Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1954, Blaðsíða 2

Matthías Þórbarson, fyrrv. ritstjóri:
Aukfi hafsins og hagnýting þeirra
Árið 1927 kom út í Kaupmannahöfn bók eftir Matthías Þórðarson ritstjóra, er
nefndist „Havets Rigdomme og deres Udnyttelse“. Bók þessari var ágætlega tekið,
bæði af ritdómurum og almennum lesendum, enda var hún stórfróðleg og prýðilega
rituð. Árið 1940 kom hún út í endurbættri og aukinni útgáfu, Hafði höfundur m. a.
aukið við bókina löngum kafla, er hann nefndi „Havets Rigdomme og deres Betydning".
Nú hefur það orðið að samkomulagi milli Matthíasar og ritstjóra Vikings, að þessi
hluti bókarinnar birtist í Víkingi i íslenzkri þýðingu. Kemur ritgerð þessi smám saman
í nokkrum næstu blöðum. Þykir blaðinu það verulegur fengur, að geta flutt lesendum
sínum þessa ágxtu ritgerð. — Kitstj.
Spakmæli.
Fyrir heilbrigða er fiskur holl og
góð fæða, en sjúklingar mega ekki
án hans vera.
Frank Braham.
Óefað mundu fæðast færri veikluð
og ófullburða börn, ef mæðurnar
vissu, hvað fiskur er heilsusamleg
fæða.
Frú Sinclair.
Nokkur inngangsorð.
Árið 1929 skrifaði höfundur þessarar bókar
— Havets rigdomme — skýrslu um ferð til Mið-
og Suður-Evrópu, Póllands, Rúmeníu og fleiri
landa. Til ferðarinnar var stofnað að tilhlutun
„Síldareinkasölunnar" í þeim tilgangi að athuga
möguleika með sölu á síld og öðrum fiskitegund-
um í þessum löndum. Árangur af ferðinni varð
meðal annars sá, að ég hneigðist að þeirri skoð-
un, að þrátt fyrir gott veðurfar, frjósöm héruð
og fagurt landslag, væri fólk á þessum slóðum
smávaxið, veiklulegt og illa útlítandi og yfirleitt
að því er virtist, á lágu menningarstigi og lifði
við mun laltari skilyrði en fólk í hinum norðlæg-
ari löndum.
Við að brjóta heilann um, hvernig á þessu
stæði, komst ég að þeirri niðurstöðu, að orsökin
gæti tæplega verið önnur en sú, að almenningur
hlyti að lifa við lakara viðurværi en menn, er
ættu heima í norðurhluta álfunnar, og þá mundi
það helzt vera veruleg vöntun á fiskmeti eða
sjávarafurðum, er fólk við strendur Norður-
sjávarins og Atlantshafsins ætti auðvelt með að
afla sér og neytti daglega meira eða minna.
Að ferðinni lokinni hafði ég orð á þessu við
nokkra þá menn, er ég bjóst við að gætu ráðið
gátuna, en varð litlu fróðari, sem í raun og veru
getur talizt eðlilegt. Ég skrifaði nokkrar grein-
ar um málið, þar á meðal í ensk og svensk blöð
og tímarit, og lét þá skoðun óhikað í ljós, að
neyzla fiskjar væri heilsusamleg og ýms efni í
sjávarafurðum væru jafnvel ómissandi fyrir
vöxt og þroska manna og sterkar líkur væru til
þess, að fiskurinn í hafinu við stendur Norður-
Evrópu, væri orsök til þeirra yfirburða, er nor-
ræni kynstofninn hefði yfir fóllc í fjarliggjandi
löndum, sem ætti örðugt og jafnvel ómögulegt
með að afla sér hans, og þar af leiðandi lifði
oft við skort og harðrétti. Margir létu þá skoðun
VÍKINEUR
96