Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1950, Síða 10

Línurit frá mótorum (diagram)
Þriðja grein.
Það er rétt að minnast þess, að línuritin eru mjög
mismunandi og ólík að útliti eftir því hver mótor-
gerðin er.
22. mynd sýnir línurit frá tvígengis mótor, mestur
hluti þess er eðlilegur, en útþensiulínan sýnir, að rétt
áður en útblásturinn byrjar, feilur þrýstingurinn i
strokknum snögglega. Þetta er þó enginn galli. Línu-
ritið er tekið af Sulzer -mótornum, sem sýndur er á
23. mynd. Þegar bullan er á niður leið, opnar hún
fyrst fyrir efri skolloftsgöngin, en þar sem einstefnu-
lokarnir eru lokaðir, fellur þrýstingurinn snögglega,
aðins lítið eitt, og útþenslan heldur svo áfram með
eðlilegum hætti. Dálítið seinna opnast útblástursgöngin
og þrýstingurinn í strokknum fellur, þegar hann er
fallinn dálítið niður fyrir skolloftsþrýstinginn, opnast
einstefnulokarnir og skolloftið streymir inn í strokkinn
gegnum efri og neðri opin. Þegar bullan er á uppleið,
eftir að útblásturinn er hættur, heldur skoiloftið áfram
að streyma inn í strokkinn, gegnum efri einstefnulokann
og eykst loftmagnið í strokknum við það.
JOjit*-
r fláfc
Önnur mótortegund, Doxford, hefur þjöppunarþrýst-
ing um 20 ato ag brunaþrýsting um 40 ato, af þessum
mótor er auðvita sérstætt línurit.
Þriðja mótortegundin, Nordberg, vinnur með þrýsti-
hleðslu. Þegar bullan er í hámarki, sog og útblásturs-
lokar báðir opnir er strokkurinn skolaður með hreinu
lofti sem hefur 1,7 ato þrýsting. Þegar sveifarásinn
hefur snúist 120° lokast soglokinn og loftið þenst út
þar til þrýstingurinn er falinn niður í 1,3 ato. Þessi
mótorgerð hefur einnig mjög sérstætt línurit. Þjöpp-
unarínan er „polytrop" þ. e. bjúglína, sem myndast
samkvæmt jöfnunni:
Pi Vj >i = p„ • Vo »
n hefur mismunandi gildi, sem fer eftir innihaldi og
hita loftsins. Ef n=k, er þjöppunin (eða útþenslan)
„adiabatisk" þ. e. loftið er hvorki hitað né kælt, meðan
þjöppunin eða útþenslan stendur yfir.
Línurnar þrjár á 24. mynd sýna hvernig k breytist við
mismunandi hitastig.
Efsta línan er fyrir andrúmsloftið, en sú neðsta fyrir
reyk frá fullkominni oliubrennslu og loftmagnið er
hvorki of mikið né of lítið þegar brennslan fer fram,
aukaloftsstuðullinn \ (landa) = 1.
K
Samsetning olíunnar hefur einnig áhrif á innihald
reyksins, því innihald reyksins er næstum alltaf eins
við fullkomna brennslu af hvaða olíutegund sem er.
Línan í miðjunni hefur \ — 2 • \ er hægt að finna við
efnarannsókn á reyknum og er oftast dálítið minni en
2 við fullt álag mótorsins, gildið á k verður að áætla af
línuritinu.
25. mynd sýnir „koordinatsystem" (hnitakerfi),
þrýstingurinn p er „ordinat“ (lóðhnit) og rúmtakið v
er „absibsse“ (láhnit), teiknaðar eru fjórar línur, sam-
kvæmt jöfnunni:
146
VÍKINGUH