er ágætur aflafexxgur,
ef veður leyfa sjósókn; þó reynast árin misjöfn,
en tæplega er hægt að í’æða um algjört fiski-
leysi eða „þui’ran sjó“, eins og konxist er að
orði á sjómamxamáli.
Á vetrum er sótt á djúmið út af fjörðunum,
2—4 tíma leið á hi'aðski’eiðum bátum. Seinni-
hluta veti’ar gengur fiskur á grunnmið og
gi-ynnir á sér jafnt og þétt. Og einn dag í maí
ei’u firðirnir fullir af nýgengnum þorski, eii’ð-
ai’lausum og áfei’gislegum. Og hver fleyta, senx
V I K I N G U R
1D3