Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1954, Blaðsíða 4

byggilegu, sem nýir tímar færa með sér og sterk
velvakandi kynslóð grípur báðum höndum og
hagnýtir sér —Þetta er skrifað skömmu eftir
lok fyrri heimsstyrjaldarinnar.
Tuttugu árum síðar (1939) skrifar ritstjóri
Einar Black, um ferð sína í Rúmeníu á þessa
leið: ,,— Þið megið ekki halda það, að bænd-
urnir í Rúmeníu hafi fénað, alifugla eða þess
háttar á búum sínum. Alls ekki. Eða hafi mat-
jurtagarða, eða með öðrum orðum reki land-
búnað eins og danskir bændur gera. Nei, það er
öðru nær. Með afar frumstæðum verkfærum
yrkja þeir jörðina og rækta tvær korntegundir,
hveiti ogmais. Maisinn myljabændurnirogsjóða
í pokalérefti eða baka úr honum brauð. Þetta er
aðalfæða 80% af íbúum landsins. Afleiðingin
af þessu viðurværi — sem er bæði slæmt og
óhollt —, hefur eðlilega það í för með sér, að
þjóðin — að bændunum ekki undanskildum —
lifir við sult og seyru. Húskofunum hjá öllum
almenningi er hróflað upp af leir, sem sólin
herðir, og flestir kofarnir eru aðeins með einu
herbergi, en nokkrir með tveimur, gjörsneyddir
öllum þægindum og skrauti. f þessari eins her-
bergis íbúð, sem í hæsta lagi er sem svarar i/3
að stærð í hlutfalli við venjuleg herbergi, sefur
að jafnaði öll fjölskyldan, oft 8 manneskjur.
Elzti meðlimur fjölskyldunnar — venjulega bús-
bóndinn — lætur fara sem bezt um sig og sefur
á ofninum. Gluggarúðurnar eru útþandar dýra-
blöðrur og teygðar sundurskornar garnir. Meira
en helmingur íbúanna kann hvorki að lesa eða
skrifa —“.
Það er þessi ótrúlegi mismunur á menning-
unni fyrir norðan og sunnan, milli heimkynna
hinna herskáu víkinga fornaldarinnar og niðja
þeirra og hinna snauðu vesalinga, niðja þeirra
manna, er lifðu undir handarjaðrinum á mestu
menntamönnum heimsins, Grikkjum öðru megin
og Rómverjum hinum megin —, sem gaf mér
tilefni til þess að athuga, hvernig í ósköpunum
þessi mismunur á lífskjörum manna gæti átt
sér stað. Að viðurværi og lífskjör almennings í
einu hinna frjósömustu landa Evrópu séu eins
og lýst er hér að framan, getur ekki annað en
vakið undrun þeirra manna, er ókunnugir eru.
En hér er ekki um einstakt land að ræða. Raddir
úr annarri átt, sem ætla má, að hafi við góð og
gild rök að styðjast, hafa nýlega látið heyra til
sín í merkum víðlesnum biöðum og skal hér
fljótt farið yfir sögu.
Páll Ellehoj, yfirlæknir á Sumatra, vekur at-
hygli manna á því, að í miðríkjum Norður-
Ameríku sé fólkið „að „visna upp“ og fá á sig
einkenni og blæ þeirra manna, er langdvölum
lifa inni á meginlandinu, jafnframt sem- hið
gagnstæða á sér stað við strendur Atlantshafs-
ins og Kyrrahafsins.
Svipaðar fregnir berast annars staðar að.
„Hægt og hægt fækkar fólkinu, það „veslast
upp“, skrifar hinn þjóðkunni rithöfundur Geof-
frey Growther í útvarpserindi frá London til
Ameríku: „Ibúum Englands fækkar hraðfara“,
segir hann, „og haldi það áfram á sama hátt og
það hefur gert í síðustu áratugi þá nemur fækk-
unin svo miklu, að í stað 50 milljóna, sem íbúa-
fjöldinn er nú, verður hann ekki meiri en 10
milljónir að 100 árum liðnum; og þess er ekki
langt að bíða, að svipað eigi sér stað hvað snert-
ir Ameríku.
1 Frakklandi er útlitið ennþá lakara. — I
Normandí og öðrum norðlægum sjóhéruðum
(fiskibæjum), sem bæði hvað viðvíkur fólks-
fjölda og manngildi, hefur miðlað ríkinu tals-
verðu af ungu og ötulu fólki árlega, er nú
orðið ekki nægilegt afgangs til þess að fylla
skarðið annars staðar. Það hefur komið til tals
að fá fólk frá öðrum löndum, helzt frá Hollandi,
sem hefur fleira fólk en þörf er fyrir, því þar
fjölgar fólki jafnt og stöðugt. Á síðustu 50 ár-
um hefur því fjölgað meir en um helming, frá
4 milljónum í 8 milljónir nú. — Og Holland
getur hæglega hjálpað Frakklandi um 100.000
manns árlega.
Að fá fólk frá Hollandi fremur en annars
staðar að, er meðal annars rökstutt með því, að
það sé ávinningur fyrir þjóðina að fá úrvalsfólk
af norrænum ættstofni.
Frá írlandi — hinni „grænu grösugu eyju“ —
er svipað að segja og ekki betra. Irskur rithöf-
undur, Sván Ó. Faóláin, skrifar síðastliðið ár
meðal annars á þessa leið: „Við írlendingar
höfum verið á hraðfara flótta frá fósturjörð-
inni síðan hungursneyðin mikla flæddi yfir land-
ið á miðri síðustu öld. Á síðustu hundrað árum
hefur fólkinu fækkað um meir en helming, frá
6—7 milljónum niður í 3 milljónir íbúa. Áður
fyrr gátum við kennt Englendingum um allar
hrakfarirnar, að þeir hefðu eyðilagt landið og
sogið úr okkur blóðið, en nú er það ekki hægt
lengur. Árið 1946 höfðum við haft sjálfstjórn
í 25 ár, og þá sýndi fólkstalan. að fólkinu fór
sífækkandi. En hvernig getum við skýrt það,
að fólkinu fækkar ár frá ári. Náttúrlega hefur
flutningur fólks af landi burt mikið að segja,
en það eitt út af fyrir sig er ekki ráðning gát -
unnar“.
„Það getur vel verið“, segir þessi írski rit-
höfundur, „að landsmenn mínir sýni hugrekki
og karlmennsku á vígvellinum, en t. d. í ásta-
málum eru þeir hroðalegar lyddur og ragmenni.
Þeir eiga tæplega svo mikla sjálfsbjargarvið-
VÍKIN □ U R
9B